"Co roku 48 tys. Polaków umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza". Ekspert: smog to podstępny zabójca

W mediach, na portalach społecznościowych - w ostatnich tygodniach możemy znaleźć mnóstwo informacji o smogu. Szczerze mówiąc czytając te wszystkie informacje sam zacząłem się zastanawiać - czy to, co widzę za oknem to smog czy mgła. Całe zamieszanie, które ostatnio obserwujemy to medialna burza czy realny problem?

Problem smogu jest jednym z najważniejszych problemów ekologicznych w Polsce. Zanieczyszczenie powietrza było przez wiele lat bagatelizowane przez obywateli i wiele rządów. To był jeden z bardziej zaniedbanych sektorów polityki ekologicznej państwa. Teraz dostrzegamy duże zainteresowanie i wreszcie zmianę takiego nastawienia. W Polskim Alarmie Smogowym jesteśmy z tego zadowoleni.

No właśnie, dlaczego dopiero teraz mówimy o smogu? To nie jest chyba problem, który pojawił się nagle tej zimy.

Polski Alarm Smogowy od bardzo dawna mówi o problemie zanieczyszczenia powietrza. Wydaję mi się, że obecnie osiągnęliśmy w naszym społeczeństwie pewien próg świadomości, pewną masę krytyczną powyżej której już nie da się tego tematu przemilczeć, nie da się o nim nie mówić. Ostatnio w Warszawie problem smogu stał się wręcz namacalny, było go widać, ale trzeba zwrócić uwagę na to, że taki smog jaki mieliśmy w stolicy jest wydarzeniem prawie że codziennym na południu Polski.

A czym tak właściwie jest smog?

Smog to jest po prostu zanieczyszczenie powietrza. To jest takie dosyć wygodne słowo, aby jednym krótkim terminem nazywać ten problem. Zanieczyszczenie powietrza składa się z bardzo wielu czynników. Mamy pyły zawieszone, mamy benzoalfapiren, tlenki siarki czy tlenki azotu. Mówimy smog po to, żeby uprościć przekaz. Niemniej jednak to zjawisko zanieczyszczenia jest dosyć skomplikowane i ma bardzo wiele różnych aspektów.

Piotr Siergiej Smog niszczy nasze zdrowie w sposób trudny do zauważenia

Dlaczego smog jest tak bardzo niebezpieczny dla nas?

Zanieczyszczenie powietrza jest niebezpieczne dla nas, ponieważ umieramy. Według rachub Europejskiej Agencji Środowiska każdego roku w Polsce przedwcześnie umiera 48 tysięcy ludzi właśnie z powodu smogu. Statystyczne Polak żyje około dziewięciu miesięcy krócej dlatego, że oddychamy tak zanieczyszczonym powietrzem.

REKLAMA

Po jakim czasie oddychania takim zanieczyszczonym powietrzem odczuwamy negatywne skutki dla naszego zdrowia?

Zanieczyszczenie powietrza jest szkodliwe poprzez swoją długotrwałą ekspozycje. Możemy to trochę porównać z paleniem papierosów. Dużo szkodliwsze jest palenie kilku papierosów dziennie przez dwadzieścia lat, niż palenie dziesięciu papierosów w ciągu jednego dnia, a potem niepalenie w ogóle. Smog jest takim dosyć podstępnym zabójcą, tzn. nie czuć go. Niszczy nasze zdrowie w sposób trudny do zauważenia.

Piotr Siergiej Problem smogu jest jednym z najważniejszych problemów ekologicznych w Polsce

Z pana słów wynika, że sytuacja nie jest najlepsza. Jakie rozwiązania można wprowadzić, żeby poprawić sytuację?

Jest wiele działań, które my możemy podjąć - poczynając od najwyższego szczebla, czyli szczebla rządowego. Powinniśmy wprowadzić jak najszybciej normy emisyjne na kotły i paliwa stałe, czyli na węgiel i drewno. Mamy przecież normy na emisyjność silników samochodowych, natomiast nie mamy żadnych norm na to, co wydostaje się z naszych kominów. Drugim ważnym aspektem jest to, żebyśmy do tych kotłów na paliwa stałe nie wrzucali byle czego, byśmy spalali w nich paliwa najwyższej jakości. Pamiętajmy, że też są inne źródła ciepła, które w ogóle nie emitują zanieczyszczeń, np. pompy ciepła.

O alarmach i "dniach smogowych" słyszymy coraz częściej. Jak powinniśmy się zachować w te dni, kiedy zanieczyszczenie powietrza jest największe?

Takim najprostszym działaniem antysmogowym jest po prostu pozostanie w domu. Stężenia zanieczyszczeń powietrza w dni smogowe są około 30, 40 procent niższe w naszych mieszkaniach. Wielu ludzi kupuje maski antysmogowe, które są bardzo skuteczne pod warunkiem, że będą wyposażone w filtry HEPA, czyli takie filtry, które filtrują najdrobniejsze cząstki. Niestety takie maski są dosyć drogie, dodatkowo musimy wymieniać w nich filtry co kilkadziesiąt godzin. Jest to spory wydatek, ale niestety jesteśmy trochę na niego skazani, jeżeli chcemy chronić swoje organizmy i płuca.

REKLAMA

Piotr Siergiej Polska nieodmiennie jest w niechlubnej czołówce najbrudniejszych krajów UE

A jak wyglądamy pod względem zanieczyszczenia powietrza na tle Europy?

W Europie problem smogu pochodzącego z niskiej emisji, czyli gospodarstw domowych, został już rozpoznany i uporano się z tym. Jeżeli patrzymy na mapy zanieczyszczenia powietrza Unii Europejskiej, to widzimy, że Polska nieodmiennie jest w niechlubnej czołówce najbrudniejszych krajów unijnych. Bułgaria była w zeszłym roku takim państwem, które było nieco bardziej zanieczyszczone od Polski. Przypomnijmy, że według Światowej Organizacji Zdrowia - wśród 50 najbardziej zanieczyszczonych europejskich miast - 33 znajdą się w naszym kraju. To pokazuje skalę problemu, z którym mamy do czynienia.

Co należy zrobić, żeby dyskusja o smogu nie skończyła się wraz z końcem zimy?

To jest bardzo dobre pytanie, ponieważ boimy się trochę tego, że to jest taki temat gorący - widzimy, że jest zanieczyszczenie powietrza, więc wszyscy są tym zainteresowani. Komitet ekonomiczny Rady Ministrów podjął pewne działania, pewne plany powzięto. Pytanie, co się wydarzy z tymi planami latem, kiedy problem smogu zwyczajnie zniknie z mediów. Może się okazać, że wrócimy do tej dyskusji w październiku, listopadzie, kiedy smog wróci, bo tu nie ma żadnej wątpliwości - jeśli nie podejmiemy żadnych działań, to te same rozmowy będziemy prowadzili podczas każdego sezonu smogowego.

Rozmawiał Artur Jaryczewski, PolskieRadio.pl