Ważą się losy Armenii. ”Może być, jak w Czechosłowacji". Czy władza zgodzi się na wybory?

W Armenii po dwutygodniowych protestach, w ostatnich dniach gromadzących dziesiątki tysięcy ludzi, premier Serż Sarkisjan, zdecydował się ustąpić, złożyć rezygnację. Teraz przełomowe chwile dla Armenii – wszystko zależy od tego, czym zakończą się rozmowy p.o. premiera Armenii i opozycji. Serż Sarkisjan był krytykowany m.in. za zbyt bliskie związki z Rosją, za uzurpację władzy. Jednak na czele władz pozostaje kojarzony z Kremlem Karen Karapetjan. 

O to, jak wygląda sytuacja w Armenii, jaki sa perspektywy, portal Polskie Radio.pl zapytał armeńskiego eksperta ds. międzynarodowych i ds. polityki wewnętrznej Armenii, Armena Grigoryana.

***

PolskieRadio.pl: Czy Pan był zdziwiony tym, co miało miejsce w Armenii, zaskoczył pana bieg wydarzeń?

Armen Grigoryan, ekspert ds. międzyanrodowych i polityki wewnętrznej Armenii: W pewnym aspekcie to było zaskakujące. Sytuacja gospodarcza, uwarunkowania społeczne nie są  dobre, a u władzy od wielu lat są ci sami ludzie. Nie widać było postępów. Zatem z jednej  można było się spodziewać, że wcześniej czy później dojdzie do masowych protestów. Jednak tak szybki rozwój wydarzeń był dużym zaskoczeniem.

REKLAMA

Czego można teraz się spodziewać, w ogólnych terminach? Co może wyniknąć z tej sytuacji?

Będzie to zależało od negocjacji między opozycją i p.o. premiera. Najlepszym scenariuszem byłby taki rozwój sytuacji, jak niegdyś w Czechosłowacji  w latach 1989-1990. Jednak wszystko zależy od tego, czy rządzący zgodzą się z warunkami opozycji, czy będą wybory przedterminowe.

Czy mógłby pan scharakteryzować główne postaci sceny politycznej opozycji?  Co można o nich powiedzieć? Czy to charyzmatyczne postaci?

Nikol Paszynian jest pozytywnie odbieranym, charyzmatycznym liderem. Jest już bardzo doświadczonym politykiem. Swoją karierę zawodową zaczynał jako dziennikarz. W 2008 roku partia Ruch Ludowy poniosła porażkę, i po wyborach, gdy prezydentem został Serż Sarkisjan, użyto siły i zdławiono protesty, 10 osób zostało zabitych - wówczas Paszynian został skazany na 7 lat więzienia za rzekome podżeganie do zamieszek. W wyniku amnestii został wypuszczony na wolność w 2010 roku. Przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi założył partię Umowa Społeczna, a w bloku z dwiema innymi partiami zdobył 9 spośród 105 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym. I aktywnie podróżował po kraju, spotykał się z ludźmi. Większość jego zwolenników to młodzi ludzie, od 20 po 40-latków. Jest popularnym politykiem. Wiele osób go lubi, choć są i tacy, którzy go krytykują, twierdząc, że manipuluje. Jednak z pewnością ma charyzmę, w ciągu dwóch tygodni udało mu się zebrać tak wiele osób na akcjach protestu.

Jaki był główny impuls protestów, główne przyczyny?

Co pięć lat mieliśmy duże protesty, związane z wyborami prezydenckimi – w związku z oskarżeniami o fałszerstwa, manipulacje. Opozycyjni kandydaci nie byli w stanie brać udziału w grze politycznej uczciwie, wygrać wyborów. Ludzie wychodzili na ulice, protestując przeciwko fałszerstwom, manipulacjom, represjom, padały strzały, jak w 2008 roku.

Teraz zrezygnowano z bezpośrednich wyborów prezydenckich. I gdyby prezydent Serż Sarkisjan wyznaczył kogoś innego na urząd premiera, a nie siebie samego, może te protesty by nie wybuchły. Jednak po dwóch kadencjach prezydenckich on nie ustąpił, dalej chciał być u władzy.

REKLAMA

W Armenii mamy też do czynienia z pewnego rodzaju zmianą pokoleniową. Młodzi ludzie w mniejszym stopniu obawiają się końca stabilności. Biorą udział w życiu społecznym, chcą zmian, wiedzą, jak korzystać z sieci społecznościowych i nowoczesnych technologii komunikacyjnych. Ludzie potrafili skoordynować działania, nawet nie znając się osobiście. Ten czynnik przyczynił się do wielkiej liczebności protestów. Pięć lat temu, podczas wyborów prezydenckich, ludzi nie wiedzieli dobrze, w jaki sposób korzystać z sieci społecznościowych.

A negocjacje między liderem opozycji Nikolem Paszynianem a p. o. premiera mogą odbyć się już jutro.

Zatem to bardzo ważny moment dla Armenii.

Przełomowy moment.

Mam nadzieję, na dobry scenariusz.

Jestem optymistą, choć ostrożnym optymistą.

REKLAMA

***

Opracowała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio.pl

***

Aktualizacja. Wieczorem we wtorek zaplanowane na środę rozmowy odwołano. PolskieRadio.pl będzie śledził uważnie rozwój wydarzeń w Armenii.