Kunszt Wodny w Gdańsku. Ratusz wydaje miliony, a w obiekcie do dziś hula wiatr

Jest rok 2010. W lokalnych mediach ukazuje się koncepcja realizacji Centrum Dziedzictwa Historycznego Miasta Gdańska (obecnie to Kunszt Wodny), które ma zostać zbudowane naprzeciwko Bramy Wyżynnej - w miejscu, gdzie zaczyna się Droga Królewska. W centralnym punkcie budynku ma stanąć potężna makieta miasta za 3 mln zł. Do pomysłu od początku przekonuje sam prezydent Gdańska Paweł Adamowicz.

- Czym będzie Centrum? Fragmentem przestrzeni, zabudowy Targów Siennego i Rakowego w formie zadaszonej, która będzie przestrzenią publiczną. Zabudowa przewiduje powierzchnie komercyjne, biurowe, handlowe, tak potrzebne parkingi dla samochodów osobowych i autobusów. Część, o której mowa, ma być miejscem, gdzie rozpoczyna się zwiedzanie miasta, gdzie odpoczywa się w trakcie podróży, przesiada się w trakcie podróży przez miasto - opowiadał prezydent Adamowicz.

Miasto zawiązało spółkę z firmą holenderską Multi Development BV. Ruszyły prace projektowe nad inwestycją Forum Gdańsk. Przedsięwzięcie w tamtym czasie wyceniono na kwotę około 800 mln zł. Miasto w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego przekazało wartą ok. 140 mln zł miejską działkę po dawnych pawilonach handlowych pod nazwą Gildia. W zamian miasto miało otrzymać m.in. budynek Centrum Dziedzictwa Historycznego Miasta Gdańska, przebudowany układ drogowy wokół nowego Forum Gdańsk.

Kamień węgielny pod ogromną inwestycję w sercu Gdańska wmurowano w 2015 r. Rozpoczęła się budowa centrum handlowego o powierzchni 65 tys. m kw., czyli ponad dziewięciu boisk piłkarskich.

REKLAMA

Kunszt Wodny zamiast Centrum Historycznego

W 2016 r. po cichu doszło do zmiany przeznaczenia miejskiej części centrum. Wtedy odbywał się konkurs na tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Paweł Adamowicz powołał w 2007 r. Biuro Gdańsk 2016, które wydało łącznie kilkanaście milionów złotych m.in. na pensje i przygotowania do wspomnianego konkursu. Miasto przeszło do finałowej piątki, ale to ostatecznie Wrocław otrzymał wspomniany tytuł. W normalnych warunkach Biuro Gdańsk 2016 powinno przestać istnieć. Jednak nie w Gdańsku.

Paweł Adamowicz postanowił utrzymywać organizację i przekształcił ją w Instytut Kultury Miejskiej (IKM). Pozostało tylko znaleźć dla niej siedzibę, bo ta przy ul. Długi Targ nie spełnia oczekiwań urzędników od kultury. Padło więc na powstający budynek Centrum Dziedzictwa Historycznego Miasta Gdańska. Jednak IKM niewiele miał wspólnego z historią miasta. Od teraz budynek przy Drodze Królewskiej zaczęto więc nazywać Kunsztem Wodnym IKM.

Skąd ta nazwa? Budynek stoi w dawnym miejscu urządzenia hydrotechnicznego, które piętrzyło wodę do miejskiego wodociągu i działało do lat. 70 XIX w.

Barbara Frydrych, dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury, przekonywała w 2017 r., że "w przypadku Kunsztu Wodnego - budynek stanie się nową siedzibą Instytutu Kultury Miejskiej. Planowane jest otwarcie w połowie 2018 r. W nowej lokalizacji zachowany zostanie otwarty charakter Instytutu Kultury Miejskiej. W budynku znajdą się m.in.: strefa co-workingowa, księgarnia miejska, kino studyjne i klubokawiarnia, cztery sale szkoleniowe i/lub konferencyjne. Powiększy się przestrzeń do organizacji spotkań autorskich, wykładów i debat. Budynek będzie posiadał salę audytoryjną na ok. 200 miejsc siedzących. Instytut Kultury Miejskiej zyska tym samym przestrzeń na poszerzenie statutowej działalności. W ramach IKM będzie nadal działać Obserwatorium Kultury. Instytucja nadal będzie działać w przestrzeni publicznej Gdańska, w dzielnicach i tymczasowo adaptowanych przestrzeniach. W Kunszcie Wodnym znajdą się również makieta historycznej zabudowy Gdańska oraz punkt informacyjny prowadzony przez Gdańską Organizację Turystyczną."

REKLAMA

Doskonale tutaj widać, jak koncepcja się zmieniła w stosunku do tego, co planował kilka lat wcześniej Adamowicz.

Drzwi Kunsztu Wodnego zamknięte od czterech lat

Gdy w połowie 2018 r. otwierano komercyjną część inwestycji, czyli Forum Gdańsk, oficjalna strona gdańskiego magistratu poinformowała, że publiczne przedsięwzięcie - Kunszt Wodny - rozpocznie działalność już jesienią 2018 r., czyli tuż przed wyborami samorządowymi. Mimo że to było ważne przedsięwzięcie władze Gdańska nie chwaliły się nim. Jakby wiedziały, że nie uda się oddać obiektu w tak krótkim czasie do użytku.

Prezentacją budynku zajmował się wtedy IKM. Zorganizowano nawet wizytację obiektu dla dziennikarzy. Wniosek nasuwał się wtedy jednak jeden: wyposażenie Kunsztu Wodnego pochłonie miliony.

Paweł Adamowicz został zamordowany na początku 2019 r. Nie dokończył swego dzieła. Funkcję prezydenta przejęła po nim Aleksandra Dulkiewicz. Inwestycje w Kunszcie Wodnym mocno zwolniły.

REKLAMA

Dopiero w 2021 roku opinia publiczna dowiedziała się, że w III kwartale roku 2019 pod względem technicznym budynek był gotowy do przejęcia od inwestora przez miasto. Oczekiwano jednak dopełnienia ​czynności formalno-prawnych z bankiem finansującym projekt PPP i sądem, bowiem przekazanie obiektu miastu było możliwe dopiero po prawomocnym wykreśleniu przez sąd hipoteki, która stanowiła zabezpieczenie udzielone bankowi przez inwestora, tj. Forum Gdańsk Sp. z o.o. Ze względu na pandemię Covid-19 proces​​​ ten znacznie się wydłużył.

W Kunszcie Wodnym do teraz hula wiatr - obiekt nie jest gotowy na przyjęcie gości. Nawet specjalnie przygotowany po północnej stronie budynku sztuczny potok, który miał uatrakcyjnić budynek, nie działa - został osuszony.

Zapytaliśmy biuro prasowe miasta Gdańska: kiedy planuje otworzyć Kunszt Wodny?

- Otwarcie Kunsztu Wodnego planowane jest w drugiej połowie 2023 r. - wyjaśnia Joanna Bieganowska z gdańskiego magistratu.

REKLAMA

Kunszt Wodny i Forum Gdańsk pod lupą prokuratora

Wokół inwestycji mnożą się pytania. W marcu 2022 r. działacze PiS w Gdańsku zwrócili uwagę na fakt, że sam Kunszt Wodny został zrealizowany za kwotę 18 mln zł. Teraz zastanawiają się, jak władze Gdańska mogły dopuścić do sytuacji, że miasto przekazało jeden z najdroższych gruntów w mieście - w kwocie 140 mln zł - a otrzymało zaledwie 18 mln zł.

Sprawę nagłośnił szczególnie poseł PiS Kacper Płażyński po emisji filmu dokumentalnego w TVP1 pt. "Republika Deweloperów", w reżyserii Krzysztofa Puternickiego. Parlamentarzysta skierował zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. W jego przekonaniu sprawa wokół Forum Gdańsk mogła doprowadzić miasto Gdańsk do szkody wielkiej postaci.

- W tej sprawie prowadzone jest cały czas postępowanie - mówi nam prokurator Grażyna Wawryniuk, rzecznik prasowy z Prokuratury Okręgowej w Gdańsku.

Miasto broniło się przed stawianymi zarzutami, przekonując na specjalnej sesji Rady Miasta, że nie tylko zbudowano Kunszt Wodny w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, ale też m.in. węzeł przesiadkowy i drogi przy inwestycji. Według wyliczeń magistratu łącznie samorząd zyskał ok. 59 mln zł.

REKLAMA

Trzeba tutaj jednak zaznaczyć, że inwestor i tak musiałby węzeł przebudować dla miasta w trybie art. 16 ustawy o drogach publicznych. Dlaczego? Oddanie Forum Gdańsk potęgowało ruch w centrum i wspomniany przepis otwierał nomen omen drogę miastu do zobowiązania inwestora do przebudowy właśnie dróg wokół centrum handlowego.

Gotowy gmach Kunsztu Wodnego

Wydatków publicznych pieniędzy ciąg dalszy: makiety, ptak dodo i szafa na broń

Nie ma jasnych odpowiedzi ws. Kunsztu Wodnego, więc są dalsze nietypowe zakupy. Miasto Gdańsk już za 3 mln zł zamówiło makietę Śródmieścia. Do tego dochodzi koszt wyposażenia za ok. 8 mln zł. Łącznie wydano już 11 mln zł.

Miasto nie przestaje i zamawia obecnie meble. Na liście zamówień, obok standardowych mebli, są bardzo nietypowe przedmioty, jak krzesło w kształcie ptaka dodo.

REKLAMA

- Zgodnie z dokumentacją przetargową, która została uzgodniona z przyszłym użytkownikiem miejsca, zamówiono dwa krzesła tego typu. Jest to element przyjazny i przeznaczony dla dzieci. Wnętrza Kunsztu Wodnego mają służyć także najmłodszym - wyjaśnia Joanna Bieganowska. 

Zapytaliśmy władze Gdańska ponadto: po co szafa na broń w Kunszcie Wodnym? 

- Tego rodzaju szafy zazwyczaj znajdują się w wyposażeniu pomieszczeń przeznaczonych dla służb ochrony obiektów. Służą nie tylko do przechowywania broni, ale również do depozytu np. wartościowych przedmiotów - przekonuje Bieganowska.

Całość dostaw i zamówień ma być gotowa po Nowym Roku. Koszt: 1 mln zł.

REKLAMA

Kunszt Wodny jak słynny rydwan, ale w skali 1:2000

Przypomnijmy na koniec, że w 2017 r. Gdańsk kupił rydwan z arabskimi napisami. Eksponat został stworzony przez współczesną artystkę Joannę Rajkowską i kupiony przez Wydział Programów Rozwojowych w Urzędzie Miejskim. Za Rydwan zapłacono dokładnie… 147,6 tys. zł. Obecnie eksponat można oglądać w Muzeum Sztuki Nomus. Do dzisiaj nie padło sensowne wytłumaczenie tej inwestycji.

"Jaki jest koń, każdy widzi". Podobnie ma się sprawa z Kunsztem Wodnym. To taki "rydwan", ale w skali 1:2000. Do tego inwestycja rozciągnięta jest w czasie, w efekcie nikt nie wie, czemu i komu obiekt będzie służyć. Spokojnie można stwierdzić, że to kosztowny "miś".

Z punktu widzenia samorządu i jego trudnej finansowej sytuacji warto rozważyć przeznaczenie obiektu na inny cel niż administracja ds. kultury. Handel w tym miejscu sprawdziłby się idealnie.

• Port w Gdyni – chluba II Rzeczpospolitej
• Fuzja PKN Orlen i Grupy Lotos. Ekspert: to dobra informacja dla polskich kierowców

Maciej Naskręt/Radio Gdańsk/gdansk.pl/Trojmiasto.pl/kor