Honorowy Obywatel Płocka agentem wywiadu ZSRR

Posłuchaj

"Żymierskiego aresztowałem na wiosnę 1953. Dlaczego go zlikwidowano? Jaką rolę odgrywał? Kim był naprawdę?" - zastanawia się Józef Światło.

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Dane z IPN dotyczące życiorysu Żymierskiego mówią m.in. o jego współpracy z wywiadem ZSRR.

Radni nie byli jednomyślni

Za pozbawieniem Żymierskiego tytułu głosowało 16 radnych, przeciwko było trzech, a od głosu wstrzymało się dwóch. Radni podjęli uchwałę na wniosek grupy płocczan, którzy o pozbawienie Żymierskiego honorowej godności wystąpili jeszcze w 2010 r.

Po głosowaniu radna PiS Wioletta Kulpa powiedziała dziennikarzom, że najbardziej dyskredytujące w przypadku Żymierskiego było działanie przeciwko narodowi polskiemu.
Innego zdania był radny SLD Arkadiusz Iwaniak, który głosował za odrzuceniem uchwały.  - Uważam, że był to wniosek całkowicie bezzasadny. Nie warto wracać i grzebać komuś w jego historii - oświadczył. Iwaniak dodał, że dane z IPN, dotyczące życiorysu Żymierskiego, w tym współpracy z wywiadem ZSRR, nie są dla niego wiarygodne.

Życiowe wybory

Michał Żymierski (właściwie Łyżwiński, pseudonim "Morski", "Rola") od listopada 1918 r. Żymierski służył w odrodzonym Wojsku Polskim. W latach 1921-1923 studiował w Ecole Superieure de Guerre w Paryżu, odbył też staż we Francuskim Sztabie Generalnym. W 1924 r. został mianowany generałem brygady.

W 1927 r. został oskarżony o nadużycia finansowe w czasie pracy w Ministerstwie Spraw Wojskowych - za zamówienie w firmie "Protekta" po sztucznie zawyżonych cenach 100 tys. masek przeciwgazowych przyjął on łapówkę w wysokości 11 tys. zł oraz 6 tys. akcji firmy "Ursus". Sąd wojskowy skazał Żymierskiego na karę pięciu lat ciężkiego więzienia, wydalenia z wojska i degradacji do stopnia szeregowego.

Komuniści i powrót do wojska

W więzieniu Żymierski nawiązał kontakt ze środowiskami komunistycznymi. Po zwolnieniu w 1931 r. wyjechał do Francji. Podjął tam współpracę z wywiadem sowieckim. Zajmował się także werbowaniem agentów z korpusu oficerskiego WP.

W 1937 r. wywiad sowiecki zerwał z nim kontakt, by nawiązać go ponownie w 1942 r. Żymierski, został doradcą wojskowym Sztabu Głównego Gwardii Ludowej, a następnie dowódcą Armii Ludowej, powołanej w miejsce GL. Od 1946 r. Żymierski stał na czele Państwowej Komisji Bezpieczeństwa, koordynującej działania wymierzone przeciwko strukturom niepodległościowym.

Pierwszy tytuł honorowego obywatela Płocka nadano w 1921 r. marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Godność tę otrzymało dotychczas w sumie 18 osób, w tym m.in. prezydent II RP Ignacy Mościcki, a ostatnio Tadeusz Mazowiecki, pierwszy premier III RP.

gs