Setki skarg do PIP na pracodawców w handlu. Najgorzej w małych sklepach

PIP o sytuacji pracowników w handlu: w dużych sieciach jest lepiej

W 2024 roku pracownicy najczęściej zgłaszali PIP skargi ws. niewypłacania wynagrodzeń - aż 386 skarg było właśnie na ten temat. Do Inspekcji wpłynęło też 330 skarg na brak pisemnej umowy oraz 308 dotyczących pracy w niedziele i święta pomimo zakazów. 

Przed laty głośno było o systemowym wręcz łamaniu praw pracowniczych w największych sieciach handlowych czy w hipermarketach. Obecnie jednak, jak uważa PIP, nie ma już systemowego wyzysku, a przypadki łamania praw pracowniczych w dużych sieciach wynikają z pomyłek i drobnych błędów osób zarządzających grafikiem i rozliczaniem czasu pracy. 

Serwis Dla Handlu uzyskał od Państwowej Inspekcji Pracy informacje, że w dużych sklepach naruszenia praw pracowniczych dotyczyły zazwyczaj niewielkich grup pracowników. Natomiast znacznie gorzej wyglądała sytuacja w małych sklepach. 

Franczyzodawcy podpowiadają jak omijać prawo pracy? 

Według inspektorów PIP najgorsza sytuacja z przestrzeganiem praw pracowniczych jest w małych sklepach i sieciach franczyzowych, zrzeszających niewielkie placówki (np. Carrefour Express, Żabka). Rozdrobnienie zarządzania i liczba placówek utrudnia skuteczną kontrolę przestrzegania prawa pracy. 

REKLAMA

Ale PIP zwraca też uwagę na inne uwarunkowania - sieci franczyzowe mają nie oferować swoim franczyzobiorcom odpowiedniego wsparcia prawnego. Tymczasem w małych sklepach prowadzący je przedsiębiorcy często nie mają odpowiednich zasobów, wiedzy czy czasu, aby przestrzegać prawa pracy. Do tego, jak zauważyła PIP, zdarza się, że franczyzodawcy przekazują wytyczne i podpowiedzi dotyczące tego, jak obchodzić przepisy. 

Stosujący się do tych wytycznych przedsiębiorcy konsekwencje będą ponosić (i ponoszą) sami. Franczyzodawca pozostaje poza zasięgiem kary. 

W przestrzeganiu prawa pracy pomaga technologia

Okazuje się, że nowoczesne oprogramowanie do planowania czasu pracy pomaga w przestrzeganiu przepisów. To między innymi dlatego duże sieci nie mają większych problemów i liczba przypadków łamania praw pracowniczych jest w nich relatywnie niewielka. 

W małych sklepach - i to zarówno w niezrzeszonych, jak i franczyzowych, wiele (o ile nie wszystkie) obowiązki kadrowe spoczywają na właścicielach. W efekcie często dochodzi do nieterminowego przyznawania urlopu, brak wypłat ekwiwalentu za urlop czy braku prawidłowej ewidencji czasu pracy. Przy czym można założyć, że wiele z tych nieprawidłowości to efekt świadomej decyzji przedsiębiorcy, a nie błędu (szczególnie te odnoszące się do niewypłacania wynagrodzeń czy braku pisemnych umów). 

REKLAMA

Kontrolerzy PIP widzą efekty regularnych kontroli w dużych sieciach handlowych. Natomiast narzekają na fakt, że w małych sklepach i sieciach franczyzowych mogą podejmować tylko doraźne działania. Szczególnie w przypadku sieci franczyzowych brakuje PIP możliwości wpływania na całość działalności takiego podmiotu. 

Czytaj także: 

• Zakupy "na kreskę" mogą powrócić. Kontrowersyjny pomysł Żabki
• Walka z fikcją samozatrudnienia. PIP zyska uprawnienia
• Firma z Chin przejęła polską fabrykę. Szokujące ustalenia

Źródło: DlaHandlu/PIP/AM