Tak Garri Kasparow zdetronizował Karpowa. "Inteligencja pozbawiona tupetu i bezczelności nie wystarczy"

• Nazywał się Garrik Weinstein. Mama zaraziła go miłością do szachów i do ciężkiej pracy
• Jako 16-latek pokonał, naśmiewających się z jego wieku, arcymistrzów szachowych
• Mógł zostać mistrzem świata już w 1984 roku, ale wbrew jego woli mecz został przerwany
• Rok później we wspaniałym stylu wywalczył tytuł
• Po zakończeniu kariery zajął się polityką i krytyką Władimira Putina. Był za bardzo znany, aby go usunąć. Doprowadzono jednak do tego, że wyemigrował z Rosji

Powiązany Artykuł

Afera w polskich szachach. "Zbyt często wychodziła do toalety" - Patrycja Waszczuk oszukiwała lub jest to spisek

Dziecięce lata

13 kwietnia 1963 roku rodzina Weinsteinów doczekała się męskiego potomka. Garrik, ormianin żydowskiego pochodzenia, urodził się w Baku. Obecnej stolicy Azerbejdżanu. Gdy miał 7 lat jego tata zmarł. Po śmierci ojca wyjechał wraz z mamą do Moskwy. Tam zmieniono mu nazwisko na Kasparow. Była to zruszczona wersja nazwiska panieńskiego rodzicielki, Kasparian. Mama uznała, że nauka gry w szachy będzie drogą do rozwoju intelektualnego syna. Od najmłodszych lat Garri rozwiązywał problemy szachowe.

„Mama to mój pierwszy trener. Nauczyła mnie ciężkiej pracy. Potrzebujesz kogoś, kto zapewnia ci psychiczne bezpieczeństwo” - powiedział Kasparow w jednym z wywiadów.

W stolicy Rosji wstąpił do słynnej szkoły szachowej byłego mistrza świata Michaiła Botwinnika.

Pierwszym zwycięstwem turniejowym zadziwił cały świat

Gdy miał szesnaście lat wystartował w turnieju arcymistrzowskim w Banja Luce, aktualnie w Bośni i Hercegowinie. Pokonał na nim największych szachistów świata. Nie przegrał żadnego pojedynku.

„Pamiętam zabawny przypadek na swoim pierwszym dorosłym turnieju w Banja Luce. Uczestniczyło 13 arcymistrzów i były mistrz świata Tigran Petrosjan. Tylko ja nie miałem tytułu i rankingu międzynarodowego, byłem drobnym 16-latkiem o wyglądzie nieopierzonego kurczęcia. Jugosłowiański arcymistrz Milan Vukić na mój widok aż klasnął w dłonie: Rosjanie nas obrażają, przysyłają dzieci!. Przestał się oburzać, kiedy go ograłem” - wspominał swój pierwszy wielki sukces w rozmowie z "Gazetą Wyborczą".

Kasparow wypracował nowatorski styl gry. W początkowej fazie zaskakiwał nowinkami taktycznymi, co wyprowadzało z konceptu przeciwników. Jeżeli udało im się bez szwanku przejść ten etap, Kasparow serwował zupełnie nowe posunięcia w środkowych etapach partii.

Powiązany Artykuł

"Z powodu wirusa HIV kończę dziś grę w Lakers" - tak Magic Johnson zakończył karierę

Rozgrywki pretendenckie

Rok później był już mistrzem świata juniorów. Aby móc walczyć o tytuł w rozgrywkach seniorskich musiał przejść przez eliminacje. Na początku gładko pokonał Aleksandra Bielawskiego. Później trafił na Wiktora Korcznoja. FIDE (Międzynarodowa Federacja Szachów) lekkomyślnie wyznaczyła miejsce pojedynku - miał się odbyć w USA w Pasadenie. Sowieckie władze nie wyraziły zgody na wyjazd Kasparowa. Groziła mu dyskwalifikacja. Korcznoj myślał, że szybko rozprawi się z młodzieńcem. Zgodził się na pojedynek w Londynie. Przegrał go z kretesem. Ostatni, na drodze do upragnionego finału był Wasilij Smysłow. Mistrz świata z 1957 roku. Garri poradził sobie bez żadnego problemu. Wywalczył prawo pojedynku o tytuł z Anatolijem Karpowem.

Pierwsza walka o najwyższe laury w 1984

Karpow był niekwestionowanym królem tej dyscypliny sportu. Od dziewięciu lat był na tronie. Walka o tytuł była jednym z najbardziej kontrowersyjnych pojedynków szachowych w historii. Aby zostać mistrzem świata trzeba było uzyskać 6 zwycięstw. Remisy nie były brane pod uwagę. Obrońca tytułu wygrał pierwsze cztery potyczki. Wszyscy uznali, że już po meczu. W tym momencie Kasparow zaczął seryjnie remisować. W 22. odsłonie ponownie tryumfował Anatolij i zrobiło się 5:0. Wtedy zaatakował pretendent. Następne partie były nierozstrzygnięte. W 36. niespodziewanie wygrał. Karpow nie wytrzymywał pojedynku kondycyjnie. Garri poszedł za ciosem i zdobył dwa punkty. Był to piąty! miesiąc zmagań. Florencio Campomanesa, prezes FIDE, uznał, że dalsza walka nie ma sensu. Obaj uczestnicy chcieli dalej rywalizować, ale Filipińczyk był nieugięty. Szachowy świat uznał, że w ten sposób prezydent chciał uratować Karpowa. Mecz uznano za nierozstrzygnięty.

Upragniony tytuł

Po wydarzeniach z 1984 zmieniono regulamin finału. Od tego roku liczba partii została ograniczona do 24. Ustalono, że zawodnik, który w dowolnym momencie osiągnie wynik 12,5 punktu zdobywa tytuł. W przypadku remisu miał on pozostać w rękach aktualnego mistrza.

Mecz zaczął się po myśli pretendenta. Zdobył punkt w pierwszym starciu. Anatolij szybko się zrewanżował. Wygrał czwarte i piąte. Następne zakończyły się remisami. Po 19 partii Garri prowadził 10,5 do 8,5. Obrońca tytułu nie poddawał się. Przed ostatnią bitwą pojedynku wynik brzmiał 12 do 11 dla pretendenta. Karpow w ostatniej odsłonie grał bardzo agresywnie. Aby utrzymać tytuł musiał zwyciężyć. W 36 ruchu popełnił błąd. Kasparow natychmiast z niego skorzystał. Anatolij zorientował się, że nie ma szans na wygraną. Podniósł się z godnością znad szachownicy i poddał się.

9 listopada 1985 roku Garri Kasparow został najmłodszym mistrzem świata w szachach. Miał 22 lata 6 miesięcy oraz 27 dni.

"Żeby wygrywać na poziomie arcymistrzowskim, trzeba myśleć o tym, co nie do pomyślenia. Genialna strategia opiera się na inteligencji, ale inteligencja pozbawiona tupetu i bezczelności nie wystarczy. Trzeba przechytrzyć przeciwnika, złamać go. Tak samo jest w biznesie. Kto ściśle trzyma się konwencji, nie osiągnie się sukcesu" - tak Garri Kasparow kreślił swoją filozofię w rozmowie z portalem interia.pl.

Nie mógł znieść dyktatury Putina

Rywalizację zawodowców Kasparow mający ormiańsko-żydowskie korzenie zakończył w 2005 r. Zaczął wtedy stawiać pierwsze kroki w polityce. Występował jednak w turniejach pokazowych i rozgrywał partie symultaniczne. Po zakończeniu kariery został politykiem. Otwarcie sprzeciwiał się władzy Władimira Putina.

Powiązany Artykuł

Rosyjski opozycjonista Garri Kasparow o rządach Władimira Putina

„On ma tylko jeden cel - utrzymać się przy władzy. Jak każdy dyktator stara się unikać wszelkich sytuacji, które mogą podważyć jego wizerunek silnego lidera. Dzisiaj narzędziem, które wykorzystuje, by pozostać przy władzy, jest wywoływanie chaosu” - krytykował zachowanie przywódcy w wywiadzie udzielonym na antenie Polskiego Radia 24.

W 2008 r. był kandydatem w wyborach prezydenckich w Rosji jako lider Zjednoczonego Frontu Obywatelskiego. W 2015 r. wydał książkę, w której opisał mechanizmy władzy Władimira Putina prowadzącego Rosję w kierunku dyktatury. Startował też - bezskutecznie - w wyborach na prezydenta FIDE. Od 2013 r. mieszka w Nowym Jorku. Ma także obywatelstwo chorwackie.

AK

• Seul 1988, finał 100 m: Ben Johnson wypalił kolcami tartan, Carl Lewis był w cieniu. Potem nastąpił dramat
• "Pełny gracji nurek" George Gaidzik, a właściwie Jerzy Gajdzik pierwszym "Polakiem" z medalem igrzysk
• Leszek Blanik, jedyny taki mistrz. Teraz gimnastycy wykonują "Blanika"
• Michael Phelps - mistrz, który walczył z rywalami, a pokonał także demony
• Andrzej Gołota zaczął od medalu igrzysk. Potem podczas jego walk wybuchły zamieszki
• Gerd Mueller kończy 75 lat
• Swój popisowy cios, lewy sierpowy, Joe Frazier ćwiczył w rzeźni. Jego walki z Muhammadem Ali przeszły do legendy