Jerzy Skarżyński jest autorem projektów scenografii teatralnych do licznych przedstawień, stworzył również scenografie i kostiumy do filmów fabularnych (m.in. do "Rękopisu znalezionego w Saragossie", "Lalki", "Sanatorium pod Klepsydrą" w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa).
W 10. rocznicę śmierci znakomitego malarza, scenografa teatralnego i filmowego, a także autora ilustracji do książek przywołujemy w "Głosach z przeszłości" jego gawędy i wspomnienia - o pracy nad filmami, o przyjaźniach i znajomościach, o miłości do komiksów i starych filmów - nagrane w roku 1996 przez Magdalenę Smęder i Ewę Ziemblę.

Dzieło Jana Potockiego "Rękopis znaleziony w Saragossie" fascynowało Jerzego Skarżyńskiego od młodości. - Wydaje mi się, że Has, Tadeusz Kwiatkowski, autor scenariusza, oraz ja sam wpadliśmy niemal w tym samym momencie na pomysł, że trzeba koniecznie zrobić film na podstawie tej książki - opowiadał scenograf. - Był to bardzo ryzykowny pomysł. Jak adaptować utwór, którego akcja dzieje się na przestrzeni wielu wieków, na wielu obszarach geograficznych? Okazało się jednak, że można - dodał.

Po stworzeniu znakomitego scenariusza przystąpiono do obmyślania kształtu plastycznego. Twórcy wiele miesięcy analizowali materiał dramaturgiczny i historyczny. - Chodziło mi o to, by wytłumaczyć postacie, które nie będą wymyślone byle jak, które będą miały swoje zaplecze i swoje miejsce antropologiczne, geograficzne, obyczajowe itd. Postanowiliśmy zrobić to niezwykle werystycznie - mówił Jerzy Skarżyński. - Oglądałem jednak ilustracje w hiszpańskim "Don Kichocie", na których pejzaż i postacie były niesłychanie zdeformowane, przekształcone. Z moją żoną Lidią postanowiliśmy się na nich właśnie oprzeć - wspominał.

Nie bardzo lubię, gdy klasyfikuje się mnie jako dyrektora, bo to takie urzędnicze stanowisko. Nawet dyrektora teatru w małym stopniu uważa się za artystę, a któż z nas nie chciałby być artystą. Ja myślę o sobie głównie jako o reżyserze.

Tak o swojej pracy w archiwalnym nagraniu mówił Zygmunt Hübner. Człowiek, który przez wiele lat kierował Teatrem Powszechnym w Warszawie, w opinii swoich współpracowników zajęcie to podniósł do rangi sztuki.

- Hübner kojarzył się z wiedzą, humanizmem, harmonią, spokojem, poczuciem stylu i dobrym gustem - wspominała Krystyna Janda. - Miało się poczucie, że wszystkie decyzje podejmuje sam. Zwracał uwagę jak się gra na scenie. Robił uwagi po każdym spektaklu - dodała. Aktorka, która spotkała się z reżyserem w Teatrze Powszechnym w Warszawie, opowiadała, że Hübner potrafił poświęcić dużo czasu pozornie drobnym sprawom: - On pytał mnie o wychowanie dzieci, sposób ubierania się. To szalenie zbliżało...

Ta serdeczność w relacjach z ludźmi w pewien sposób była skontrastowana z dobieranym przez niego repertuarem. O przedstawieniach wystawianych w Teatrze Powszechnym mówiono, że mają w sobie "coś z ryb". - To był repertuar szlachetny, zimny, skandynawski. Nawet jeśli to był literacki wybór na niższym poziomie, to uszlachetniony, bardzo często tłumaczony na nowo - podkreślała Krystyna Janda.

W audycji Jacka Wakara Zygmunta Hübnera wspominali także aktor Władysław Kowalski, scenograf Paweł Dobrzycki, kierownik literacki Cezary Niedziółka, a także Tadeusz Nyczek, który opowiedział m.in. o czasach dyrekcji Hübnera w Starym Teatrze w Krakowie.

Zygmunt Hübner – aktor, który ukradł film

Audycję przygotował Jacek Wakar.

bch