Franciszek Fiszer, czyli człowiek-legenda
Erudyta, filozof, przyjaciel poetów i smakosz. Znany był z opowiadania anegdot i powiedzonek, które powtarzało towarzystwo artystyczno-literackie. Bywał w najmodniejszych warszawskich kawiarniach i kabaretach, błyszczał w towarzystwie. Był legendą za życia.
2024-03-25, 05:35
164 lata temu, 25 marca 1860 roku, w rodzinnym majątku Ławy pod Ostrołęką urodził się Franciszek Fiszer.
Posłuchaj
Posłuchaj
Jego ojciec pochodził ze spolonizowanej szlachty niemieckiej, matka należała do polskiego ziemiaństwa. Niewiele wiadomo o dzieciństwie Franciszka, poza tym, że przyszedł na świat, kiedy jego rodzice byli już po 40. roku życia, i że dość wcześnie został osierocony. Studiował filozofię w Lipsku, ale nauki nie skończył. Odziedziczył duży majątek, który jednak szybko stracił. Około 1900 roku zamieszkał na stałe w Warszawie. W krótkim czasie stał się znaną postacią życia towarzyskiego stolicy.
– Mieszkał zawsze kątem u przyjaciół z wszelkimi przywilejami i bez obowiązków. Życie spędzał w restauracjach i kawiarniach, na wielkich przyjęciach i proszonych obiadach – opowiadała Maria Sawicka, autorka audycji z cyklu "Wizerunki warszawskich oryginałów". – Próżniacze życie brodatego olbrzyma wypełnione było gorączkową pracą myśli. Wytyczał sobie cel właściwie nieosiągalny: rozwiązanie zagadek istnienia i znalezienie najdoskonalszych form rozumienia świata.
Posłuchaj
Franciszek Fiszer był zaprzyjaźniony z większością ówczesnych najsłynniejszych polskich pisarzy, poetów, artystów i polityków. Znany był ze swoich egzystencjalnych monologów i anegdot. W okresie międzywojennym Fiszer stał się najbardziej znaną postacią warszawskiej śmietanki towarzyskiej, ozdobą niezliczonych balów i rautów. Całe dnie spędzał w modnych kawiarniach stolicy - np. u "Ziemiańskiej" czy "Udziałowej" - zaprzyjaźniony był mocno z poetami Skamandra.
REKLAMA
Wśród najbliższych przyjaciół Fiszera byli Bolesław Leśmian (sądzi się, że to Fiszer stworzył jego pseudonim artystyczny), Stefan Żeromski, Władysław Reymont oraz Skamandryci: Antoni Słonimski i Julian Tuwim, Jan Lechoń, Zenon Przesmycki, Artur Rubinstein oraz Antoni Lange. Chociaż Fiszer sam nie wydał żadnej książki, jego osoba pojawia się w niemal każdym ze wspomnień polskich artystów okresu międzywojennego. Uważa się, że był on pierwowzorem postaci Pana Kleksa z powieści dla dzieci Jana Brzechwy.
Franciszek Fiszer zmarł 9 kwietnia 1937 roku w Warszawie.
im
REKLAMA