Zmiana przepisów emerytalnych. Kto na nich skorzysta?

Posłuchaj

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przeliczyć emeryturę na dwa sposoby, ale zawsze wybierze ten korzystniejszy wariant dla ubezpieczonego – wyjaśnia Ewa Bednarczyk z ZUS. (Justyna Golonko, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Pierwsza zmiana dotyczy ustalania emerytury na nowych zasadach, ale w sytuacji osiągnięcia przez ubezpieczonego powszechnego wieku emerytalnego.

– To jest istotne, ponieważ dotyczy tylko takich osób, które ubiegają się o emeryturę w tym podstawowym wieku emerytalnym, a nie w wieku wcześniejszym. Czyli nie dotyczy emerytury dla osób pracujących w szczególnych warunkach, czy też emerytury częściowej, która też jest emeryturą przed wiekiem emerytalnym przysługującą – wyjaśnia  Ewa Bednarczyk z  Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Emerytura w nowej wysokości przysługuje od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek o jej ponowne ustalenie, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Tablice trwania życia

W praktyce chodzi o zastosowanie tablic trwania życia do ustalania emerytury.

– Osoba, która przechodzi na emeryturę już po osiągnięciu wieku emerytalnego, tego powszechnego, może w momencie, kiedy ubiega się o emeryturę mieć ustalone średnie dalsze trwanie życia z tablic dalszego średniego trwania życia obowiązujących w momencie, kiedy ubiega się o emeryturę dla jej wieku. Albo z tablic, które obowiązywały w momencie kiedy ta osoba osiągała powszechny wiek emerytalny – zaznacza ekspertka ZUS.

Ważne!

Niezależnie od tego, która tablica średniego dalszego trwania życia stosowana jest przy obliczaniu emerytury (tj. obowiązująca w dniu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego czy też obowiązująca w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę), średnie dalsze trwanie życia ustalane jest – tak jak dotychczas – dla wieku, w którym osoba ubezpieczona przechodzi na emeryturę.

Pytanie:

Ubezpieczona urodziła się w maju, w 1952 roku, i swój wiek emerytalny 60 lat osiągnęła w maju 2012 roku. Jednak dopiero teraz postanowiła starać się o emeryturę. Ma 63 lata. Co się zmieniło w zasadach ustalania wysokości świadczenia, w jaki sposób ZUS ustali emeryturę?

Odpowiedź:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może to zrobić na dwa sposoby, ale zawsze wybierze ten korzystniejszy wariant dla przyszłej emerytki.

–  Takiej osobie ZUS, do obliczenia emerytury na nowych zasadach, w podstawie obliczenia uwzględni składki zwaloryzowane, kapitał zwaloryzowany oraz średnie dalsze trwanie życia z tablic, które obowiązują w tym okresie. Czyli od 1 kwietnia 2015 do końca marca 2016 roku. Ale ZUS powinien, ustalając emeryturę tej osoby sprawdzić, jakie było średnie dalsze trwanie życia, w tablicach obowiązujących wtedy, kiedy osiągała ona swój wiek emerytalny, czyli 60 lat, i przyjąć takie obliczenie, które będzie dla klientki korzystniejsze – wyjaśnia ekspertka ZUS.

Zawsze chodzi o średnie dalsze trwania życia dla osoby w wieku 63 lat, czyli wieku przechodzenia na emeryturę.

Praca w wieku emerytalnym

Inna ważna zmiana dotyczy osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku.

– Czyli tych osób, które po osiągnięciu wieku emerytalnego pracowały i przechodzą na emeryturę już pod rządami nowych przepisów. Takim osobom może być obliczona emerytura na zasadach nowych, o ile jest to korzystniejsze niż obliczenie w dotychczasowym systemie. Zmiana wprowadza też taką możliwość obliczenia według nowych zasad osobom, które pobierały emerytury wcześniejsze, ale podstawa obliczenia takiej emerytury jest pomniejszana o pobrane wcześniej świadczenia. I jeżeli obliczenie emerytury według nowych zasad  jest dla takiej osoby korzystniejsze, to traci ona prawo do emerytury wcześniejszej, którą pobierała – podkreśla Ewa Bednarczyk z ZUS.

Emerytura może być obliczona wymienionym osobom według nowych zasad, o ile osoby te spełniły warunki wymienione w art. 55 ustawy emerytalnej, tj.

• kontynuowały ubezpieczenia emerytalne i rentowe po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego określonego w art. 27 ustawy emerytalnej,
• wystąpiły z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 r.,
• wysokość ich emerytury obliczona na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej jest wyższa od

     wysokości emerytury obliczonej na podstawie art. 53 tej ustawy.

Ustalenie emerytury w nowej wysokości następuje w tym przypadku od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Justyna Golonko, mb

Na pytania Słuchaczy odpowiadała  Alina Kobierska, naczelnik w Departamencie Świadczeń Emerytalno-Rentowych ZUS.

Podczas telefonicznego dyżuru eksperta, pytano przede wszystkim o szczegóły nowelizacji ustawy dotyczącej emerytur, która weszła w życie w maju 2015 roku:

•  Słuchacze byli ciekawi, m.in. tego kto na nowelizacji skorzysta i co należy zrobić, aby ZUS ponownie przeliczył ich emerytury. Ekspert radził, aby napisać wniosek do Zakładu w tej sprawie. Wtedy ZUS oceni czy wniosek jest zasadny  i uzasadni swoją decyzję.  
• Na zmianach skorzystają przed wszystkim: kobiety, które przed 1999 rokiem przebywały na urlopie wychowawczym oraz osoby studiujące przed 1999 rokiem.
• Wniosek o ponowne wyliczenie emerytury na zreformowanych zasadach mogą złożyć także osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 roku, które pracowały przed reformą emerytalną i mają dość długi okres odkładania składek w nowym systemie.
• Na nowelizacji ustawy mogą także skorzystać osoby, które pracowały dłużej niż jest to wymagane przez przepisy.

 Oprac. Błażej Prośniewski

Podstawa prawna:

Ustawa z 5 marca 2015 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 552).

Adycja powstała przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.