Konsumenci lepiej chronieni przed nieuczciwymi instytucjami finansowymi

Posłuchaj

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Adam Jasser: dzięki nowej regulacji UOKiK będzie badać zapisy w umowach pod kątem tego czy są one dozwolone (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenów, Adam Jasser wyjaśnia, że dzięki regulacji UOKiK będzie badać zapisy w umowach pod kątem tego, czy są one dozwolone.

Problem klauzul niedozwolonych stał się ostatnio głośny m.in. w związku z umowami kredytu hipotecznego denominowanego we frankach szwajcarskich i sprzedażą tzw. polisolokat.

Jak mówił wcześniej minister finansów Mateusz Szczurek, nowe przepisy pozwolą przywrócić równowagę w stosunkach gospodarczych między konsumentami i sprzedawcami usług finansowych, która bywa zakłócona na rzecz firm oferujących usługi finansowe.

Według szefa MF najważniejszą propozycją zmian są "kwestie związane z klauzulami niedozwolonymi w umowach, również ewentualne rozwiązania dotyczące obecnych klauzul, które już znajdują się w rejestrze tych niedozwolonych".

Czym są klauzule niedozwolone?

Tzw. klauzule niedozwolone w umowach, to zapisy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszają interesy konsumenta oraz nie zostały indywidualnie uzgodnione z konsumentem. Chodzi o postanowienia takie jak np.: "Pożyczkodawca pobiera odsetki umowne w wysokości 1 proc. za każdy dzień zwłoki".

Uznanie, czy dane postanowienie w umowie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco narusza interesy jest kwestią ocenną, co powoduje, iż nie jest łatwo stwierdzić, czy przy zawarciu danej umowy doszło do takiego nadużycia i czy w rezultacie daną klauzulę umowną można uznać za niedozwolone postanowienie umowne. W tej chwili o uznaniu danego zapisu umownego za niedozwolony decyduje sąd, a rejestr takich klauzul dostępny jest na stronie UOKiK.

- Takie klauzule mogą być uznane za niedozwolone, a jednocześnie funkcjonują przez wiele lat w tym samym kształcie, bo nie bardzo wiadomo, czym je zastąpić. Taka sytuacja nie jest optymalna. Chodzi o to, jak wypełnić tę lukę - i to w sensie dosłownym, bo jeżeli wyjmujemy niedozwolone klauzule z umowy, to czasem okazuje się, że bez danego elementu umowa nie może funkcjonować i trzeba go czymś zastąpić. Nowela ma służyć eliminowaniu takich wypadków - mówił Szczurek.

Jak podkreślił, chodzi nie tylko o przyszłe umowy, ale także wyeliminowanie takich zapisów z już podpisanych umów. Obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem procedury "zastępowania" postanowień niedozwolonych, nieabuzywnymi w konkretnych umowach.

UOKiK będzie mógł wstrzymać sprzedaż niektórych produktów

Urząd będzie mógł też nakazać wstrzymanie niektórych produktów finansowych. Stanie się tak, jeżeli otrzyma sygnały od konsumentów, ich rzeczników lub innych instytucji. Jeżeli sprzedaż produktu będzie oparta
na nieprawdziwych informacjach, a sama usługa będzie wiązała się ze znacznymi stratami dla konsumentów, urząd będzie mógł zakazać jej sprzedaży. Instytucja finansowa będzie mogła zaskarżyć decyzję do sądu, który będzie musiał wydać wyrok w ciągu dwóch miesięcy.

Nowa ustawa zakazuje też sprzedaży niedopasowanych produktów finansowych. Sygnały o takich praktykach docierały też do Komisji Nadzoru Finansowego, wyjaśnia Maciej Krzysztoszek z biura prasowego instytucji. Banki i ubezpieczyciele będą musieli zbadać potrzeby klienta i zaproponować mu zrozumiały produkt. Ustawa ma ukrócić między innymi sprzedaż 10- czy 15-letnich polis inwestycyjnych osobom w podeszłym wieku, które nie będą mogły z nich skorzystać.

Regulacja ustanawia też instytucję „tajemniczego klienta”, która pozwoli uzyskać dowody w postępowaniu.

Prezes Urzędu liczy, że regulację uchwali jeszcze obecny Sejm.

IAR/PAP, awi