Nowe przepisy dla zleceniobiorców od 2016 roku

Posłuchaj

Rozstrzygnięcia zbiegu ubezpieczenia emerytalno-rentowego różnych umów zlecenia należy dokonać odrębnie, w odniesieniu do każdego miesiąca ‒ wyjaśnia Radosław Milczarski z Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. (Sylwia Zadrożna, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

‒ Zleceniobiorca, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest niższa w danym miesiącu niż minimalne wynagrodzenie, i który spełnia jednocześnie warunki do ubezpieczenia emerytalno-rentowego z tytułu innych umów zlecenia, podlega obowiązkowo tym ubezpieczeniom z tytułu wszystkich umów, które podpisał. Zasada ta nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składki osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia ‒ wyjaśnia Radosław Milczarski z Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Każdy miesiąc jest liczony oddzielnie

Podstawę wymiaru składek trzeba obliczać co miesiąc. W tym zakresie nic się nie zmienia.

‒ Rozstrzygnięcia zbiegu ubezpieczenia emerytalno-rentowego należy dokonać odrębnie, w odniesieniu do każdego miesiąca. I trzeba podkreślić, że kwota minimalnego wynagrodzenia nie jest kwotą graniczną podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Ustalenie łącznej podstawy wymiaru składek dokonuje się bowiem wyłącznie w celu rozstrzygnięcia zbiegu tytułów ubezpieczeń. Po ustaleniu, iż dana umowa rodzi obowiązek ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, a w konsekwencji także ubezpieczenia wypadkowego, podstawę wymiaru składek na to ubezpieczenie należy ustalić na zasadach ogólnych ‒ tłumaczy ekspert ZUS.

Ważna jest data podpisania umowy z pracodawcą

Ustalając wysokość należnych składek należy przede wszystkim pamiętać o kolejności sumowania.

‒ Ponieważ ustalenie łącznej podstawy wymiaru składek w celu rozstrzygnięcia zbiegu tytułów dokonuje się bowiem według kolejności ich powstawania. Ubezpieczony może zmienić tytuł obowiązujących go ubezpieczeń na bieżąco, ale nigdy wstecz. Wybór ten musi jednak pozostawać w zgodzie z zasadą, o której wspomniałem wcześniej. Warto też pamiętać, że przy ustaleniu łącznej podstawy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe nie uwzględnia się podstawy wymiaru składek wykazanej za miesiąc po ustaniu danego tytułu ubezpieczenia. To znaczy za miesiąc, kiedy ubezpieczony nie podlegał już ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, ani jednego dnia. W tym miesiącu nie zachodzi bowiem zbieg z tym tytułem ‒ zwraca uwagę Radosław Milczarski.

Umowy zlecenia na przełomie roku

Aby dobrze zrozumieć nowe regulacje, posłużmy się przykładem. Zleceniobiorca wykonuje dwie umowy zlecenia. Z jednej umowy jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. A z tej drugiej jest zgłoszony tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Wynagrodzenie z tytułu tych umów jest wypłacane następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Z tytułu umowy, z której są opłacane składki społeczne otrzymuje on 500 zł, natomiast z tej drugiej umowy, z której ma opłacane tylko składki zdrowotne dostaje 2000 zł miesięcznie. W styczniu 2016 roku otrzyma wynagrodzenia za grudzień 2015 roku.

Od stycznia 2016 r. zmieniają się przepisy

Czy więc od stycznia nastąpi jakaś zmiana w podleganiu przez ww. zleceniobiorcę ubezpieczeniom? Tak, w styczniu zleceniobiorca będzie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu obu umów.

‒ Przychód uzyskany po 31 grudnia 2015 r., ale za okres sprzed 1 stycznia 2016 r., kiedy podlegał zleceniobiorca wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie podlega sumowaniu. To znaczy, nie mają do niego zastosowania nowe przepisy, które wchodzą od 1 stycznia 2016 roku. Przy czym płatnik powinien rozliczyć i opłacić od tego przychodu składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeżeli z obu tych umów opłacaliśmy jednak składki emerytalno-rentowe, to obie one będą wchodziły do wyliczenia  łącznej podstawy wymiaru składek ‒ podkreśla gość radiowej Jedynki Radosław Milczarski.

Zatem skoro przychód, stanowiąc podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z obu umów wyniesie mniej niż minimalne wynagrodzenie, czyli np. 500 zł + 0 zł , to zleceniobiorca powinien być zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, a także ubezpieczenia zdrowotnego jako zleceniobiorca z tytułu wykonywania obu umów.

Sylwia Zadrożna, mb

Podczas dyżuru telefonicznego z udziałem eksperta z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na pytania słuchaczy dotyczące oskładkowania umów zlecenia odpowiadał Andrzej Okułowicz.

Pytanie: Jestem na emeryturze w tej chwili i pracuję w zakładzie ochroniarskim na umowie zleceniu, mam jedną umowę, czy zakład będzie na mnie odciągał składki, czy nie?

Andrzej Okułowicz: Jeśli ma Pan jedną umowę, to nic się nie zmienia, nadal składki są opłacane przez zakład. Jeśli ktoś ma kilka umów zlecenia, i z którejś z tych umów osiągnie kwotę przynajmniej równą kwocie minimalnego wynagrodzenia, to wówczas z kolejnej umowy te składki nie będą obowiązkowe – w tym jest różnica. Natomiast jeśli z żadnej z tych umów nie będzie kwoty minimalnego wynagrodzenia, to z obydwu umów powinny być opłacane składki.


Pytanie: Co w sytuacji, kiedy jedna umowa jest umową o pracę w pełnym wymiarze, a druga umowa jest umową zlecenia, i nie jest wykonywana na rzecz obecnego pracodawcy? Czy wtedy coś się zmienia, jeżeli chodzi o oskładkowanie?

Andrzej Okułowicz: W takiej sytuacji w umowie zlecenia nic się nie zmienia. Jeśli umowa o pracę jest w pełnym wymiarze, to z umowy zlecenia jest obowiązkowa tylko składka zdrowotna.

Pytanie: Mam umowę o pracę, także umowę zlecenia i niezależnie od tego, prowadzę też spółkę partnerską i opłacam tam składkę zdrowotną. Zamierzam w najbliższym czasie składać wniosek o emeryturę i rozwiązać umowę o pracę z dotychczasowym pracodawcą, ale nadal będę prowadził spółkę partnerską i będę zleceniobiorcą, jak w takiej sytuacji będzie teraz ze składkami?

Andrzej Okułowicz: Jeśli uzyska Pan prawo do emerytury, to z tytułu bycia osobą prowadzącą działalność pozarolniczą, a taką jest wspólnik spółki partnerskiej, tylko składka zdrowotna jest obowiązkowa. Natomiast ze zlecenia będą za Pana musiały być odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne, czyli emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe jest dobrowolne i dodatkowo składka zdrowotna.

Oprac. Elżbieta Szczerbak

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1831).

Audycja powstała przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.