Znowelizowana ustawa o Trybunale Konstytucyjnym weszła w życie

Posłuchaj

Prezydent Andrzej Duda: nie jest zrozumiałe dla obywateli, czemu ich sprawy czekają w Trybunale miesiącami (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Nowelizacja ustawy o TK, która zakłada między innymi orzekanie - co do zasady - w składzie pełnym, czyli 13 z 15 sędziów, została opublikowana w Dzienniku Ustaw.

Podpisana w poniedziałek przez prezydenta ustawa została oficjalnie opublikowana. Zgodnie z jednym z zapisów nowelizacji, wchodzi ona w życie właśnie w dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Nowelizacja ustawy zakłada, że orzeczenia TK mają zapadać większością 2/3 głosów, a nie tak jak dotąd - zwykłą większością. Rozpatrywanie przez TK wniosków ma następować według kolejności wpływania do Trybunału.

Sejm i Senat przyjęły ustawę w ubiegym tygodniu. Liczne środowiska prawnicze, a także opozycja parlamentarna apelowała do prezydenta o niepodpisywanie ustawy i skierowanie jej do Trybynału Konstytucyjnego.

Uzasadnienie prezydenta

Prezydent uważa, że nowelizacja przyczynia się do wzmocnienia pozycji i sytuacji Trybunału Konstytucyjnego. Tłumacząc swoją decyzję prezydent mówił, że Trybunał powinien wydawać orzeczenia w większym składzie. Do tej pory wystarczyło, by decyzję poparło trzech sędziów. Zdaniem Andrzeja Dudy, nowelizacja wzmacnia pozycję Trybunału. Prezydent wyraził też nadzieję, że ta ustawa przyczyni się do zakończenia sporów wokół Trybunału.

TVN24/x-news

Nieprawdą jest - mówił - że nowela ustawy o TK osłabia Trybunał. - Jeżeli mamy zasadę trójpodziału władzy, jeżeli decyzje podejmowane przez parlament wybrany w demokratycznych wyborach - a więc stanowiący wyraz także i społecznego przeświadczenia, w jakim kierunku powinna zmierzać polska polityka i w jakim kierunku powinny zmierzać także zmiany, które są przez parlament dokonywane, zmiany ustawowe - jeżeli ma to być szanowane, Trybunał w sprawach ustaw powinien orzekać w pełnym składzie, przy podwyższonej większości - mówił prezydent.

Zaznaczył, że w Trybunale zasiadają prawnicy, którzy - jak dodał - "mają różne poglądy i polityczne, i ideologiczne, ale także często różne poglądy prawne". - Otóż podwyższona większość jest gwarancją tego, że ci prawnicy w zdecydowanej większości zgodzili się ze sobą - powiedział Duda.

TVN24/x-news

Według opozycji zmiana ustawy sparaliżuje TK, bo wydłuży średni czas badania spraw w TK oraz spowoduje, że w wielu sprawach nie zapadnie wyrok - wobec niemożności uzyskania większości głosów 2/3 sędziów.

TVN24/x-news

Nowelizację krytykowały środowiska prawnicze. W sposób zdecydowanie negatywny wypowiadały się o niej m.in.: Krajowa Rada Sądownictwa, Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia", Naczelna Rada Adwokacka i Helsińska Fundacja Praw Człowieka. RPO, HFPC i Prezydium KRS apelowali do prezydenta o niepodpisywanie ustawy i skierowanie jej do TK.

PO składa skargę

Platforma Obywatelska złożyła wniosek o zbadanie zgodności z konstytucją nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Chce, aby rozstrzygnął o tym Trybunał. Zdaniem Platformy, ustawa łamie między innymi artykuł mówiący o trójpodziale władzy.

Poseł Krzysztof Brejza argumentuje, że nowelizacja narusza zasadę prawidłowej legislacji. Przypomina ekspresowe tempo prac nad ustawą, bez uwzględnienia opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Podnosi też zarzut braku vacatio legis.

Jak podkreśla jest to sytuacja niebywała w 25-letniej historii demokratycznego państwa prawnego jakim jest Polska.

Krzysztof Brejza podkreśla, że w opinii Platformy Obywatelskiej, na podstawie artykułu 8. Konstytucji Trybunał może bezpośrednio na podstawie zapisów konstytucyjnych sprawę rozpoznać. Dodaje, że takie przypadki już były.

Komisja Europejska zaniepokojona

- Komisja Europejska z niepokojem obserwuje zmiany konstytucyjne w Polsce - oświadczyła rzeczniczka KE. Przypomniała, że pierwszy wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans wystosował 23 grudnia list do polskich władz, w którym "domagał się dalszych informacji i zaangażowania Komisji Weneckiej", czyli Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo, która jest organem doradczym Rady Europy. - Podkreślił znaczenie rządów prawa jako jednej z wartości UE - dodała.

W tym liście do szefa MSZ Witolda Waszczykowskiego i ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry Timmermans wzywał polskie władze do nieprzyjmowania nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. - Oczekiwałbym, że ta ustawa nie zostanie ostatecznie przyjęta albo przynajmniej, że nie zostanie wdrożona, dopóki wszelkie kwestie dotyczące wpływu tej ustawy na niezawisłość i funkcjonowanie TK nie zostaną w pełni i adekwatnie ocenione - napisał wówczas wiceszef KE.

W poniedziałek rzeczniczka KE powiedziała, że Komisja otrzymała 24 grudnia pierwszą odpowiedź w tej sprawie od polskich władz. - Wyjaśniono, że Polska konsultuje się teraz z Komisją Wenecką - dodała.

- Przewodniczący Jean-Claude Juncker umieścił tę sprawę w porządku obrad kolegium komisarzy na 13 stycznia, do pierwszej dyskusji i oceny na podstawie sprawozdania pierwszego wiceprzewodniczącego Timmermansa - poinformowała rzeczniczka.

IAR, PAP, bk, to