Teodor Tripplin. Romantyk fantastyki naukowej
Choć jego powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego" pełna jest wizji nowinek technologicznych, to jej autorowi bliżej było do Mickiewicza i Słowackiego niż Verne’a. – Powieść Tripplina to wielka, romantyczna historia uczucia, scjentyzm pełni tu rolę drugoplanową – słyszymy w audycji Polskiego Radia.
2025-01-13, 05:35
13 stycznia 1812 roku urodził się Teodor Tripplin, podróżnik, powstaniec listopadowy, uczestnik walk zjednoczeniowych we Włoszech i prekursor polskiej literatury fantastycznonaukowej.
W młodości wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku rozpoczął naukę w Królewcu, gdzie w 1836 roku ukończył medycynę. Po studiach wyruszył do Anglii. Tak zaczęła się jego wielka podróż po różnych krajach świata: zwiedził Francję, Hiszpanię, Portugalię, Maroko, Skandynawię, Austrię, Turcję, Egipt i Algierię. We Włoszech walczył w oddziałach Garibaldiego.
- Książki podróżnicze wzięły się stąd, że Tripplin był osobą bardzo aktywną – słyszymy w audycji Krzysztofa Adamskiego.
Popularność przyniosły mu powieści podróżnicze osnute na własnych doświadczeniach. Tripplin nie stronił od plagiatowania zagranicznych autorów. W drugiej połowie XIX wieku nie było to jednak postrzegane tak negatywnie, jak współcześnie.
REKLAMA
- Był swego czasu najlepiej zarabiającym polskim pisarzem – słyszymy w audycji z 1987 roku.
Posłuchaj
Elementy fantastyki naukowej znaleźć można w jego dziele pt. "Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne". W dorobku Tripplina znajduje się między innymi powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego". Dla autora przedstawienie wyprawy na srebrny glob jest pretekstem dla satyry politycznej.
- Na księżycu bohater poznaje i zwiedza dwie kontrastowo różne krainy: wyidealizowany, utopijny Jasnogród i przypominający ponure miasta ziemskie Ciemnostan – wyjaśniał dr Andrzej Niewadowski, który zaznaczał romantyczny charakter dzieła: - Liczy się profetyzm, sen, marzenie. To one decydują o fabule i motywacji utworu.
REKLAMA
W czasie powrotu na ziemie polskie, Tripplin został zatrzymany przez Austriaków jako groźny rewolucjonista. To źle wpłynęło na stan zdrowia niemłodego już pisarza i podróżnika. Zmarł 25 stycznia 1885 roku w Warszawie. Dziś twórczość Teodora Tripplina, prekursora polskiej fantastyki, jest nieomal zapomniana.
bm
REKLAMA