Marian Hemar. Arcymistrz piosenki

53 lata temu, w 1972 roku, zmarł w Londynie Marian Hemar, satyryk i autor tekstów do ponad 3000 piosenek, z których wiele, jak "Ten wąsik", "Upić się warto", "Nikt tylko ty" czy "Kiedy znów zakwitną białe bzy", przeszło do kanonu polskiej sceny.

- Talenty satyryczne rodzą się tam, gdzie istnieją kontrasty – stwierdził Marek Groński w audycji Anny Retmaniak z cyklu "Wieczór muzyki i myśli".

Posłuchaj

Audycja Anny Retmaniak z cyklu "Wieczór muzyki i myśli" poświęcony postaci Mariana Hemara. (PR, 14.11.1990) 26:04

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Takim miejscem na przedwojennej mapie Polski zapewne był Lwów, w którym przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie Marian Hemar. Wzrastał w atmosferze występów batiarskich kapel i oswajania biedy żartem. Zdaniem gościa audycji właśnie te doświadczenia ukształtowały twórczość Hemara.

W 1925 roku przeniósł się do Warszawy. Tam poznał poetów z grupy poetyckiej Skamander, m.in. Juliana Tuwima, Jana Lechonia i Antoniego Słonimskiego. Razem z nimi tworzył słynne satyryczne szopki polityczne. Był czołową postacią polskiego kabaretu. Pisywał też słuchowiska dla Polskiego Radia.

- Był niewyżyty jako artysta – podkreślała w audycji Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" Anna Mieszkowska, autorka książki poświęconej Hemarowi, zwracając uwagę na wszechstronność przedwojennej działalności Hemara. – Zarabiał po kilkanaście tysięcy złotych, podczas gdy pensja urzędnika wynosiła ok. 200 zł.

Posłuchaj

Audycja Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub ludzi ciekawych wszystkiego" poświęcona postaci Mariana Hemara. (PR, 11.02.2006) 37:34

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Przystojny, dobrze ubrany, obdarzony poczuciem humoru Hemar był przy tym kochliwym mężczyzną. Posłuchaj o miłościach artysty i tego, co łączy je z wytwórnią filmów Columbia Pictures.

Dostrzegał zagrożenie, jakie stanowili naziści. Postaci Adolfa Hitlera poświęcił opracowanie "Adolf Wielki", aluzję do dyktatora zawarł w piosence "Ten wąsik":

"Milczenie me zastąpił wrzaskiem

Mój śmiech przemienić pragnie w strach,

Melonik mój mianował kaskiem,

Policja także za nim, ach..."

Piosenka wywołała nawet interwencję niemieckiego ambasadora. We wrześniu 1939 roku przedostał się do Rumunii. Walczył w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich, której poświecił pieśń. W jej refrenie ujął tułaczy los polskiego żołnierza:

"Daleka jest droga

W zawiejach i mgłach

Od śniegów Narwiku

Po libijski piach"

Nigdy nie wrócił do Polski. Na emigracji prowadził autorski program w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Z jego bogatym dorobkiem można zapoznać się w serwisie specjalnym Polskiego Radia – RADIA WOLNOŚCI.

Źródło: Polskie Radio