Partia Baas – panarabski sen
7 kwietnia 1947 w Damaszku założono Partię Odrodzenia Arabskiego, która po połączeniu z Arabską Partią Socjalistyczną utworzyła partię Baas – ugrupowanie łączące hasła socjalistyczne i panarabskie.
2016-04-07, 06:00
Posłuchaj
Po II wojnie światowej świat arabski odzyskiwał niezależność. Wygasały zachodnie mandaty, ograniczeniu uległy wpływy brytyjskie i francuskie. Na tym gruncie zaczęły rozwijać się różne koncepcje przyszłości państw arabskich. Obok siebie wyrastały koncepcje panarabizmu i socjalizmu, rozumianego jako idea sprawiedliwości społecznej wobec niższych klas.
Z połączenia tych postulatów narodził się w Egipcie naseryzm, zaś w Syrii doszło do połączenia w tym duchu nacjonalistycznej (nacjonalizm w tym przypadku odnosił się do idei jednego narodu arabskiego) Partii Odrodzenia Arabskiego kierowanej przez Michela Aflaka i Arabskiej Partii Socjalistycznej Akrama al-Hauraniego, w wyniku czego powstała Socjalistyczna Partia Odrodzenia Arabskiego. Ugrupowanie nazywane jest w skrócie Baas, co w języku arabskim oznacza "odrodzenie". Choć postulaty naseryzmu i baasizmu wydają się zbieżne, to obie ideologie były ze sobą skonfliktowane.
Baasizm opierał się na hasłach antykolonializmu, dziejowej roli narodu arabskiego i utworzenia wielkiego panarabskiego państwa. Struktury Baas rozrosły się poza granice Syrii. Połączenia między krajowymi oddziałami ugrupowania rozluźniały się z czasem.
- Partia Baas w Syrii była zawsze niejako rywalką irackiej, siostrzanej partii Baas - wyjaśniał dr Ryszard Widłaszewski w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku". - Chodziło o opanowanie arabskich dusz, politycznych mózgów na całym świecie, nie tylko na Bliskim Wschodzie.
REKLAMA
Członkowie partii Baas uzyskali władzę w wyniku zamachów stanu w Syrii w 1963 i w Iraku w 1963 i 1968 roku. Przeprowadzone przez baasistów rewolucje przekształciły się później w dyktatury Asadów w Syrii i Saddama Husajna w Iraku.
W Syrii partia Baas wyniosła do władzy mniejszość alawicką, zaś w Iraku - sunnitów. Rządy Baas w tym drugim kraju zakończyła II wojna w Zatoce Perskiej w 2003 roku. W 2013 roku, w wyniku wydarzeń Arabskiej Wiosny i późniejszej wojny domowej, z konstytucji Syrii wykreślono zapis o wiądącej roli Baas. Utrata władzy przez przedstawicieli partii była jedną z przyczyn destabilizacji regionu i wzmocnienia islamskich fundamentalistów.
Posłuchaj też o wpływie ideologii baasizmu na polityczny krajobraz Bliskiego Wschodu.
bm
REKLAMA
REKLAMA