Powstaje Centralna Baza Rachunków. "To nie będzie Wielki Brat"

Posłuchaj

O powstającej Centralnej Bazie Rachunków mówili w radiowej Jedynce: Wiesław Jasiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Bartosz Sawicki z TMS Brokers i Łukasz Czucharski, ekspert Pracodawców RP (Elżbieta Szczerbak, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Rejestr miałby objąć między innymi rachunki bankowe, w SKOK-ach, rachunki papierów wartościowych, umowy ubezpieczenia z elementami inwestycyjnymi czy portfele on-line, na których gromadzone są jednostki walut wirtualnych.

Pomoc w walce z przestępczością

Centralna Baza Rachunków ma pomóc w walce z przestępczością. Dzięki niej odpowiednie służby sprawniej i szybciej odnajdą rachunki bankowe, na których ukryte są środki pochodzące z  przestępstw. Dziś taki proces trwa zbyt długo, wyjaśnia Wiesław Jasiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.

Wiesław Jasiński To nie będzie instrument, który będzie „Wielkim Bratem”, który będzie inwigilował. Będzie to baza informacji o tym, gdzie rachunki są, nie o tym, co na rachunkach jest.

- Odpowiednie podmioty wysyłają np. 80 dokumentów do wszystkich banków, żeby zapytać, czy w danym banku jest konkretny rachunek. My chcemy stworzyć instrument, który ułatwi funkcjonowanie tym podmiotom, a jednocześnie chcemy zapewnić wszystkich obywateli, organizacje, że w żaden sposób to nie będzie instrument, który będzie „Wielkim Bratem”, który będzie inwigilował. Będzie to baza informacji o tym, gdzie rachunki są, nie o tym, co na rachunkach jest – zapewnia rozmówca radiowej Jedynki.

Duża skala wyłudzeń podatkowych i oszustw finansowych

Skala wyłudzeń podatkowych i oszustw finansowych jest zbyt duża, dlatego państwo potrzebuje takiego instrumentu jak Centralna Baza Rachunków, tłumaczy Wiesław Jasiński.

- Państwo potrzebuje takiego typu narzędzia, tak jak potrzebowano go we Francji w latach 80. I w innych krajach europejskich, gdzie tworzono takie bazy w latach 80., albo i jeszcze wcześniej. My przegapiliśmy lata 90. i wówczas tego nie stworzyliśmy. Widzimy, że np. i prokuratura, i policja, ale także służby skarbowe mają problem z ustalaniem składników majątkowych przestępców – podkreśla Wiesław Jasiński.

Centralna Baza Rachunków ma więc pomóc łatwiej wykrywać oszustwa podatkowe, a komornikom sądowym i organom egzekucyjnym umożliwić także szybki dostęp do pełnej informacji o potencjalnych miejscach przechowywania przez dłużników wartości majątkowych.

Ułatwienie w ściągalności złych długów

To dopiero niewielki krok w dobrym kierunku, komentuje Bartosz Sawicki z TMS Brokers.

Bartosz Sawicki Może to w pewien sposób pomóc ze ściągalnością złych długów.

- Tak naprawdę, żeby śledzić przestępstwa i zapobiegać praniu pieniędzy, musimy analizować transakcje, a nie określać beneficjentów poszczególnych rachunków. To może być zatem dopiero taki pierwszy krok w kierunku tego, żeby faktycznie dojść po nitce do kłębka. Z drugiej strony może to w pewien sposób pomóc ze ściągalnością złych długów. Z 1 zł złego kredytu w Polsce udaje się odzyskiwać mniej niż 50 proc., więc taki rejestr, z którego mogliby też korzystać komornicy sądowi, pewnie by trochę pomógł, natomiast na pewno nie rozwiązałby problemów – uważa ekspert.

Obawy przedsiębiorców

Ostrożnie do pomysłu podchodzi także Łukasz Czucharski, ekspert Pracodawców RP, który przyznaje, że taka baza może pomóc w zwalczaniu przestępczości. Jednak nie ukrywa też obaw, które wynikają z dotychczasowych doświadczeń przedsiębiorców.

Łukasz Czucharski Jest to rozwiązanie, które może pomóc, pod warunkiem, że będzie stosowane w sposób rozważny.

- Mogę podać tu przykład podmiotów, które zostały nieświadomie uwikłane w proceder tzw. karuzeli podatkowej. W tym procederze organizatorzy tego przestępstwa celowo wikłają uczciwych przedsiębiorców, żeby uprawdopodobnić te transakcje i utrudnić dotarcie do nich samych. Niestety organy administracji skarbowej bardzo często wydają wobec tych uwikłanych negatywne decyzje, traktują ich jak przestępców. Dlatego uważamy, że jest to rozwiązanie, które może pomóc, pod warunkiem, że będzie stosowane w sposób rozważny i dane, które będą gromadzone w tym systemie, będą bardzo rzetelnie przeanalizowane – podkreśla ekspert.

Projekt zakładający utworzenie Centralnej Bazy Rachunków jest obecnie na etapie konsultacji społecznych.

Dostęp do informacji o rachunkach zawartych w bazie miałyby między innymi: prokuratura, Policja, Straż Graniczna, CBA, ABW, organy podatkowe, celne i kontroli skarbowej, a także wywiad skarbowy.

Elżbieta Szczerbak, awi