Rozpoczynają się obchody Świąt Bożego Narodzenia w chrześcijaństwie wschodnim

W obrządkach wschodnich Boże Narodzenie trwa trzy dni. W ten sposób podkreśla się udział Trójcy Świętej w zbawieniu człowieka. Pierwszego dnia (7 stycznia) świętuje się narodzenie Jezusa. Drugiego (8 stycznia) czci się Matkę Bożą, która narodzinami Dzieciątka połączyła ze sobą Niebo i Ziemię. Trzeciego dnia (9 stycznia) wspominany jest pierwszy męczennik, Święty Stefan, który oddał życie za Chrystusa.

Tradycyjnie w święta Bożego Narodzenia zarówno w cerkwiach, jak i w domach, ustawia się choinki. Świąteczne dni, to czas rodzinnych spotkań i kolędników, wędrujących z gwiazdą od domu do domu. Przygotowanie do świąt stanowi ścisły, 40-dniowy post. Wigilia jest bardzo podobna do rzymskokatolickiej. Spędza się ją w gronie najbliższych. Wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą - przaśnym chlebem, będącym odpowiednikiem opłatka w tradycji katolickiej. Postny posiłek składa się z 12 potraw - dominują dania rybne. Na stole, zgodnie z tradycją, powinny się znaleźć: chleb - symbol pożywienia, czosnek - symbolizujący zdrowie, sól - oznaczająca obfitość, miód - symbol słodyczy i powodzenia. Jest też wolne miejsce dla niespodziewanego gościa, siano pod obrusem i oczekiwanie na pierwszą gwiazdkę.

Całonocne czuwania

Po uroczystej kolacji prawosławni udają się na liturgię do cerkwi. Uczestniczą tam w wielogodzinnym "całonocnym czuwaniu", będącym odpowiednikiem katolickiej pasterki. W świątyni nie ma żłóbka, wierni adorują ikonę Bożego Narodzenia. 7 stycznia zasiadają do uroczystego śniadania. Tego dnia w cerkwiach odprawiana jest liturgia Świętego Bazylego Wielkiego. Z kolei, drugiego i trzeciego dnia świąt można uczestniczyć w liturgii Świętego Jana Złotoustego. Cykl świąt zimowych, w skład których wchodzi Boże Narodzenie i Nowy Rok obchodzony 14 stycznia, zamyka 19 stycznia święto Epifanii, symbolizujące chrzest Pański w Jordanie.

Liczbę polskich wyznawców prawosławia hierarchowie Cerkwi w naszym kraju szacują na 450-500 tysięcy. Największe ich wspólnoty żyją w województwie podlaskim - w Białymstoku oraz w południowo-zachodniej części województwa - w Hajnówce, Bielsku Podlaskim, Gródku i Michałowie. Według danych GUS - uznawanych jednak przez hierarchów za niemiarodajne - w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Cerkwi w Polsce zadeklarowało 156 tysięcy osób.

REKLAMA

13 dni różnicy w kalendarzu

Niektórzy polscy prawosławni obchodzą święta zgodnie z kalendarzem gregoriańskim, czyli oficjalnym, podobnie jak katolicy. Tak jest zwłaszcza w dużych miastach. Na Białostocczyźnie natomiast, gdzie mieszka większość prawosławnych, pozostał dawny obyczaj świętowania według kalendarza juliańskiego, czyli 13 dni później niż katolicy. W tym czasie święta obchodzą także niektóre parafie grekokatolickie i obrządku ormiańskiego oraz starowierzy, zwani też starowiercami, zamieszkujący głównie Suwalszczyznę.

Prawosławie jest jednym z trzech głównych, obok katolicyzmu i protestantyzmu, odłamów chrześcijaństwa. Jest też największym na Wschodzie Kościołem, który ukształtował się i początkowo rozwijał w imperium bizantyjskim oraz w krajach znajdujących się pod wpływem kultury bizantyjskiej. Kościoły wschodnie, to także: koptyjski, etiopski, chaldejski, jakobicki i ormiański.

pr