Wizyta szefa BBN w Izraelu przełożona z powodu sporu o ustawę o IPN

Posłuchaj

Izraelczycy o przełożenie planowanej na przyszły tydzień wizyty szefa polskiego BBN w Jerozolimie i Tel Awiwie. Relacja Wojciecha Cegielskiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Projekt ustawy skrytykowali najpierw izraelscy deputowani, potem izraelski premier, a wczoraj miejscowe ministerstwo spraw zagranicznych. Politycy i historycy apelują, aby prezydent Andrzej Duda nie podpisywał zmian w przepisach, które zdaniem Izraelczyków zagrażają wolności badań naukowych. Ich zdaniem, do odpowiedzialności mogą zostać pociągnięci również świadkowie Holokaustu. 

- Holokaust to najbardziej delikatna sprawa w izraelskim życiu społecznym, nie tylko dla polityków czy historyków, ale dla wszystkich. Jeśli więc powstała krytyka czy strach, to nie z powodu konkretnych sformułowań, ale z powodu przesłania tej ustawy. A to przesłanie nie jest dobre - mówi Polskiemu Radiu Eljakim Rubinstein, były wiceprzewodniczący izraelskiego Sądu Najwyższego i były prezes izraelskiego komitetu do walki z antysemityzmem. 

Jad Waszem: sformułowanie "polskie obozy śmierci" jest wprowadzeniem w błąd 

Badający historię Holokaustu instytut Jad Waszem w Jerozolimie uznał, że ustawa jest wybielaniem historycznej prawdy, choć historycy przyznają, że sformułowanie “polskie obozy śmierci” jest wprowadzeniem w błąd. 

Minister transportu i energii atomowej i polityk partii rządzącej Likud, Yisrael Katz zażądał od premiera Benjamina Netanjahu odwołania do kraju izraelskiej ambasador w Warszawie. Miałby to być znak obniżenia rangi dyplomatycznych kontaktów między Warszawą a Izraelem. MSZ w Jerozolimie podkreśla jednak, że nie ma na razie decyzji w tej sprawie. 

Tymczasem w Warszawie jest już znany skład pięcioosobowego zespołu, który ma zająć się kontaktami z Izraelem. Grupą pokieruje wiceminister spraw zagranicznych Bartosz Cichocki. Ze strony izraelskiej podobnemu zespołowi ma przewodniczyć dyrektor generalny MSZ. Nie wiadomo na razie, czy i kiedy dojdzie do pierwszego spotkania obu grup. 

Nowela ustawy o IPN

Przegłosowana w piątek przez Sejm a minionej nocy przez Senat nowelizacja zakłada kary grzywny lub więzienia dla osób, które przypisują Polsce współodpowiedzialność za zbrodnie hitlerowców w czasie II wojny światowej. Ministerstwo sprawiedliwości, które przygotowało projekt nowelizacji tłumaczy, że chodzi o obronę dobrego imienia Polski, w tym o walkę ze sformułowaniem „polskie obozy koncentracyjne”. Polskie władze od kilkunastu lat prowadzą na świecie kampanię w tej sprawie i protestują, gdy zagraniczni politycy i dziennikarze używają takich sformułowań. Warszawa argumentuje, że nie miała w czasie II wojny światowej nic wspólnego z działaniami hitlerowców na terenie okupowanej Polski. 

Jeden z autorów nowelizacji, wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki twierdzi, że strona izraelska była konsultowana w tej sprawie. Izraelska ambasador w Polsce Anna Azari twierdzi tymczasem, że pod koniec 2016 roku złożyła zastrzeżenia do ustawy, ale od tego czasu strona polska nie rozmawiała już więcej na ten temat z przedstawicielami izraelskich władz. 

W czasie II wojny światowej Polska została zaatakowana, a następnie przez niemal sześć lat była okupowana przez hitlerowskie Niemcy. Podczas wojny zginęło 6 milionów Polaków. W czasie Holokaustu śmierć poniosło 6 milionów Żydów, w tym także polskich. Osoby, które ratowały Żydów przed zagładą z rąk nazistów Izrael nagradzał w późniejszych latach medalami Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. To właśnie Polacy stanowią najliczniejszą grupę nagrodzonych za uratowanie życia Żydom. Równocześnie jednak historycy zwracają uwagę, że istnieli Polacy, którzy współpracowali z hitlerowskim okupantem i wydawali Niemcom Żydów, także za pieniądze. Centrum Szymona Wiesenthala twierdzi, że takich osób były tysiące.  

dcz