Wiceszef Komisji Europejskiej w Polsce. Rozmowy o praworządności na najwyższym szczeblu

Posłuchaj

Frans Timmermans w Warszawie rozmawia z premierem i szefem MSZ. Relacja Sylwii Białek (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Poniedziałkowa wizyta wiceprzewodniczącego KE w Warszawie odbywa się w ramach kontynuacji dialogu między polskimi władzami a Komisją Europejską ws. sytuacji wokół Trybunału Konstytucyjnego oraz ustaw dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Wizyta odbywa się jeszcze zanim Sejm zajmie się projektami ustaw przedstawianych przez polityków PiS jako ustępstwa wobec Komisji. 

Wiceszef KE spotkał się również z prezes TK Julią Przyłębską. 

Mowa o nowych projektach ustaw

Szef KPRM Michał Dworczyk zapowiadał w niedzielę, że przedstawione pod koniec marca projekty nowelizacji ustaw o ustroju sądów powszechnych oraz o Sądzie Najwyższym, a także nowela ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, będą jednym z tematów poniedziałkowych rozmów. Podkreślił, że wstępne sygnały wskazują, iż zaproponowane zmiany zostały "pozytywnie przyjęte przez polityków i urzędników Unii Europejskiej".

- Liczymy, że wizyta Fransa Timmermansa przyczyni się do wyjaśnienia istoty zmian, które zachodzą w polskim prawie, w szczególności jeżeli chodzi o sądownictwo. Wierzymy, że to będzie krok do zbliżenia stanowisk rządu i Komisji Europejskiej, a także do deeskalacji napięcia, które powstało w ostatnich miesiącach - dodał wtedy, w niedzielę, szef KPRM. 

Wiceminister spraw zagranicznych ds. europejskich Konrad Szymański pytany w piątek, czy wizyta Timmermansa może być jakimkolwiek przełomem ws. prowadzonej przez KE procedury dot. praworządności odpowiedział, że "na prawdziwy przełom jest jeszcze za wcześnie, ale to potencjalnie ważny krok w kierunku zażegnania nieuzasadnionych napięć w relacjach Warszawy z Brukselą". 

Dopytywany, czy rząd spodziewa się podobnego stanowiska Timmermansa, jak w przypadku szefa KE Jean-Claude'a Junckera, który po zaproponowanych przez PiS zmianach dotyczących m.in. Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa stwierdził, że obserwuje te inicjatywy "z najwyższą sympatią" Szymański stwierdził: "zapewne tak, ale to jeszcze za mało, by wyciągać zbyt daleko idące wnioski".  - Robimy pierwsze kroki w bardzo skomplikowanej prawnie i politycznie materii. Najważniejsze, że są to kroki we właściwym kierunku - powiedział wiceszef MSZ. 

KE zapowiedziała, że będzie analizowała złożone pod koniec marca poprawki do ustaw sądowych. Przygotowane przez PiS projekty zmian w ustawach o ustroju sądów powszechnych i o Sądzie Najwyższym oraz projekt nowelizacji przepisów ustaw o organizacji Trybunału Konstytucyjnego i statusie jego sędziów nie zostały dotychczas merytorycznie skomentowane przez KE. 

Dialog z Komisją Europejską trwa

- Nie oczekujemy żadnych konkretnych decyzji, że zostanie coś ogłoszone, natomiast jest to kontynuowanie dialogu - tak o wizycie Fransa Timmermansa w Polsce mówił wcześniej minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz. 

Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz podczas powitania wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermansa w siedzibie MSZ w Warszawie. Fot. PAP/Paweł Supernak

Procedura z artykułu 7. Traktatu UE po zmianach w systemie wymiaru sprawiedliwości

Pod koniec grudnia Komisja Europejska uruchomiła procedurę z artykułu 7. unijnego traktatu, przewidującego w ostateczności możliwość nałożenia sankcji na kraj "poważnie i stale" naruszający wartości europejskie. 

Komisja Europejska, podejmując w grudniu decyzje o uruchomieniu wobec Polski procedury z art. 7 Traktatu o UE, dała Polsce trzy miesiące na wprowadzenie w życie rekomendacji dotyczących praworządności. Dotyczyły one m.in. zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym, w tym niestosowania zapisu o obniżonym wieku emerytalnym wobec obecnych sędziów.

Bruksela kwestionuje założenia zmian w Sądzie Najwyższym, Krajowej Radzie Sądownictwa, sądach powszechnych i Trybunale Konstytucyjnym. W swych rekomendacjach Komisja Europejska wzywała polski rząd między innymi do odstąpienia od skargi nadzwyczajnej, niewygaszania mandatów sędziów-członków KRS oraz ich wyboru przez środowiska sędziowskie, jak wspomnano wyżej - zrównania wieku przechodzenia w stan spoczynku sędziów kobiet i mężczyzn oraz opublikowania i wdrożenia wszystkich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. 

Proponowane zmiany

Pod koniec marca posłowie PiS zgłosili w Sejmie projekty ustaw o ustroju sądów powszechnych, o Sądzie Najwyższym i o organizacji Trybunału Konstytucyjnego i statusie jego sędziów. Propozycje przewidują zrównanie wieku przechodzenia sędziów w stan spoczynku do 65 lat bez względu na płeć oraz publikację trzech nieopublikowanych dotąd wyroków TK z adnotacją, że zostały one wydane z naruszeniem prawa. 

Projekt nowelizacji ustaw o ustroju sądów powszechnych oraz o Sądzie Najwyższym przewiduje, że minister sprawiedliwości nie będzie mógł podjąć decyzji o odwołaniu prezesa lub wiceprezesa sądu bez opinii kolegium sądu oraz Krajowej Rady Sądownictwa. 

IAR/PAP/agkm