Szczyt NATO: przyszłość Sojuszu a sprawa brytyjska
Nie milkną echa zakończonego w czwartek szczytu NATO w Brukseli. Amerykański prezydent chwalił się sukcesem. Donald Trump stwierdził, że przekonał europejskich sojuszników do zwiększenia budżetów na obronność. Kraje Europy zaprzeczają i twierdzą, że podtrzymały zobowiązania sprzed czterech lat. O tym, co ustalono podczas szczytu, mówiła w Magazynie Europejskim w Polskim Radiu 24 Beata Płomecka, korespondentka Polskiego Radia w Brukseli. Relacje prezydenta USA z Wielką Brytanią komentował również dr Wojciech Lewandowski z Instytutu Europeistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
2018-07-13, 21:53
Posłuchaj
Donald Trump od wielu miesięcy krytykuje europejskich członków NATO, że te wykładają zbyt mało pieniędzy na zbrojenia. Cztery lata temu państwa członkowskie umówiły się, że będą przeznaczać 2 procent PKB na obronność, ale słowa dotrzymuje zaledwie pięć krajów. Na szczycie NATO w Brukseli Donald Trump wielokrotnie atakował sojuszników i miał grozić, że podejmie własne działania. Na konferencji prasowej kończącej szczyt Trump niespodziewanie uznał, że jego własnym sukcesem jest przekonanie innych, by płacili więcej. – Ustalenia są absolutnie kluczowe, dla niektórych jedno z ustaleń, to wręcz punkt zwrotny dla Sojuszu Północnoatlantyckiego. Pierwszy raz od czasu zimnej wojny zreformowano strukturę dowodzenia tworząc nowe dowództwa. Po zimnej wojnie wszystko zmierzało do redukowania uznano, że dla NATO Rosja nie jest zagrożeniem, a sojusz skupiał się na misjach w innych krajach. Teraz uznano to zagrożenie i zdecydowano się utworzyć dwa nowe dowództwa: w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech, które pozwolą na szybsze przemieszczanie się wojsk w Europie, na wypadek ewentualnych konfliktów. Co jest kluczowe dla krajów Europy środkowo-wschodniej, wystawionych na zagrożenie ze strony Rosji – mówiła Beata Płomecka.
Sojusz zatwierdził inicjatywę 4x30, zakładającą, że NATO podniesie swoje zdolności do odpowiedzi i szybkiego reagowania przez wydzielenie do 2020 r. 30 batalionów zmechanizowanych, 30 eskadr powietrznych oraz 30 okrętów bojowych, gotowych do działania w czasie nie dłuższym niż 30 dni. – Już raz sojusz wzmacniał flankę wschodnią, podczas szczytu w Warszawie w 2016 roku, ale wszystko zostało zapoczątkowane w 2014 roku w Walii, bo wtedy decydowano, że w następnych latach będzie decyzja o zwiększaniu obecności NATO i Ameryki na wschodzie. Teraz podjęte dwie decyzje to większe gwarancje bezpieczeństwa – dodała.
Po zakończeniu szczytu NATO Donald Trump udał się z wizytą do Wielkiej Brytanii, gdzie spotkał się m.in. z Theresą May. Amerykański prezydent skrytykował w rozmowie z tabloidem "The Sun" brytyjską premier za jej strategię negocjacji ws. wyjścia z Unii Europejskiej, oceniając, że mogła stracić przez to szanse na umowę handlową ze Stanami Zjednoczonymi. Oświadczył później, że jego wywiad to "fake news". Stwierdził, że nie uwzględniono tego, co powiedział o Theresie May. – Dobrym dla rządu brytyjskiego może się okazać wypowiedź Trumpa o tym, że widzi możliwość dobrego układu handlowego, w bliżej nie określonej przyszłości oraz zwłaszcza po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Natomiast w Londynie Trump nie był mile widziany, przez niektórych obywateli - mówił dr Wojciech Lewandowski. - Brexit wyzwolił bardzo duże emocje wśród Brytyjczyków zwłaszcza, że dalej nie wiedzą, co ich właściwie czeka. Wśród zwolenników widoczny był brak wizji tego, czym ten Brexit ma być i pewnego rodzaju zrozumienia jak trzeba negocjować z urzędniczym kolosem, jakim jest Unia Europejska. Wielka Brytania dała się raczej ograć tej, lepiej przygotowanej do tego procesu, a postrzeganej jako niemrawa unii - mówił gość PR24. Dr Wojciech Lewandowski przyznał, że wycofanie się z Brexitu jest na chwilę obecną mało prawdopodobne.
O dalszej przyszłości NATO i relacjach Wielkiej Brytanii ze Stanami Zjednoczonymi wysłuchasz w nagraniu całej audycji.
Gospodarzem programu był Paweł Lekki.
Polskie Radio 24/IAR/PAP/DK
____________________