Historia Białorusi. Część 21: Rusyfikacja po 1945 roku
Powojenne lata w Białoruskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej upłynęły pod znakiem zdecydowanej rusyfikacji. Białoruś miała stać się wizytówką nowego narodu radzieckiego.
2020-09-26, 05:55
Głównymi narzędziami rusyfikacji Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej było szkolnictwo, kultura i nauka.
– Obie te dziedziny miały wyraźnie podporządkować się wymogom ideologicznym i prezentować poziom radzieckiej kultury i nauki. Takie założenia spowodowały daleko idącą ideologizację i rusyfikację sfery kultury i nauki. Język rosyjski powoli eliminował białoruski – mówiła dr Hanna Głogowska w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej - Białoruś".
Posłuchaj
Chruszczow każe mówić po rosyjsku
Przykład do rusyfikacji szedł z góry, prosto od samego kierownictwa. W trakcie narad partyjnych promowano język rosyjski jako zrozumiały dla każdego komunisty wieloetnicznego Związku Sowieckiego.
Powiązany Artykuł
Historia Białorusi. Część 20: Gospodarka powojennej Białorusi
Obrazowym przykładem tego procesu jest anegdota związana z uczestnictwem Nikity Chruszczowa na zebraniu Komunistycznej Partii Białorusi z okazji 40-lecia Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Okolicznościowe przemówienie w języku białoruskim wygłosił wówczas Kirył Mazurau, I sekretarz Komunistycznej Partii Białorusi.
REKLAMA
Został za to zrugany przez Chruszczowa, który upomniał go, że nic nie zrozumiał i nakazał, aby następnym razem mówił po rosyjsku. Chruszczow jeszcze w trakcie tej samej wizyty na Białorusi stwierdził, że im szybciej cały Związek Sowiecki będzie mówił po rosyjsku, tym szybciej uda się zbudować komunizm.
Apogeum rusyfikacji
Związek Sowiecki starał się zetrzeć niemal wszystkie przejawy niezależności Białorusi. Artyści, którzy promowali białoruską kulturę zostali oskarżeni o brak zaangażowania ideologicznego i poddani krytyce oraz represjom.
Powiązany Artykuł
Historia Białorusi. Część 19: Stalinizm po białorusku
Równolegle narzucano sowiecką symbolikę. Promowanymi motywami w sztuce była walka z niemieckim okupantem, która zdominowała malarstwo i rzeźbę. Starano się zetrzeć pamięć o niekomunistycznej Białorusi w przestrzeni publicznej – w tym celu nie odnawiano budynków zniszczonych w trakcie wojny, ale budowano nowe, utrzymane w socrealistycznej lub modernistycznej stylistyce.
Rusyfikacja przybrała na sile w latach 60., kiedy urząd I Sekretarza KPB objął Piotr Maszerau. Język białoruski był rugowany z obszaru szkolnictwa, kultury i nauki, a rosyjski coraz powszechniej pojawiał się nawet w kinie i literaturze.
REKLAMA
– Białoruś miała stać się wizytówką radzieckiej polityki kształtowania narodu radzieckiego – mówiła dr Hanna Głogowska w audycji Polskiego Radia z 1999 roku.
W latach 60. i 70. na Białorusi nieśmiało pojawiały się dysydenckie postawy. Jednym z najważniejszych przedstawicieli niepokornych ludzi kultury był Wasil Bykau, pisarz literatury w języku białoruskim. Tendencje te wzmocniły się na fali odwilży pierestrojki w drugiej połowie lat 80., ale Białoruś musiała poczekać na prawdziwe odrodzenie narodowe dopiero po upadku komunizmu.
***
Powiązany Artykuł
Polskie Radio - Serwisy specjalne dla Białorusi
Zarząd Polskiego Radia podjął decyzję o pilnym zmodyfikowaniu obowiązującej ramówki i wprowadzeniu na antenie Programu 1 Polskiego Radia specjalnych serwisów informacyjnych w języku białoruskim, które będą poświęcone obecnej sytuacji w tym kraju. Dzięki należącym do PR S.A. nadajnikom Radiowego Centrum Nadawczego w Solcu Kujawskim Program 1 jest dostępny z "powietrza" na falach długich o częstotliwości 225 kHz na terenie prawie całej Europy i pokrywa zasięgiem całe terytorium Białorusi.
REKLAMA
Specjalne serwisy informacyjne przygotowywane przez Sekcję Białoruską redakcji Polskiego Radia dla Zagranicy są emitowane 3 razy dziennie: rano po godzinie 6.30, w magazynie "W samo południe" po godzinie 12.00 oraz wieczorem po godzinie 22.00 w magazynie "Polska i Świat".
sa
REKLAMA