"Cel był jeden, obrona własnej godności". Piotr Łysakowski o powstaniu w getcie warszawskim

- Ta godność, po latach poniewierki, była szalenie istotna. Przypomnijmy, że z końcem 1939 r. wprowadzono stygmatyzację, nakazano noszenie opasek, kłanianie się Niemcom. Na ulicach getta umierały z głodu dzieci, to są rzeczy niewyobrażalne - mówił w Polskim Radiu 24 Piotr Łysakowski, historyk.

2021-04-19, 13:05

"Cel był jeden, obrona własnej godności". Piotr Łysakowski o powstaniu w getcie warszawskim — Fotografia z Raportu Stroopa. Oryginalny niemiecki podpis: "Siłą wydobyci z bunkrów". Foto: Wikimedia Commons/CC

W poniedziałek 19 kwietnia przypadnie 78. rocznica powstania w getcie warszawskim. Powstańcy w małych, rozproszonych grupach walczyli do 16 maja 1943 r. Tego dnia gen. Stroop ogłosił koniec akcji pacyfikacyjnej i na znak zwycięstwa rozkazał wysadzić w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem.

Powiązany Artykuł

mur getta w warszawie getto warszawskie free shutt 1200 .jpg

"Jak zginąć, to w walce". Krzysztof Jabłonka o powstaniu w getcie warszawskim

Getto warszawskie zostało zrównane z ziemią. Według raportów gen. Stroopa od 20 kwietnia do 16 maja 1943 r. w wykrytych i zlikwidowanych bunkrach znajdowało się ponad 56 tys. Żydów.

Piotr Łysakowski mówił o przyczynach wybuchu powstania. - Początkowo planowano stworzenie getta na terenie prawobrzeżnej Warszawy. Na 307 hektarach stłoczono w pewnym momencie ok. 400 tys. ludzi. Od lipca 1942 r. wywożono ludzi do obozu zagłady w Treblince. (…) Na terenie getta pozostali najmłodsi, zaczęło do nich docierać, że wywożeni z getta nie jadą na roboty, jak mówiono, ale jadą do zagłady. Rozpoczęto systematyczne przygotowanie do obrony. Cel był jeden; obrona własnej godności, o to chodziło w powstaniu w getcie - podkreślał.

Gość audycji przypominał o próbach jego wykorzystania przez Niemców. - Zajmując się kwestią Katynia, odkryłem dokumenty, w których wywiad Armii Krajowej w kwietniu 1943 r. przesyła do Londynu informację, w której mówi o tym, że Niemcy usiłują wybuch i tłumienie powstania przez oddziały kilku tysięcy funkcjonariuszy wykorzystać do wzbudzenia po stronie, jak to określał Jürgen Stroop, "aryjskiej" nienawiści Polaków wobec Żydów - mówił historyk, zwracając uwagę, że 13 kwietnia Niemcy ujawnili zbrodnię w Katyniu.

REKLAMA