Mord w Ołomuńcu. Kto zabił króla Polski Wacława III?

W chwili przejęcia w 1305 roku po zmarłym ojcu, Wacławie II, tronów Czech i Polski, w rękach Wacława III znalazła się rozległa domena, w skład której wchodziło jeszcze terytorium królestwa Węgier. Władztwo to było jednak równie wielkie, jak niestabilne.  

- Ojciec zostawił go w trudnej sytuacji. Wacław II prowadził wielkomocarstwową politykę. Było to ponad wszystkie układy ówczesnej geopolityki. Wywołało sprzeciw wszystkich najważniejszych czynników zewnętrznych – Habsburgów i papiestwa. Ta polityka musiała przeżyć fiasko – wyjaśniał mediewista prof. Tomasz Jurek w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Eureka". 

Posłuchaj

Sylwetkę Wacława III w rozmowie z Katarzyną Kobylecką przybliża prof. Tomasz Jurek. (PR, 17.06.2016) 13:54

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Kłopoty zewnętrzne stanowiły tylko część problemu. Naprawdę niebezpieczna była destabilizacja wewnętrzna. Na Węgrzech prawa do korony po wymarłym rodzie Arpadów rościł sobie Karol Robert Andegaweński popierany przez część możnych, w Polsce walkę o władzę podjął ambitny książę Władysław Łokietek.

Wacław III nie zamierzał dawać za wygraną. Skrócił polityczny front, rezygnując z podporządkowania sobie Węgier. Skupił się na sprawach polskich i czeskich. To właśnie ze śmiałymi krokami w polityce wewnętrznej łączona jest najczęściej śmierć Wacława.

Podejrzany nr 1. Habsburgowie

Niemieckie pochodzenie mordercy jest tropem prowadzącym do najpoważniejszego rywala Przemyślidów na ówczesnej szachownicy środkowoeuropejskiej, czyli rodu Habsburgów. Według tej hipotezy za śmiercią władcy stać miał król Niemiec Albrecht I Habsburg. Poprzez usunięcie Wacława III Albrecht chciał zagwarantować swojemu synowi domenę w Czechach (co mu się zresztą na krótki czas udało).

Przejęcie władzy królewskiej w Czechach wzmocniłoby dynastyczne dążenie Habsburgów do sięgnięcia po koronę cesarską. Już w kronikach z epoki pojawia się sugestia, że za śmiercią Wacława stali właśnie przedstawiciele tego rodu

Powiązany Artykuł

Jan Muskata. Niebezpieczny biskup kontra Łokietek

Podejrzany nr 2. Czesi

- Wacław wymienił garnitur współpracowników ojca. Powołał nowych ludzi, sobie zaufanych i młodszych – wskazywał prof. Tomasz Jurek. 

Dla starej elity była to nie tylko potwarz. Razem z łaską króla płynęły apanaże. Wacław starał się także o rewizję królewszczyzn. Niewykluczone zatem, że za śmiercią władcy stali odsunięci na boczny tor możnowładcy stali za śmiercią króla, który zdecydowanie dążył do utworzenia nowej elity państwa. Podobny kierunek obrał w kwestii polityki w Polsce.

- Widać w jego polityce gest poszukiwania przychylności u polskich możnych. Szukał współpracy i była to być może zapowiedź, w jakim kierunku ewoluowałyby jego rządy – dodawał historyk. 

Podejrzany nr 3. Łokietek

Wacława III zamordowano w Ołomuńcu, gdzie zbierało się czeskie pospolite ruszenie. Król szykował się do inwazji na Polskę. Czeski władca ruszał na odsiecz swojemu najważniejszemu poplecznikowi w kraju, krakowskiemu biskupowi Janowi Muskacie. Hierarcha toczył wówczas wojnę domową w imieniu Przemyślidów ze wspieranym przez Węgrów Władysławem Łokietkiem.

Powiązany Artykuł

Pieniądze i dyplomacja. Kulisy starań Władysława Łokietka o koronę

- Głównym podejrzanym pozostaje Władysław Łokietek. To on był najbardziej w tym momencie zagrożony, to przeciwko niemu wyruszyła wyprawa i to on zyskał na tej śmierci najwięcej - wyjaśniał gość audycji. - Wobec braku źródeł pozostaje to jednak hipotezą. Prawdy najpewniej nie dowiemy się nigdy.

Śmierć Wacława III wpędziła Czechy w głęboki kryzys dynastyczny. Mocarstwo Przemyślidów nie przetrwało jednego pokolenia. Z polskiej perspektywy przedwczesny zgon czeskiego i polskiego króla oznaczała usunięcie najważniejszej przeszkody w staraniach Władysława Łokietka o koronę i zjednoczenie pod piastowskim berłem państwa po okresie rozbicia dzielnicowego.

bm