"Odważyliśmy się być wolnymi". Historyk prof. Grzegorz Nowik o Powstaniu Warszawskim
- Powstanie Warszawskie było największym dramatem w dziejach stolicy. Z drugiej strony było również świętem radości - mówił w Polskim Radiu 24 prof. Grzegorz Nowik. 78 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie.
2022-08-01, 20:30
Posłuchaj
O godz. 17.00 w Warszawie i pozostałych miastach Polski rozległ się dźwięk syren alarmowych. Uczczona w ten sposób została godzinna "W". 78 lat temu o tej porze rozpoczęło się Powstanie Warszawskie.
Gość Polskiego Radia 24 przyznał, że należy zamykać oczu na wszystkie aspekty Powstania Warszawskiego. - Było największym dramatem w dziejach stolicy. Warszawa nie przeżyła takiej hekatomby ofiar od czasów rzezi Pragi podczas insurekcji kościuszkowskiej, nawet w 1939 roku. Z drugiej strony było to święto radości, bo odważyliśmy się być wolnymi - powiedział prof. Grzegorz Nowik.
Jego zdaniem pokolenie, które kierowało Powstaniem Warszawskim i podejmowało decyzje, myślało kategoriami doświadczeń 1918 roku. - Wojna była dla Niemców przegrana, wycofywali się. Kalkulowali racjonalnie, że za zdobycie Warszawy Stalin zapłaci cenę polityczną. Żołnierze Armii Czerwonej zostaną powitani w Warszawie przez gospodarzy. Racjonalnie wydawało się, że należy wspomóc powstańców, ale górę nad rachubami militarnymi wzięła polityka. To samo było po drugiej stronie. Gdyby Hitler myślał racjonalnie, to opuszczenie Warszawy przez Niemców stworzyłoby Stalinowi i Aliantom problem polityczny. Niemcy i tak skazani byli na utracenie linii Wisły. Polacy myśleli racjonalnie, natomiast znajdowali się w klinczu, ponownie zetknęliśmy się z sojuszem sowiecko-niemieckim - tłumaczył historyk.
REKLAMA
Posłuchaj
Powstanie Warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki stanęło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wyniosły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono ze zniszczonego miasta, które po powstaniu Niemcy niemal całkowicie zburzyli.
Więcej w nagraniu.
* * *
Audycja: "Stan rzeczy"
Prowadzi: Jerzy Jachowicz
REKLAMA
Gość PR24: prof. Grzegorz Nowik (historyk)
Data emisji: 1.08.2022
Godzina emisji: 19.14
PR24
REKLAMA
REKLAMA