"Pochylamy dziś nisko głowę przed bohaterami Powstania w Getcie". Andrzej Duda w 80. rocznicę zrywu

W środę w południe przed Pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie z udziałem m.in. prezydenta Andrzeja Dudy, prezydenta RFN Franka-Waltera Steinmeiera, prezydenta Izraela Isaaka Herzoga, premiera Mateusza Morawieckiego oraz przedstawicieli środowisk żydowskich rozpoczęły się główne uroczystości 80. rocznicy wybuchu Powstania w getcie warszawskim.

- Powstanie w Getcie Warszawskim jest dla mnie, prezydenta RP i dla nas dzisiaj potomnych przede wszystkim symbolem męstwa, determinacji i odwagi. Woli walki o wolność, woli samodecydowania o sobie. Niezwykłej szaleńczej odwagi, absolutnej determinacji - mówił Andrzej Duda.

Posłuchaj

Prezydent Andrzej Duda w 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim (IAR) 0:27

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Andrzej Duda nawiązał również do znajdującego się w miejscu obchodów Pomnika Bohaterów Getta. - Jego elementem są menory podtrzymywane przez lwy. Lwy będące symbolem męstwa - mówił polski prezydent.

"Nie wolno zapomnieć"

Prezydent mówił, że "nie wolno nam zapomnieć o męstwie i postawie polskich Żydów z warszawskiego getta i o Polakach, którzy walczyli po jego drugiej stronie". - Każdy, kto sieje nienawiść, depcze drugiego człowieka, depcze po grobach bohaterów i tych, którzy pomagali - zaznaczył.

- Niech każdy i tutaj w Polsce, i w każdym najmniejszym zakątku pamięta: każdy, kto sieje nienawiść, każdy, kto depcze drugiego człowieka, depcze po grobach bohaterów Powstania w getcie warszawskim, depcze groby pomordowanych Żydów, ale depcze także groby wszystkich tych, którzy pomagali wtedy tym prześladowanym, pomordowanym - powiedział prezydent Duda.

- Pochylamy dziś nisko głowę przed bohaterami Powstania w Getcie, przed tymi, którzy przeciwko nazizmowi walczyli o wolność. Nigdy nie stracili ducha i do dziś są przykładem dla nas wszystkich - podkreślał Andrzej Duda.

Andrzej Duda odwoływał się także do polsko-żydowskiej pamięci historycznej i kulturowej, która, jak zaznaczył, stała się wzorcem dla powstańców z getta.

Posłuchaj

Prezydent Andrzej Duda o polsko-żydowskiej pamięci historycznej (IAR) 0:18

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wśród zebranych są m.in. obie pary prezydenckie - polska i niemiecka, prezydent Izraela Isaac Herzog, premier Mateusz Morawiecki, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, marszałek Senatu Tomasz Grodzki, Minister Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak, minister kultury prof. Piotr Gliński, wiceminister kultury Jarosław Sellin, Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk, prezes IPN Karol Nawrocki, abp. Kazimierz Nycz, naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

Powstanie w Getcie

80 lat temu, 19 kwietnia 1943 r., w getcie warszawskim rozpoczęło się powstanie, które przeszło do historii jako największy akt sprzeciwu wobec Holokaustu. Kronikarz getta Emanuel Ringelblum pisał o walce motywowanej honorem, który nakazywał Żydom nie dać się "prowadzić bezwolnie na rzeź".

Był to pierwszy w okupowanej Europie miejski zryw przeciw Niemcom, akt o charakterze symbolicznym, zważywszy na nikłe szanse powodzenia. W nierównej, trwającej prawie miesiąc walce, słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej i Żydowskiego Związku Wojskowego stawili opór oddziałom SS, Wehrmachtu, policji bezpieczeństwa i formacjom pomocniczym. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu.

Dla Niemców symbolicznym aktem "zakończenia misji ostatecznego rozprawienia się z Żydami Warszawy" było wysadzenie w powietrze 16 maja Wielkiej Synagogi przy ul. Tłomackie. Walki pojedynczych grup trwały jednak dalej, w maju i czerwcu.

• 80. rocznica powstania w getcie warszawskim. "Nie dajcie się prowadzić bezwolnie na rzeź"

pg,pap,iar