Niestawianie się na wizyty lekarskie to realny koszt dla systemu. Jak sobie z tym radzą inne kraje?

W Wielkiej Brytanii szacuje się, że rocznie może nie dochodzić do skutku ponad 15 mln konsultacji, w Stanach Zjednoczonych rocznie około 19 proc. wizyt u lekarzy pierwszego kontaktu i lekarzy specjalistów nie dochodzi do skutku.

Pacjenci nie przychodzą

W miejskich placówkach medycznych w Warszawie w 2022 r. pacjenci nie zjawili się na 300 tysięcy umówionych spotkań. A jednak średni odsetek odwołanych wizyt dla Europy wynosi 19,3 proc. i jest jednym z relatywnie najniższych.

Skutki nieodwoływania wizyt mają konsekwencje ekonomiczne, organizacyjne i medyczne. Te ostatnie tak dla pacjentów, którzy się nie pojawiali, jak i dla innych, którzy w tym czasie nie mogli zarezerwować wizyty.

Do przyczyn niestawiennictwa można zaliczyć bardzo różne czynniki. Należą do nich m.in.: brak odpowiedniej komunikacji, trudności z transportem, zapominanie, rezerwowanie terminów z dużym wyprzedzeniem i trudności z ich modyfikacją, brak wiedzy na temat konsekwencji niestawiennictwa.

REKLAMA

Zmniejszyć odsetek pustych wizyt

Jednym z narzędzi mogących zmniejszyć odsetek pustych wizyt są interwencje behawioralne. Są to takie zmiany sytuacji decyzyjnej jednostek, które nie wymuszają określonego zachowania, a ułatwiają podejmowanie decyzji właściwych z punktu widzenia i jednostki, i społeczeństwa. Opracowywane są na podstawie badań empirycznych prowadzonych w ekonomii, psychologii i innych naukach społecznych.

Jedną z kluczowych, szeroko stosowanych i relatywnie niedrogich interwencji jest wprowadzenie przypomnień SMS, e-mailowych lub telefonicznych. W badaniu, w którym na cel wzięto wizyty radiologiczne, stwierdzono spadek liczby nieobecności o 50 proc. po wdrożeniu przypomnień i uzupełniających rozmów telefonicznych prowadzonych przez koordynatora.

W Wielkiej Brytanii w ramach projektu zaplanowanego i wdrożonego przez Behavioural Insights Team Project doprowadzono do zmniejszenia o 25 proc. liczby pustych wizyt (z 11,1 proc. do 8,5 proc.) bez dodatkowych kosztów.

Choć szpitale wysyłały smsy, to właśnie sposób ich sformułowania odegrał kluczową rolę. Przeprowadzono eksperyment, w którym wysyłano różnego rodzaju wiadomości (od odwołujących się do norm społecznych po informacje o kosztach). Najskuteczniejszym komunikatem był ten, który wskazywał na przybliżony koszt opuszczonej wizyty dla NHS (ok. 160 GBP).

REKLAMA

Inne metody

Interwencje behawioralne w ochronie zdrowia nie ograniczają się jedynie do lepszej komunikacji i przypomnień.

W literaturze dyskutuje się o innych rozwiązaniach, choćby takich jak ułatwienie dostępu do informacji o umówionych wizytach, zmniejszeniu barier emocjonalnych, działaniach edukacyjnych dotyczących korzyści wynikających z regularnych wizyt lekarskich czy zwiększeniu elastyczności harmonogramów.

Trzeba też jednak pamiętać, że niektóre pust” wizyty są nieuniknione, ponieważ konsultacje medyczne konkurują z innymi priorytetami i wyzwaniami dnia codziennego, z których niekiedy nie da się zrezygnować.

Niemniej należy kontynuować wysiłki na rzecz zrozumienia przyczyn nieobecności, interwencji behawioralnych mogących minimalizować ich liczbę, a także nad sposobem ich wdrożenia w funkcjonujące systemy ochrony zdrowia" - napisali analitycy PIE w notatce.

REKLAMA

• Sztuczna inteligencja w medycynie. ChatGPT w roli lekarza?

PolskieRadio24.pl/ IAR/ PIE/ mib