Wanda Półtawska o pobycie w Ravensbrück. "Dało mi to szansę zrozumienia tożsamości człowieka"

Wanda Półtawska, więźniarka Ravensbrück, doktor psychiatrii, działaczka na rzecz obrony życia człowieka, wieloletnia bliska współpracownica Jana Pawła II zmarła 25 października br., kilka dni przed 102. urodzinami. 

Ravensbrück - "piekło kobiet"

W czasie II wojny Wanda Półtawska zaangażowała się w działalność konspiracyjną. W lutym 1941 roku, w wieku niespełna 20 lat, została aresztowana przez Gestapo i osadzona w więzieniu na lubelskim Zamku. Stąd w listopadzie 1941 roku wywieziono ją wraz z innymi więźniami do największego na terenie Niemiec obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.

W obozie poddawana była nieludzkim eksperymentom pseudomedycznym.

Mordowali zamiast leczyć. 76 lat temu zakończył się proces nazistowskich lekarzy

Mengele. "Anioł Śmierci" z Auschwitz

Eva Justin – damskie wcielenie Mengele

Seweryna Szmaglewska: "brakuje słów, by opisać niewyobrażalne"

Mimo nieustannego cierpienia, poniżenia i zagrożenia życia, Wanda Półtawska przetrwała wojnę. W Ravensbrück spędziła niemal cztery lata, aż do kwietnia 1945 roku, gdy została przeniesiona do obozu w Neustadt-Glewe. Tam przebywała aż do momentu wyzwolenia w początkach maja.

Powiązany Artykuł

German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-spo eczny

"Chodzi, o to, żebyście dowiedzieli się, kim jest człowiek"

- Codziennie rano w czasie apelu na placu obozowym odbywała się selekcja, czyli wybierano chore, stare, siwe kobiety, które wysyłano do gazu. Raz jeden na ten apel przyprowadzono dziewczynkę może 3-letnią. SS-manka, która wyciągała stare kobiety na śmierć, wzięła na ręce to dziecko, przytuliła, pocałowała, pogłaskała i oddała. I dalej wyciągała te stare kobiety, które mogły być jej matką - wspominała w Polskim Radiu Wanda Półtawska.

Posłuchaj Wandy Półtawskiej:

Przyznała, że widok ten bardzo ją zdumiał i pobudził do refleksji.

- Jak to jest możliwe, że ktoś, kto posyła ludzi do gazu, jednocześnie hoduje piękne, kolorowe ptaszki? O to właśnie chodzi, o to, żebyście dowiedzieli się o tożsamości człowieka, o tym, kim jest człowiek - mówiła więźniarka Ravensbrück.

Posłuchaj

Wanda Półtawska: "Należy przestrzec człowieka, że w pewnych warunkach każdy może stać się zbrodniarzem”. Fragment audycji "Z kraju i ze świata" (24.04.2010) 0:18

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wanda Półtawska apelowała o zebranie świadectw i opracowanie rozproszonych dokumentów dotyczących obozu Ravensbrück.

- Nie chodzi o to, żeby wytykać zbrodnie zbrodniarzom, tylko, żeby przestrzec człowieka, że każdy może stać się w pewnych warunkach jednym z nich - mówiła.

"Przedłużone rekolekcje"

Wanda Półtawska przyznała, że doświadczenia obozowe dały jej szansę "zrozumienia ważności tożsamości człowieka".

Posłuchaj

Wanda Półtawska o niemieckim obozie w Ravensbrück oraz relacji łączącej ją z Janem Pawłem II (PR, 2019) 2:39

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Osobiście uważam, że były to przedłużone zamknięte rekolekcje. Miałam cztery lata myślenia w lagrze - oceniała.

Zaznaczyła, że pobyt w obozie pozwolił jej również lepiej poznać psychikę kobiet.

- Przez cztery lata, bez minuty samotności, non-stop przebywałam w obecności 350 kobiet. Wszystkie były starsze ode mnie, trzy-cztery młodsze. I obserwowałam, jak kobiety się kłócą, czym żyją, jakie są. 

Posłuchaj wstrząsających wspomnień innych polskich więźniarek obozu Ravensbrück.

Posłuchaj

Wyzwolenie Ravensbruck - wspomnienia byłych więźniarek (PR, 19.04.1979) 45:29

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Po zakończeniu II wojny światowej Wanda Półtawska uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Swoje tragiczne doświadczenia obozowe opisała w książce "I boję się snów". W latach 90. zaangażowała się w udaną walkę o umieszczenie na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Ravensbrück tablicy, upamiętniającej polskie więźniarki. Prowadziła również badania nad traumą tzw. "dzieci oświęcimskich" - ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych.

Powiązany Artykuł

40.rocznica wyboru papie a Polaka - zobacz serwis historyczny

Ukończyła studia medyczne ze specjalizacją z psychiatrii. Do 1969 roku pracowała jako adiunkt w Klinice Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Krakowie. Od lat 50. XX współpracowała z Karolem Wojtyłą, późniejszym papieżem Janem Pawłem II.

Przez ponad 40 lat (1955-1997) wykładała medycynę pastoralną w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II). W 1967 roku, przy tej uczelni, zorganizowała Instytut Teologii Rodziny, którym kierowała przez 33 lata, szkoląc młode małżeństwa, narzeczonych oraz księży. Prowadziła też wykłady w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Była członkiem Papieskiej Akademii Życia, współpracowała także z Papieską Radą dla Pracowników Służby Zdrowia.

im/th