"Paszporty życia". W Berlinie otwarto wystawę o Grupie Ładosia

W 1940 r. rząd polski w Paryżu kierowany przez gen. Władysława Sikorskiego, zdecydował się powierzyć kierowanie polską placówką w Szwajcarii Aleksandrowi Ładosiowi - przypomniał w swoim wystapieniu w Instytucie Pileckiego polski dyplomata.

- W odpowiedzi 2 maja 1940 r. minister SZ Niemiec Joachim von Ribbentrop informował przedstawiciela Szwajcarii, że Adolf Hitler jest wyjątkowo rozzłoszczony z powodu zaakceptowania przez władze w Bernie Aleksandra Ładosia, "nowego polskiego emisariusza marionetkowego rządu". Szwajcarskie MSZ nie uległo i Ładoś został chargé d’affaires polskiego poselstwa w Bernie - podkreślił.

- Jedną z prób ratowania Żydów od Zagłady była akcja pozyskiwania paszportów krajów latynoamerykańskich, którą na przełomie lat 1941 i 1942 podjęto w Szwajcarii, gdzie rolę punktu kontaktowego pełniło Poselstwo RP w Bernie - powiedział Pawłoś. Z polskiej strony w akcję pozyskiwania paszportów byli zaangażowani: I sekretarz poselstwa Stefan Ryniewicz, wicekonsul Konstanty Rokicki oraz zatrudniony w poselstwie jako stały pracownik Wydziału Konsularnego do kontaktów ze wszystkimi ugrupowaniami żydowskimi, dr Juliusz Kühl. Grupą kierował Aleksander Ładoś.

- Początkowo głównym dostarczycielem dokumentów był konsul Paragwaju w Bernie Rudolf Hugli, od którego odbierano formularze paszportowe i przekazywano je Konstantemu Rokickiemu. Po ich wypełnieniu ponownie trafiały one do konsula Paragwaju do podpisu, a następnie przekazywane były przez niego do rządu paragwajskiego - mówił w poniedziałek w Berlinie polski ambasador.

REKLAMA

Pomoc Żydom

Pomoc Żydom podczas Holokaustu była wpisana w działania polskiej dyplomacji. - Dzięki badaniom naukowym można dziś bez przesady stwierdzić, że praktycznie wszystkie polskie placówki dyplomatyczne, które działały w okresie II wojny światowej, nie pozostały obojętne na los Żydów - stwierdził ambasador.

- Bohaterstwo i miłosierdzie okazane przez polskich dyplomatów w tamtych nieludzkich czasach zasługuje na naszą stałą atencję - powiedział.

Otwarciu wystawy towarzyszyło spotkanie z wybitnym brytyjskim historykiem i pisarzem Rogerem Moorhousem, który wygłosił wykład wprowadzający na podstawie swojej najnowszej książki "The Forgers: The Forgotten Story of the Holocaust's Most Audacious Rescue Operation" (("Fałszerze. Zapomniana historia najbardziej śmiałej operacji ratunkowej Holokaustu"), która przybliża działania Grupy Ładosia.

Moorhouse to brytyjski historyk i pisarz specjalizujący się w historii II wojny światowej. Jest autorem lub współautorem kilkunastu książek na ten temat. Najważniejsze z nich to "Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina" o współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, "Stolica Hitlera. Życie i śmierć w wojennym Berlinie" oraz "Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi" o polskiej wojnie obronnej.

REKLAMA

Wystawa "Paszporty życia" ("Reisepässe des Lebens") będzie prezentowana w berlińskim oddziale Instytutu Pileckiego do końca lutego 2024 r.

• Lista Ładosia. Najsłynniejsi ludzie, których starali się ratować polscy dyplomaci
• Nie tylko grupa Ładosia. Polskich dyplomatów, którzy pomagali Żydom, było wielu

dz/PAP