Obrazkową rewolucję zaczęło Apple. 40 lat temu pokazano pierwszego Macintosha

Komputerowe ikony otaczają nas niemal na każdym kroku. Korzystamy z nich w samochodzie i w codziennych wymianach wiadomości przez komunikator, a już mało kto wyobraża sobie sprawne korzystanie z komputera bez użycia ikon, w które można kliknąć. Obrazkowa rewolucja w świecie komputerów nie zaczęła się jednak od Microsoftu, tylko od firmy Apple, i to cztery dekady temu.

2024-01-25, 14:07

Obrazkową rewolucję zaczęło Apple. 40 lat temu pokazano pierwszego Macintosha — Premiera pierwszego komputera Macintosh odbyła się 24 stycznia 1984 roku. Foto: Taner Muhlis Karaguzel/ Shutterstock

24 stycznia 1984 roku świat usłyszał o pierwszym komputerze z serii Macintosh – pomyśle Apple na wprowadzenie pod strzechy komputerów domowych. Maszyna była relatywnie tania - kosztowała mniej więcej tyle, ile wynosiły miesięczne dochody przeciętnego amerykańskiego gospodarstwa domowego – ale słaba sprzętowo. Dała za to użytkownikom narzędzie, które szybko stało się obowiązującym standardem – obsługę przez system "okienek". Pokazała też, że design będzie mocną stroną Apple.

Koncept łatwo dostępnego komputera osobistego narodził się w Apple pod koniec lat 70. Za jego przygotowanie i wdrożenie odpowiadał od 1979 roku Jef Raskin, on także stworzył zespół programistów i inżynierów przygotowujących urządzenie. W 1981 projekt Macintosh przejął Steve Jobs i to on odpowiadał a dostarczenie finalnego produktu światu.

Premiera pierwszego Macintosha odbyła się 24 stycznia 1984 roku. Parametry pierwszego Macintosha, zwłaszcza z perspektywy współczesnych komputerów i smartfonów, przedstawiają się ubogo: to 128 KB pamięci RAM, monochromatyczny monitor o rozdzielczości 512×342 pikseli, procesor taktowany na 8 MHz i stacja dyskietek 3,5 cala.

"Windows" przed Microsoftem

Rewolucją i kluczem do udomowienia Macintoshów był system operacyjny, a właściwie – sposób jego obsługi. Komputer wprowadzał bowiem GUI, czyli graficzny interfejs użytkownika, w formie ikon i okienek, a także pozwalał na sterowanie za pomocą myszki.

REKLAMA

Oba te rozwiązania nie są jednak dziełem Apple, lecz twórczym rozwinięciem znanych technologii. Koncept myszy komputerowej był znany od 1968 roku, zaś grafika zamiast tekstu to pomysł firmy Xerox. Pierwsze takie rozwiązanie opracowano w 1973 roku na potrzeby komputera Alto, ale Xerox nie wdrożył tego do szerokiego komercyjnego zastosowania. Pierwszy system MS Windows, w wersji 1.01, został udostępniony pod koniec 1985 roku.

Od dwóch aplikacji do komercyjnego standardu

Zastosowane w Macintoshu rozwiązanie miało jednak pewne wady. Dostawcy oprogramowania niechętnie dostosowywali swoje oprogramowanie do wymagań nowej technologii, z tego powodu macintoshe trapił na początku brak różnorodnych aplikacji. Pierwsze wersje tych maszyn miały za to domyślnie zainstalowane MacWrite i MacPaint.

Użytkownicy skarżyli się też na słabe możliwości Macintosha i łatwość przegrzewania się, stąd też już w grudniu 1984 Apple wprowadził na rynek wersję 513 KB, z większą pamięcią. Kolejnym rozwinięciem był pokazany w 1986 roku Macintosh Plus. Oferował 1 MB RAM i możliwość wpięcia kilku urządzeń peryferyjnych. Sprzedawany był przez cztery lata.

Za sprawą Macintosha Apple ustanowiło też swój model biznesowy - integracji pionowej własnego hardware'u z preinstalowanym systemem operacyjnym. Obecnie na maszynach z Cupertino można instalować Linuxa, czy - w pewnych przypadkach - Windows, ale nie można zainstalować Mac OS na komputerach niepochodzących od Apple.

REKLAMA

W 1990 rynek komputerów osobistych zaczął się jednak przesuwać w stronę maszyn typu IBM-PC, budowanych jako uniwersalne platformy otwarte na różne systemy operacyjne - ten rynek wyraźnie zdominował Microsoft Windows.

W miarę udoskonalania sprzętu, wprowadzania przez Apple kompatybilnych drukarek, programów służących przygotowywaniu amatorskich publikacji i kampaniom marketingowym skierowanym do pracowników naukowych i studentów, Macintosh (później jako Mac, iMac itd.) upowszechnił się jednak jako narzędzie pracy kreatywnej wśród designerów, producentów muzycznych, grafików i fotografów.

Czytaj także:

Jak Goliat z Goliatem

Design stanie się później jednym z największych atutów Apple. Dla ponad 30 proc. użytkowników to właśnie wygląd urządzeń decyduje o przewadze konkurencyjnej giganta z Cupertino. Będzie to widoczne w 2003 roku, przy prezentacji iMaca, rok później przy wprowadzeniu pierwszego iPoda z technologią scroll wheel (i ikonicznymi białymi słuchawkami) i w 2007 roku, gdy zaprezentowano iPhone'a - pierwszy na świecie smartphone obsługujący "multi-touch", czyli powszechne dziś szczypanie czy przeciąganie ikon palcem.

Tymczasem w 40 lat po wprowadzeniu do sprzedaży Macintosha, drugą obok Apple firmą, której wycena na nowojorskiej giełdzie przekroczyła 3 bln dolarów, jest Microsoft. Przy tak wielkich liczbach to, że Microsoft zdominował z Windowsem rynek systemów operacyjnych w komputerach osobistych, ale Apple pobił rywala na rynku smartphone'ów, nie ma dużego znaczenia. Najnowsza bitwa i tak odbędzie się w dziedzinie sztucznej inteligencji, a jej wyniku dziś jeszcze nie znamy.

REKLAMA