Polska dołączyła do NATO 25 lat temu. Przełomowy moment historii naszego kraju

Wraz z Polską do Sojuszu Północnoatlantyckiego dołączyły w 1999 roku Czechy i Węgry.

Historyczny moment. 25 lat temu Polska stała się członkiem NATO

16 marca w kwaterze głównej NATO w Brukseli odbyła się ceremonia przyjęcia trzech nowych krajów do Sojuszu Północnoatlantyckiego. - Gwarantuję, że bierzemy na siebie odpowiedzialność zapewnienia bezpieczeństwa każdego pojedynczego członka NATO i Sojuszu jako całości. Możecie na nas liczyć. Możecie liczyć na Polskę - zapewnił w imieniu polskiego rządu premier Jerzy Buzek.

W dążeniach Polski do NATO kluczowa była gwarancja wspólnej obrony, wynikająca z artykułu 5. Traktatu Waszyngtońskiego, czyli zasady "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego". Artykuł stanowi, że zbrojna napaść na jednego lub kilku sojuszników będzie uważana za atak na wszystkich i wymaga wspólnej obrony.

NATO się wzmacnia

Po agresji Rosji na Ukrainę, 24 lutego 2022 roku, został wykorzystany artykuł 4., pozwalający państwom członkowskim na wystąpienie z wnioskiem o konsultacje, jeśli uważają, że ich "integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo" są zagrożone. Żądanie konsultacji ma przede wszystkim znaczenie polityczne i dyplomatyczne, ale może też skutkować krokami militarnymi.

Po rosyjskiej inwazji do konsultacji wezwało co najmniej ośmiu członków sojuszu, w tym Polska. Główną odpowiedzią NATO było uruchomienie sił szybkiego reagowania - NATO Responce Force (NRF) - i ich głównego elementu Połączonych Sił Zadaniowych Bardzo Wysokiej Gotowości - Very High Readiness Joint Task Force - których część może zostać rozmieszczona w ciągu 48 godzin. Na szczycie NATO w Madrycie w 2022 roku podjęto decyzję o zwiększeniu liczebności sił szybkiego reagowania do 300 tysięcy żołnierzy.

Wojska sojusznicze w Polsce

Podsumowując ostatni, 36. szczyt NATO w Wilnie w lipcu 2023 roku, prezydent Andrzej Duda podkreślił, że po raz pierwszy od czasów zimnej wojny Sojusz zatwierdził plany obronne, a nie tzw. plany ewentualnościowe. Przewidują one przejście od odstraszania i odpowiedzi na agresję, do odstraszania poprzez uniemożliwienie dostępu do własnego terytorium. Prezydent wspomniał też o budowie nowych magazynów broni NATO przeznaczonych dla relokowanych na wschodnią flankę, w przypadku zagrożenia, żołnierzy innych państw NATO.

Siły NATO rozlokowane w Polsce składają się z jednostek polskich, są to między innymi Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni, Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO w Bydgoszczy i Centrum Eksperckie Kontrwywiadu NATO w Krakowie, oraz jednostek sojuszniczych, jak Wielonarodowa Dywizja Północ-Wschód w Elblągu czy NATO Forward Presence - Wysunięta Obecność NATO.

• Odezwa prezydenta Dudy do państw NATO. Jest reakcja Departamentu Stanu USA
• 25 lat Polski w NATO. Od ćwierć wieku współtworzymy historię najpotężniejszego sojuszu

IAR/jmo