"Stara szpiegowska metoda Sowietów". Rosjanka oskarżona przez FBI

Do zatrzymania kobiety doszło 3 grudnia. Wówczas o sprawie stało się głośno. FBI oskarżyło 34-letnią Nommę Zarubinę, mieszkającą w Stanach Zjednoczonych, o ukrywanie współpracy z państwem rosyjskim.

Federalne Biuro Śledcze twierdzi, że Zarubina składała fałszywe oświadczenia podczas przesłuchań w kwietniu 2021 r. i wrześniu 2023 r. Najpierw mówiła, że nie ma kontaktu ze służbami wywiadowczymi Rosji, a potem że FSB przesłuchała ją tylko raz w sprawie jej pobytu w USA. A tymczasem przez te wszystkie lata wykonywała zadania swoich mocodawców na obszarze Stanów Zjednoczonych. Za składanie fałszywych oświadczeń grozi jej pięć lat więzienia.

Według "Voice of America" kobieta sama przyznała, że w 2020 roku podczas pobytu w rodzinnych stronach w Tomsku FSB nadało jej pseudonim "Alyssa" i przydzieliło zadania. Natomiast sama Zarubina na swoim profilu na Facebooku napisała, że wszelkie oskarżenia to pomówienia i plotki.

REKLAMA

FBI ustaliło, że kobieta miała na zlecenie FSB gromadzić przydatne kontakty w Stanach Zjednoczonych. Chodziło o amerykańskich dziennikarzy i personel wojskowy, ekspertów think tanków. A potem miała przekazywać te dane FSB. Kobietą kierowało dwóch agentów.

Jeździła do Rosji regularnie, a ostatni raz była tam w marcu 2022 roku.

Zarubina pojawiała się na spotkaniach opozycji, seminariach eksperckich, zdobyła zaufanie części antykremlowskich działaczy. W związku z tym wystąpiła nawet na antyimperialistycznej konferencji w Ottawie. W sieciach społecznościowych pisała o "Stanach Zjednoczonych Syberii" i promowała ideę dekolonizacji Rosji. Demonstrowała, że zajmuje stanowisko antyimperialistyczne.

REKLAMA

Rosyjscy działacze wskazują, że u Zarubiny doszło do wolty poglądów. W 2022 roku zaczęła manifestować antyputinowskie poglądy. Wcześniej zaś np. robiła sobie zdjęcia w koszulce z napisem KGB, popierała inicjatywy Kremla, takie jak Nieśmiertelny Pułk.

Zarubina została zwolniona z aresztu za kaucją w wysokości 25 000 dolarów, z ograniczeniami uniemożliwiającymi jej opuszczenie Nowego Jorku, kontaktowanie się z rosyjskimi urzędnikami. Musiała oddać paszport.

Powrót do sowieckiej praktyki?

Analitycy Center for European Policy Analysis (CEPA), Irina Borogan i Anton Sołdatow, wskazują, że agentów Rosji w USA zwykle prowadzą opiekunowie z Nowego Jorku. Pracują oni "na ósmym piętrze rosyjskiej misji przy ONZ na 67 Ulicy, gdzie mieści się rosyjska rezydentura - centrum działań szpiegowskich Kremla w USA od wczesnych dni Związku Radzieckiego" - twierdzą w analizie.

Wcześniej szpiedzy Kremla zostawiali wiadomości w skrytkach np. w parku, a teraz łączą się z podopiecznymi przez sieci Wi Fi - dodają autorzy tego opracowania.

REKLAMA

Fakt, że z "Alissą" kontaktował się agent z Tomska, przypomina im o starej tradycji sowieckiej - chodzi o wykorzystanie regionalnych urzędów bezpieczeństwa państwa do operacji zagranicznych. Jak piszą, taki pomysł, powstał w 1966 roku. Początkowo ich zadaniem było łowienie cudzoziemców odwiedzających regiony. Dzisiaj czeka się na Rosjan wizytujących swoje rodzinne strony.

- Wszystko zmieniło się po upadku Związku Radzieckiego, czemu towarzyszył masowy exodus Rosjan. Jednostki wywiadowcze departamentów regionalnych - tzw. Pierwsze Sekcje departamentów FSB w regionach - przyjęły nową funkcję; miały współpracować z Rosjanami, którzy opuścili kraj, ale nadal mieli powiązania w ojczyźnie - piszą Sołdatow i Borogan. Okazało się, że to bardzo skuteczne.

Związki z osobą oskarżoną o działanie na rzecz Rosji

Zarubina była przesłuchiwana przez FBI m.in. po nalocie na biuro Jeleny Branson, założycielki i dyrektorki Russian Center New York, gdzie Zarubina pracowała jako "oficer ds. politycznych" od września 2016 roku. do lutego 2022 roku. Branson, matka chrzestna córki Zarubiny,  usłyszała zarzuty przestępstwa pod nadzorem i kontrolą rządu rosyjskiego. Kobieta uciekła z Rosji.

Legendarne małżeństwo szpiegów

To samo nazwisko co Nomma, nosiło znane małżeństwo sowieckich szpiegów, pracujących w ambasadzie sowieckiej, Wasilij Zarubin i jego żona. W czasach zimnej wojny Jelizawieta Zarubina miała za zadanie dotarcie do informacji o projekcie broni atomowej. Zakończyło się to olbrzymim sukcesem. Mowa jest wręcz o kradzieży bomby atomowej. Kobieta skupiła m.n. wokół Artura Oppenheimera środowisko fizyków sympatyzujących z komunizmem.

REKLAMA

• Sprawa Rubcowa. Rosyjski szpieg dostał wgląd do tajnych akt polskich służb
• Skandal w Niemczech. Asystent znanego polityka szpiegował dla Chin

VOA/Radio Swoboda/Meduza/CEPA/in./agkm