60 mld złotych na elektrownię jądrową. Rząd przyjął projekt ustaw

Historyczna inwestycja

- To milowy krok w stronę polskiej niezależności energetycznej - mówi Wojciech Wrochna, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej i wiceminister przemysłu.

Z perspektywy bezpieczeństwa energetycznego kraju, przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy zapewniający środki na budowę pierwszej polskiej elektrowni jądrowej jest dużym przełomem.

Elektrownia o mocy do 3750 MWe (megawatów mocy elektrycznej)  to historyczna inwestycja, która otwiera Polsce drzwi do grona państw posiadających nowoczesne źródła energii.

Model finansowania pierwszej elektrowni

Osobą odpowiedzialną za projekt finansowania i budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce jest właśnie pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej. - Budowa elektrowni jądrowej to praca na wielu poziomach. Potrzebna jest technologia, operator i wykonawca, ale przede wszystkim potrzebne jest finansowanie. Bez zapewnionych środków, projekt pozostaje jedynie planem na papierze. Decyzja rządu o przeznaczeniu konkretnych pieniędzy na ten cel pokazuje, że Polska myśli o tym projekcie poważnie - powiedział, cytowany w rządowym komunikacie, Wojciech Wrochna.

REKLAMA

Na sfinansowanie zlokalizowanej na Pomorzu elektrowni jądrowej generującej moc zbliżoną do obecnie największej polskiej elektrowni węglowej w Bełchatowie rząd planuje przeznaczyć z budżetu państwa 60,2 mld złotych. To znaczne środki - mniej więcej tyle przeznaczane jest w budżecie na 2025 rok na program Rodzina 800 plus. 

Jak czytamy w projekcie ustawy, 30 proc. kosztów inwestycji ma zostać pokrytych ze środków własnych podmiotu odpowiedzialnego za jej przygotowanie i realizację, tj. spółki Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ). Środki te będą stopniowo zwiększane poprzez podwyższanie kapitału zakładowego spółki do 2030 roku. Pozostałe 70 proc. finansowania ma natomiast pochodzić głównie z kredytów zagranicznych, oferowanych m.in. przez Export-Import Bank of the United States.

Zielone światło od Komisji Europejskiej

Co ważne, projekt uzyskał już pierwsze akceptacje na forum unijnym. 18 grudnia Komisja Europejska wydała w tej sprawie decyzję, która otwiera tak zwane postępowanie wyjaśniające dotyczące pomocy publicznej na budowę pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.

- Pozwala nam to rozpocząć szczegółowe rozmowy z Komisją Europejską o modelu finansowania. Bez tego, projektu nie można byłoby zrealizować - wyjaśnił Wrochna. Stwierdził także, że "poprzedni rząd nic w tym kierunku nie zrobił".

REKLAMA

Bezpieczeństwo strategiczne

Mimo rosnącego zapotrzebowania na prąd i nasilających się globalnych wyzwań klimatycznych, projekt rozwoju polskiej energetyki jądrowej nie doczekał się w ostatnich latach znacznych postępów. I to nawet w sytuacji, w której stają się one coraz pilniejsze wobec postępującego starzenia się elektrowni węglowych. 

- Model postępowania zintegrowanego, cała procedura wyboru technologii i finansowania projektu, był gotowy już w 2015 roku. Zostawiliśmy - mówię "my", bo sam byłem wtedy zaangażowany w projekt jako doradca - następcom gotowy zestaw zadań do wykonania - stwierdził Wrochna. - Niestety, przez osiem lat rządów PiS bardzo dużo mówiono, ale zrobiono w zasadzie niewiele. Zakończono jedynie badania lokalizacyjne i środowiskowe rozpoczęte jeszcze przez ówczesny zarząd spółki - dodał.

Rozwój energetyki jądrowej ma znaczenie strategiczne. Już na początku lat trzydziestych polskie zapotrzebowanie na energię może przewyższyć możliwości jej wytwarzania. Z analiz wynika, że krajowy system elektroenergetyczny stoi przed wyzwaniem stopniowego wyłączania mocy wytwórczych opartych na paliwach kopalnych, a bez nowych, stabilnych źródeł energii, istnieje ryzyko przerw w dostawach prądu.

Przyłączenie do sieci bezemisyjnych i dyspozycyjnych wielkoskalowych bloków jądrowych jest w tych okolicznościach szansą na zwiększenie polskiego bezpieczeństwa energetycznego, ale też krokiem w stronę ograniczenia emisji dwutlenku węgla i realizacji unijnych celów klimatycznych.

REKLAMA

- Energetyka jądrowa to czysta, nieemisyjna energia, której potrzebuje dziś przemysł. W odróżnieniu od OZE, to również gwarancja dostaw stałej, niezależnej pogodowo energii - zauważył wiceminister. 

Projekt przewiduje, że pierwsze środki na realizację inwestycji zostaną przekazane już w tym roku. Koszty budowy elektrowni rozłożono do 2030 roku, a cała inwestycja ma być finansowana zgodnie z zasadą "equity first" - w pierwszej kolejności wykorzystanie wkładu własnego, a następnie zaciąganie kredytów.

Zgodnie z treścią ustawy, spółka PEJ zostanie też wyłączona z obowiązku wpłat z zysku do budżetu państwa, co zmniejszy jej obciążenia finansowe. Wprowadzone zostaną również zasady dotyczące przekazywania skarbowych papierów wartościowych przez Skarb Państwa jako wkładu kapitałowego, z uwzględnieniem ochrony interesów państwa. Ponadto, w trosce o zapewnienie lepszego nadzoru nad realizacją inwestycji, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej i wiceminister przemysłu będzie monitorować wydatkowanie środków i składać coroczne raporty Radzie Ministrów.

Czytaj także: 

• Pierwsza polska elektrownia jądrowa pod lupą KE. Wszczęto dochodzenie
• Elektrownia atomowa na Pomorzu. Wkrótce ruszą prace
• Elektrownie jądrowe w Polsce. "Dla USA współpraca z naszym krajem to kwestia strategiczna"

Źródło: PAP/AM

REKLAMA