Emeryci będą mogli na nowo ustalić wysokość emerytury

Ministerstwo przygotowało projekt zmian w przepisach, który przewiduje, że emeryci, którzy pobierali lub pobierają emerytury wcześniejsze przyznane im przed 6 czerwca 2012 roku, będą mieli prawo do ponownego ustalenia wysokości świadczenia - zapowiedział w Sejmie wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski.

Skutki zmiany systemu emerytalnego z 1999 roku

Wiceminister przypomniał też sytuację związaną z reformą emerytalną z 1999 roku, w której kluczowa była zmiana wymiaru świadczenia ze zdefiniowanego na zdefiniowaną składkę oraz usunięcie większości branżowych przywilejów emerytalnych, w tym ograniczenie możliwości przechodzenia na tzw. wcześniejsze emerytury.

- Nowym systemem zostały objęte osoby urodzone po 31 grudnia 1948 roku. Dla części ubezpieczonych, w tym w szczególności tych urodzonych pod koniec lat 40 oraz w latach 50, zmiana systemu emerytalnego była z reguły niekorzystna - powiedział Gajewski.

Zaznaczył, że z tego powodu ustawodawca wprowadził przywileje, które łagodziły tej grupie skutki wejścia do nowego systemu emerytalnego. "Należała do nich możliwość przechodzenia na emeryturę wcześniejszą na zasadach obowiązujących w starym systemie emerytalnym, a następnie po kilku latach pobierania emerytury wcześniejszej możliwości wystąpienia o emeryturę powszechną" - wyjaśnił.

REKLAMA

- Z czasem okazało się, że łączenie tych możliwości, a zatem dwóch systemów emerytalnych (...) doprowadziło do tego, że im dłużej świadczeniobiorca pobierał emeryturę wcześniejszą, tym większa była jego emerytura powszechna - wskazał wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej.

Podkreślił, że rozwiązaniem tego problemu miały być zmiany wprowadzone w 2012 roku, które przewidywały pomniejszenie podstawy emerytury powszechnej o kwoty pobranych poprzednio emerytur wcześniejszych.

- Problem w tym, że przepis ten wszedł w życie z półrocznym vacatio legis i znalazł zastosowanie do wszystkich emerytów, którzy przed jego wejściem w życie pobierali emerytury wcześniejsze, a nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. W chwili ustalenia swojego prawa do emerytury wcześniejszej nie mogli więc przewidzieć, w jaki sposób pobieranie tej emerytury przełoży się na wysokość ich przyszłej emerytury powszechnej - zaznaczył Gajewski.

Projekt ma rozwiązać problem zbyt krótkiego vacatio legis ustawy z 2012

Dodał, że rozwiązanie to najbardziej odczuły kobiety z rocznika 1953, które o zastosowaniu w stosunku do nich mechanizmu prawa pomniejszania dowiedziały się na kilka miesięcy przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. W związku z tym nie miały żadnego pola manewru i dostosowania się do nowej sytuacji.

REKLAMA

Wskazał, że problem z kobietami urodzonymi w 1953 roku został rozwiązany ustawą z czerwca 2020 roku, ale z konsekwencjami krótkiego vacatio legis zmierzyły się nie tylko ta grupa, ale także kobiety urodzone w latach 1954-1959 i mężczyźni urodzeni w latach 1949-1952 i w 1954 r.

- Uszczerbek, który odniosły te grupy, jest nieco mniejszy niż w przypadku kobiet urodzonych w 1953 roku. Wymaga jednak - i to jest stanowisko ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej - odpowiedniej kompensaty - powiedział Gajewski.

W związku z tym powiedział, że resort przygotował projekt ustawy, który przewiduje, że emeryci, którzy pobierali lub pobierają wciąż emerytury wcześniejsze, przyznane im przed 6 czerwca 2012 roku, czyli przed datą ogłoszenia ustawy wprowadzającej art. 25, ust. 1b ustawy emerytalnej i osiągnęli powszechny wiek emerytalny oraz nabyli prawo do emerytury powszechnej po 2012 roku, będą mieli prawo do ponownego ustalenia wysokości emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu jej pomniejszania o uprzednio pobrane emerytury wcześniejsze.

- Ponowne ustalenie wysokości emerytury powszechnej nastąpi na datę zgłoszenia wniosku o tę emeryturę, a jeśli ktoś tego wniosku nie złożył (...), to takie osoby będą mogły sobie ponownie ustalić wielkość emerytury powszechnej na datę osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego - powiedział Gajewski.

REKLAMA

Podkreślił, że tak ustalona wysokość emerytury powszechnej bez mechanizmu jej pomniejszania o wcześniej pobrane emerytury wcześniejsze zostanie zwaloryzowana na nowo do czerwca 2026 roku i zostanie wypłacona w nowej, wyższej kwocie.

Dodał, że ponowne ustalenie emerytury powszechnej nastąpi z urzędu, a więc bez konieczności zgłaszania odrębnego wniosku. "Ten projekt nie jest tylko zamierzeniem legislacyjnym ministerstwa rodziny, pracy i polityki społecznej, ale uzyskał on wpis do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu, zostało zapewnione finansowanie przez ministerstwo finansów i w najbliższych dniach projekt ten zostanie skierowany od uzgodnień resortowych" - zapowiedział.

- W ten sposób ostatecznie zostanie rozwiązany problem pokrzywdzenia grup emerytów przez sposób wejścia w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej nie tylko w stosunku do rocznika 1953" - powiedział Gajewski.

Kto skorzysta na zmianach w emeryturach

Podsumowując - prawo do ponownego ustalenia emerytury, i to z urzędu (czyli bez konieczności wizyty w ZUS), będą miały kobiety urodzone w latach 1954-1959, które korzystały z wcześniejszej emerytury przed zmianami. Identyczne prawo będą mieli mężczyźni urodzeni w latach 1949-1952 i w 1954 roku, którzy także pobierali wcześniejsze emerytury. 

REKLAMA

Czytaj także: 

• Brzoska ma pomysł na emerytury. "Informacje w jednym miejscu"
• Emerytury zostaną ponownie przeliczone. Przez wiele lat były zaniżane
• Kobiety mają niższe emerytury od mężczyzn. "Znamy przyczyny i chcemy to naprawić"

Źródło: PAP/AM/kor