Wielka Karta Swobód - oryginalny egzemplarz w zbiorach Harvardu

Kopia okazała się oryginałem

Mediewiści: prof. David Carpenter z King’s College w Londynie oraz prof. Nicholas Vincent z Uniwersytetu East Anglia przeprowadzili liczne testy i ustalili autentyczność dokumentu, który był uznawany za kopię z 1327 roku o sygnaturze HLS MS 172. Analizie poddano rozmiar dokumentu oraz charakter pisma. Okazało się, że były one zgodne zapisami na sześciu wcześniej znanych oryginałach wydanych przez Edwarda I.

Według rejestru bibliotecznych nabytków w 1946 roku egzemplarz kupiono od londyńskiej księgarni Sweet & Maxwell za kwotę 27,50 dolara, zaś księgarni sprzedał go za 42 funty weteran brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (RAF). - Łatwo zrozumieć, dlaczego został źle skatalogowany, gdy został sprzedany. To było dawno temu. Wszyscy po 1945 roku byli trochę zmęczeni. Dziś wiemy, że jest on wart o wiele, wiele więcej – oznajmił prof. Vincent.

- Odkrycie Wielkiej Karty Swobód na Uniwersytecie Harvarda zasługuje na świętowanie. To nie jest zwykła kopia, poplamiona i wyblakła, ale oryginał jednego z najważniejszych dokumentów w historii konstytucji świata, kamień węgielny wolności dla pokoleń byłych, obecnych i przyszłych – ocenił Carpenter.

Fragment Wielkiej Karty Swobód z 1215 r., źr. British Library/domena publiczna

Ograniczenie władzy króla

Akt podpisany 15 czerwca 1215 roku przez króla Jana bez Ziemi ma kilka nazw: Magna Charta Libertatum (lub Magna Carta), czyli Wielka Karta Swobód lub Wielka Karta Wolności (ang. The Great Charter). 

Król Jan podpisuje Wielką Kartę Swobód, rycina z pocz. XX wieku. Źr. Wikipedia

Władca musiał podzielić się częścią swoich prerogatyw z możnowładcami. Nie miał wyboru. Groził mu otwarty bunt baronów. Jan odziedziczył po bracie, Ryszardzie Lwie Serce, państwo w stanie bliskim zapaści finansowej i ruinie politycznej.

Dokument odnawiali kolejni królowie, potwierdzając jego znaczenie dla systemu prawnego Anglii, a później także Wielkiej Brytanii. 

Wielka Karta Swobód to akt prawny, w którym po raz pierwszy ograniczono samowolę władzy królewskiej wobec społeczeństwa. Do dziś ten średniowieczny dokument uznawany jest za jeden z najważniejszych w historii konstytucji świata.

Źródło: Polskie Radio/PAP