Kto zginął w Iranie? Mózg ataku na Izrael, gwiazda dyplomacji, kluczowi dowódcy i badacze

Kto zginął w ataku Izraela na Iran?

W izraelskim ataku zginęli m.in. czołowi dowódcy wojskowi Iranu, w tym szef Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, generał kierujący armią, szef sił powietrznych strażników rewolucji. Ajatollah jeszcze w piątek mianował ich następców. 

O 20 zabitych dowódcach wojskowych informuje agencja Reutera, powołując się na swoje dwa źródła w regionie. Z kolei armia Izraela podaje, że w ataku zginęło także dziewięciu naukowców, którzy zajmowali się energetyką jądrową. Media podają nazwiska części z nich. 

Generał Hosejn Salami

Zabity w ataku Izraela dowódca Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej generał Hosejn Salami urodził się w 1960 roku roku. Kierował korpusem od 2019 roku. Wojsko w Iranie podzielone jest na dwie grupy - jedną z nich jest armia, drugą korpus strażników, liczący prawdopodobnie około 160 tysięcy żołnierzy. Ma on bronić osiągnięć rewolucji islamskiej. Salami raportował bezpośrednio przed ajatollahem Alim Chameneim.

Salami został objęty sankcjami w 2007 roku przez USA za udział w rozwoju programu rakietowego. Kanada nałożyła na niego sankcje za jego rolę w tłumieniu antyrządowych protestów w 2022 roku. Z kolei UE objęła go sankcjami za udział w dostarczaniu Rosji dronów na potrzeby operacji wojskowych na Ukrainie. Al Jazeera pisze, że Salami wzmocnił tzw. Oś Oporu, współpracujące z Iranem państwa i formacje takie jak Syrię pod rządami Baszara al-Assada, libańską grupę Hezbollah, palestyńską grupę Hamas, jemeńskich rebeliantów Huti i sojusznicze grupy szyickie w Iraku.

REKLAMA

Był znany z twardego stanowiska wobec Izraela i USA. Ostrzegał około miesiąca temu, że Iran "otworzy bramy piekieł", jeśli go zaatakują. W 2019 r. Salami przysiągł "wymazać reżim syjonistyczny" z mapy. AP pisze, że podobnie jak inni przywódcy korpusu strażników rewolucji, Salami rutynowo wygłaszał przemówienia z ostrą retoryką wobec Izraela. Groził także USA.

Mohammad Bagheri

Mohammad Bagheri był najwyższym rangą wojskowy kraju. Od 2016 roku pełnił funkcję szefa sztabu irańskich sił zbrojnych. Według ekspertów mogą one liczyć poł miliona żołnierzy. Bagheri został objęty sankcjami USA w 2019 roku wraz z dziewięcioma innymi osobami bliskimi ajatollahowi Chameneiemu. W październiku 2022 roku UE nałożyła sankcje na Bagheriego za jego udział w dostarczaniu Rosji dronów, używanych w atakach na Ukrainę. 

W kwietniu 2025 rok w Teheranie odwiedził go minister obrony Arabii Saudyjskiej, Chalid bin Salman Al Saud. Ostrzegł, żeby poważnie traktować propozycje rozmów. Chodzi bowiem o perspektywę wojny z Izraelem.

Media podają, że jego zaangażowanie w politykę sięgało rewolucji islamskiej z 1979 roku. Według doniesień "The Times of Israel" Bagheri był jednym ze studentów, którzy w tamtym roku szturmowali ambasadę USA w Teheranie.

REKLAMA

Amir Ali Hajizadeh

Amir Ali Hajizadeh, szef Sił Powietrzno-Kosmicznych korpusu strażników rewolucji, współkierował krajowym programem rakietowym. Jego zadaniem była obrona i przeprowadzanie ataków. Był mózgiem ataku na Izrael w kwietniu 2024 roku i ataku na bazę USA w Iraku w 2020 roku.

Wziął na siebie odpowiedzialność za pomyłkowe zestrzelenie ukraińskiego samolotu pasażerskiego w 2020 roku. Nastąpiło wkrótce po tym, jak Iran przeprowadził ataki rakietowe na cele USA w Iraku w odwecie za atak drona USA, w którym zginął Kasem Solejmani.

Zginął razem z innymi dowódcami sił powietrznych podczas ataku Izraela w podziemnym centrum dowodzenia. Jak podaje Izrael zebrali się tam, by planować atak na państwo izraelskie. Z Hajizadehem zginęli:

- dowódca bezzałogowych Sił Powietrznych strażników rewolucji Taher-pour

REKLAMA

- dowódca skrzydła powietrznego strażników rewolucji Davoud Shajkch.

Ali Szamchani - były minister obrony

Ali Szamchani był współpracownikiem ajatollaha Alego Chameneiego. W latach 1997-2005 był ministrem obrony Iranu, od 2013 do 2023 sekretarzem irańskiej Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

Reprezentował Teheran na rozmowach, które przypieczętowały przełomowe porozumienie o przywróceniu stosunków dyplomatycznych z Arabią Saudyjską - pisze CNN. Stacja dodaje, że rozmowy te prowadzone były pod patronatem Chin.

REKLAMA

Był najwyższym urzędnikiem ds. bezpieczeństwa narodowego (2013-2023). Pełnił też inne funkcje m.in. w Korpusie Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) i ministerstwie obrony.

CNN pisze, że był wschodzącą gwiazdą dyplomacji Iranu, i był znany w środowiskach dyplomatów w USA i w Europie. Kandydował na urząd prezydenta w 2001 roku.

Doradzał ajatollahowi, gdy zaczęły się rozmowy nuklearne z Iranem. W kwietniu, zanim się zaczęły, ostrzegał, że Iran może wydalić inspektorów ONZ i zaprzestać współpracy z MAEA.

Golamali Raszid, generał dywizji, szef centrali Khatam al-Anbia

REKLAMA

Golamali Raszid, generał dywizji. Był szefem kwatery głównej w centrali Khatam al-Anbia. Ta centrala to zjednoczone dowództwo bojowe irańskich sił zbrojnych. Ma za zadanie planowanie i koordynację wspólnych operacji wojskowych. Wcześniej pełnił funkcję zastępcy szefa sztabu irańskich sił zbrojnych i walczył po stronie Iranu podczas wojny z Irakiem w latach 80.

Media podają też nazwiska niektórych naukowców i ekspertów, którzy zginęli. Izrael podkreśla, że osoby te były odpowiedzialne za rozwój programu nuklearnego Iranu.

Fereydoun Abbasi-Davani (Abbasi), naukowiec zajmujący się energią jądrową, w latach 2011-2013 pełnił funkcję szefa Irańskiej Organizacji Energii Atomowej. Abbasi był członkiem parlamentu w latach 2020-2024. W 2010 roku przeżył zamach podczas którego zginął jego kolega, wraz z żoną zostali ranni.

REKLAMA

Mohammad Mehdi Tehranchi - naukowiec zajmujący się energią jądrową, był dyrektorem irańskiego Islamskiego Uniwersytetu Azad w Teheranie.

Abdolhamid Manouchehr (Minouchehr) - doktor inżynierii jądrowej, który pełnił funkcję dziekana wydziału inżynierii jądrowej na Uniwersytecie Shahid Beheshti i prowadził badania nad poprawą efektywności i bezpieczeństwa elektrowni jądrowych.

Ahmad Reza Zolfaghari - profesor inżynierii jądrowej na Uniwersytecie Shahid Beheshti.

Amirhossein Feghi (Amir Hossein Faghihi) z wydziału inżynierii na Uniwersytecie Shahid Beheshti i wcześniej pełnił funkcję szefa Instytutu Badań Nauki i Technologii Jądrowej

REKLAMA

Akbar Motallebizadeh - zginął razem z żoną. Print screen: Tehran Times

Nowe nominacje

Najwyższy przywódca duchowy i polityczny Iranu Ali Chamenei mianował już w piątek, po izraelskim ataku, nowego szefa sztabu sił zbrojnych i nowego dowódcę Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej.

Ajatollah mianował generała dywizji Abdolrahima Musawiego szefem sztabu generalnego sił zbrojnych (na miejsce generała Mohammada Bagheriego).

Generał brygady Mohammad Pakpour został zaś dowódcą Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej.

REKLAMA

• Ukraina zaniepokojona. Rosja może zyskać na wojnie w Iranie
• Jordania otworzyła niebo. Ambasada apeluje do Polaków
• "Od II wojny światowej nie byliśmy tak blisko globalnego konfliktu"

Źródło: Reuters/PAP/CNN/inne/