Rewolucja w symbolach narodowych? Rząd chce poprawić flagę, godło i hymn Polski

Niezgodności w przepisach. Flaga i godło wymagają doprecyzowania

Jakim odcieniem czerwieni powinna się odznaczać polska flaga - cynobrem czy karmazynem? Problem z określeniem tej barwy to tylko jeden z licznych niejasnych zapisów w obowiązującej od 1980 roku ustawie o symbolach narodowych. W załącznikach dokumentu kolory flagi są pokazane graficznie i podane według współrzędnych systemu CIELUV, który wśród specjalistów budzi wiele wątpliwości. To między innymi te nieścisłości zamierza uporządkować minister kultury Hanna Wróblewska.

Jak ustaliła "Rzeczpospolita", 22 maja resort kultury podpisał zarządzenie o powołaniu zespołu eksperckiego, którego celem jest przygotowanie projektu nowej ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej. W skład gremium ma wejść 14 osób - głównie przedstawicieli ministerstw, Kancelarii Prezydenta i Premiera, Komisji Heraldycznej, organizacji heraldycznych, historyków, grafików oraz Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.

Celem zespołu będzie stworzenie kompletnego projektu ustawy wraz z uzasadnieniem, oceną skutków regulacji, załącznikami i projektami aktów wykonawczych. Obowiązująca dziś ustawa ma już 45 lat, a część jej przepisów sięga jeszcze roku 1955.

Krytykowany projekt z czasów PiS. Wraca temat zmian w hymnie

Do tej pory nie stworzono oficjalnych plików z wizerunkiem orła, które mogliby wykorzystywać graficy. Brakuje też wersji godła w czerni i bieli. Problemy dotyczą również hymnu - nie istnieją oficjalne opracowania na inne instrumenty niż głos i fortepian, a jego zapis w tonacji F-dur wielu muzykom wydaje się zbyt trudny do wykonania.

Heraldycy wskazują także na błędy w samym wyglądzie godła. Ich zdaniem obecny wizerunek orła, z cieniowaniem przypominającym płaskorzeźbę, nie spełnia zasad heraldyki, która wymaga płaskiej formy. Zgłaszano też postulat, by całe nogi orła - nie tylko szpony - były złote. Różnice w interpretacji pojawiają się również przy pojęciu "godło" w Konstytucji - część ekspertów uważa, że powinno być tam mowa o "herbie".

Resort chce częściowo oprzeć się na projekcie przygotowanym w 2021 roku przez rząd PiS. Ówczesny dokument przewidywał między innymi dostosowanie symboli narodowych do współczesnych technik graficznych i ich cyfrowego wykorzystania. To jednak właśnie ten projekt wywołał liczne kontrowersje.

Najwięcej emocji wzbudziła propozycja zmiany kolejności zwrotek hymnu. Miała ona przywrócić pierwotny układ utworu, w którym słowa "Jak Czarniecki do Poznania" występowały jako druga zwrotka, a "Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę" - jako trzecia. Polski Towarzystwo Historyczne zakwestionowało ten pomysł, argumentując, że obowiązująca wersja hymnu została zatwierdzona w 1927 roku i od tego momentu powinna być uznawana za obowiązującą.

Krytykę wywołał także plan wprowadzenia dwóch wersji flagi: biało-czerwonej jako "narodowej" oraz państwowej - z godłem - przeznaczonej dla instytucji. Według Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego byłoby to sprzeczne z polską tradycją i przypominałoby rozwiązania stosowane w Niemczech.

Projekt zakładał także zmianę odcienia czerwieni w symbolach - na karmazyn - oraz pozłocenie całych nóg orła. Heraldycy zwracali jednak uwagę, że bardziej uzasadniony historycznie byłby wybór koloru pąsowego, zbliżonego do barwy maku. Spór wzbudziła też propozycja nowej Chorągwi Rzeczypospolitej - flagi prezydenckiej, na której miał się pojawić orzeł bez generalskiego wężyka na obramowaniu.

Choć projekt ustawy ostatecznie porzucono, w 2022 roku wprowadzono zmiany w rozporządzeniu dotyczącym godła używanego przez członków rządu. Nowa wersja różniła się od dotychczasowej m.in. tym, że całe nogi orła pokryto złotem - mimo że obecna ustawa przewiduje pozłocenie jedynie dzioba i szponów.

• PiS zyska koalicjanta? Prof. Biskup: duża partia powinna mieć "tratwę"
• Emocjonalny wpis Sikorskiego. "Nie wolno nam być obojętnymi"
• Prof. Rafałowski: Nawrocki wyraźnie sygnalizuje chęć pewnej niezależności od PiS

Źródło: Rzeczpospolita/nł