"Śląsko godka". Czy stanie się oficjalnym językiem regionalnym?
Język kaszubski został uznany za język regionalny, czy także język śląski ma na to szansę? Prezydent Andrzej Duda w 2024 roku ustawę w tej sprawie zawetował. Czy jego następca Karol Nawrocki postąpi podobnie? W audycji "Pomówmy o tym" w Polskim Radiu 24 rozmowa na temat Śląska i "śląskiej godki". Gościem Pawła Wojewódki jest Zbigniew Przybyłko z Klubu Jagiellońskiego oraz mieszkaniec śląskiego Nikiszowca.
2025-08-05, 21:55
W uzasadnieniu weta kancelaria prezydenta Andrzeja Dudy powołała się m.in. na opinie ekspertów, "wśród których przeważa stanowisko, że gwary śląskie są gwarami języka polskiego, a dialekt śląski, na który się one składają, jest takim samym dialektem języka polskiego, jak np. dialekt małopolski, wielkopolski i mazowiecki".
Posłuchaj
Projekt ustawy ws. uznania języka śląskiego za język regionalny 21 maja 2025 r. ponownie złożyła grupa posłów KO. Projekt zakłada wpisanie języka śląskiego do ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych jako drugiego - obok języka kaszubskiego - języka regionalnego.
Język regionalny wpisany w ustawę. Co się z tym wiąże?
Oznacza to m.in. możliwość wprowadzenia do szkół dobrowolnych zajęć z języka śląskiego, montowania dwujęzycznych tablic z nazwami miejscowości, gdzie używanie języka śląskiego deklaruje ponad 20 proc. mieszkańców, dofinansowanie działalności związanej z zachowaniem języka śląskiego czy wprowadzenie do Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych dwóch przedstawicieli osób posługujących się językiem śląskim.
Podczas spisu powszechnego w 2021 r. narodowość śląską zadeklarowały 596 224 osoby, w tym 236 588 jako pierwszą, a 187 372 jako jedyną. Używanie języka śląskiego w kontaktach domowych potwierdziło 467 145 osób, a spośród nich 54 957 - jako jedynego.
"Ten język może zniknąć"
- Jeżeli ktoś mówi po śląsku, to są to osoby raczej starsze wiekiem. Przechodzę prawie codziennie obok szkoły podstawowej, nie słyszę, żeby te dzieci między sobą mówiły po śląsku. Jeżeli przychodzę do kancelarii parafialnej, to słyszę przez drzwi, że pani kanclistka mówi do starej kobiety po śląsku, ale kiedy my przychodzimy z żoną, mówi do nas po polsku. Oczywiście są pewne nisze, zwłaszcza w jakichś mniejszych miejscowościach, wsiach, gdzie młodzi ludzie mówią w całkiem żywy sposób po śląsku - powiedział Zbigniew Przybyłko.
Dodał, że język śląski "w najbliższych kilku pokoleniach może po prostu zaniknąć". - Bo tej transmisji językowej coraz bardziej brakuje - podkreślił.
***
Audycja: Pomówmy o tym
Prowadzi: Paweł Wojewódka
Gość: Zbigniew Przybyłka (Klub Jagielloński)
Data emisji: 05.08.2025
Godzina emisji: 21.06
Źródło: PR24/paw