Najważniejsze informacje w skrócie:

• Polska intensyfikuje prace nad wprowadzeniem podatku cyfrowego, który ma objąć największe międzynarodowe firmy technologiczne
• Celem daniny jest wyrównanie szans pomiędzy globalnymi korporacjami a lokalnymi przedsiębiorcami oraz zwiększenie wpływów do budżetu państwa, które mogłyby wynieść nawet do 3,4 mld zł rocznie
• Mimo sprzeciwu Stanów Zjednoczonych, Ministerstwo Cyfryzacji jest zdeterminowane do wdrożenia rozwiązania, które jest już obecne w wielu krajach europejskich

Podatek cyfrowy. Polska ofiarą „cyfrowego kolonializmu”?

Globalne korporacje cyfrowe, takie jak Google (Alphabet), Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp), TikTok (ByteDance), Amazon, czy platformy mobilności i dostaw jedzenia (Uber, Bolt, FREENOW), generują miliardowe przychody na całym świecie. Ich modele biznesowe opierają się na zbieraniu i przetwarzaniu danych użytkowników, głównie w celach marketingowych, co w Polsce tylko w 2023 roku wygenerowało rynek reklamy online o wartości 7,768 mld zł.

Pomimo kapitalizowania się na polskich użytkownikach, firmy te często nie odprowadzają adekwatnych podatków w Polsce, ponieważ ich usługi świadczone są przez spółki z siedzibą w innych krajach europejskich (np. Irlandii, Holandii) lub bezpośrednio w USA. Dodatkowo, chińskie platformy e-commerce, takie jak Shein, Temu czy Aliexpress, zyskujące coraz większy udział na polskim rynku, często wykorzystują luki w prawie, jak np. zwolnienie z cła dla produktów poniżej 150 euro, unikając sprawiedliwego opodatkowania.

Brak transparentności w raportowaniu przychodów w Polsce oraz wykorzystywanie cen transferowych to kluczowe wyzwania, które sprawiają, że znaczna część zysków "drenuje" lokalne budżety, zamiast być redystrybuowana na rozwój państwa.

Plany Gawkowskiego i retoryka „cyfrowego kolonializmu”

- Z ministrem Domańskim jesteśmy tak umówieni, że prace nad ustawą o podatku cyfrowym trwają w Ministerstwie Cyfryzacji, a potem zaczną się konsultacje. Premier dał mi zielone światło, żebym nad tym pracował – powiedział wicepremier i Minister Cyfryzacji, Krzysztof Gawkowski. Jak dodał, resort cyfryzacji chce wspierać Ministerstwo Finansów w budowaniu zaplecza dla budżetu.

Gawkowski odniósł się również do szerszego kontekstu i idei, która przyświeca wprowadzeniu nowej daniny, używając mocnego sformułowania.

- Mam takie poczucie, że podatek cyfrowy to odpowiedź na pytanie, czy zgadzamy się na cyfrowy kolonializm, czy nie – stwierdził szef MC. Obecny brak adekwatnego opodatkowania cyfrowych gigantów prowadzi do sytuacji, w której państwa są ekonomicznie eksploatowane w sferze cyfrowej, co narusza ich suwerenność. Minister argumentował, że Polska ma obecnie deficyt dochodów z działalności cyfrowej, podczas gdy kraje, które wprowadziły ten podatek wcześniej, są już „do przodu o 20–30 miliardów euro”.

Odnosząc się do konkretnych progów wpływów, Gawkowski przekazał, że według danych z raportu Fundacji Instrat, zamówionego przez Ministerstwo Cyfryzacji, w Polsce w pierwszym roku obowiązywania podatku przy stawce 3% wpływy wyniosłyby 1,7 mld zł, przy 4,5% – 2,6 mld zł, a przy 6% – 3,4 mld zł. Zaznaczył, że preferuje stawkę 3% jako „dobre pole wyjściowe”, ale jednocześnie stwierdził, że „podatku na 2% nie opłaca się wprowadzać, bo nie będzie wspomagał budżetu”.

Podatek cyfrowy w Polsce. Dwa warianty na stole

Fundacja Instrat proponuje dwa modele opodatkowania cyfrowych gigantów, które mogą przynieść budżetowi miliardy złotych.

🌐 Wariant szeroki

📈

Preferowana stawka: 3% Potencjalne wpływy do budżetu: 1,7 mld zł w 2027 r.

🎯

Co obejmuje? Ukierunkowaną reklamę, przesyłanie danych i udostępnianie interfejsu cyfrowego (np. marketplace'y, portale społecznościowe, platformy AI).

📢 Wariant wąski

📈

Rekomendowana stawka: 7,5% Potencjalne wpływy do budżetu: 722 mln zł w 2027 r. (do 1,2 mld zł w 2030 r.).

🎯

Co obejmuje? Wyłącznie świadczenie usług reklamy cyfrowej ukierunkowanej, co oznacza, że nie wszyscy giganci zostaliby nim objęci.

Z raportu wynika, że większość wpływów miałaby pochodzić z sektora e-commerce, gdzie największym graczem w Polsce jest Allegro. Gawkowski rozwiał obawy o obciążenie polskich firm.

- Dla firm płacących polski CIT będą odliczenia i ulgi. Dzięki temu Allegro wcale nie zapłaci więcej, tak jak inne firmy płacące CIT w Polsce. Wiemy, do kogo idziemy po pieniądze i nie są to polskie firmy – oznajmił minister. Podatek jest projektowany w taki sposób, aby uderzał przede wszystkim w zagraniczne korporacje, które minimalizują swoje zobowiązania podatkowe w Polsce.

Podatek cyfrowy. USA mocno niezadowolone

Największą przeszkodą w wprowadzeniu podatku cyfrowego w Polsce jest silny sprzeciw Stanów Zjednoczonych. Amerykańska administracja postrzega tę daninę jako dyskryminującą dla swoich firm technologicznych, a w przeszłości Waszyngton groził podjęciem działań odwetowych, takich jak nałożenie ceł na polskie produkty.

W marcu 2025 roku ambasador USA w Polsce publicznie ostrzegł przed konsekwencjami, w tym możliwym odwetem ze strony Donalda Trumpa. Jednakże, jak zaznacza raport Instrat, kraje takie jak Francja czy Kanada, które już wprowadziły ten podatek, nie zamierzają się z niego wycofywać pomimo nacisków.

To pokazuje, że mimo dyplomatycznych napięć, państwa są zdeterminowane do obrony swoich interesów fiskalnych. Gawkowski, mówiąc o „cyfrowym kolonializmie”, w pewnym sensie konfrontuje te naciski, sugerując, że brak opodatkowania jest formą podporządkowania i uzależnienia od zewnętrznych wpływów.

Dodatkowym wyzwaniem jest silne lobby cyfrowe. Branża technologiczna wydaje znaczne środki na lobbing, na przykład ponad 97 milionów euro rocznie w Unii Europejskiej. Alphabet, Meta i Microsoft są liderami w tych wydatkach.

Choć badanie dotyczyło działań w Brukseli, firmy te posiadają również silne zaplecze lobbingowe w Polsce, co może utrudniać wprowadzenie nowych regulacji. Ponadto, brak ponadnarodowego kompromisu w sprawie DST może prowadzić do wzrostu złożoności systemu podatkowego i utrudnień w prowadzeniu działalności cyfrowej.

Warto dodać, że w Polsce funkcjonuje już opłata od usług wideo na żądanie (VOD), wprowadzona w 2020 roku, która w 2024 roku przyniosła 50 mln zł. Choć jest to odrębna danina, doświadczenia z nią pokazują, że koszty nie zawsze są w pełni przenoszone na konsumentów. Podatek cyfrowy miałby charakter fiskalny, ale także motywacyjny, skłaniając globalne podmioty do rejestrowania w Polsce całości osiąganych tu przychodów i dochodów podlegających opodatkowaniu CIT.

• Będzie podatek kościelny? 8 proc. od pensji każdego wiernego

• Przekraczasz prędkość, jadąc z dziećmi na wakacje? Taką cenę naprawdę płacisz

• Kobiety jednak zarabiają więcej od mężczyzn? GUS pokazał, w których firmach

Źródło: DGP/MC/Instrat/Michał Tomaszkiewicz