Prezydent zawetował zamrożenie cen prądu. Policzyliśmy, o ile wzrosną twoje rachunki
Jedna decyzja prezydenta może kosztować przeciętną polską rodzinę blisko 400 złotych rocznie. Karol Nawrocki zawetował ustawę mrożącą ceny prądu, co oznacza, że od 1 października rachunki nieuchronnie wzrosną. Policzyliśmy, o ile dokładnie wzrośnie twoja miesięczna opłata i tłumaczymy, dlaczego spór o farmy wiatrowe uderzy Polaków po kieszeni.
Michał Tomaszkiewicz
2025-08-21, 14:02
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Co się stało? Prezydent Karol Nawrocki zawetował ustawę, która miała przedłużyć mrożenie cen prądu do końca 2025 roku
- Dlaczego? Ponieważ w ustawie "przemycono" przepisy dotyczące budowy farm wiatrowych, co prezydent uznał za próbę "szantażu" politycznego
- Jaki jest skutek? Od 1 października 2025 roku tarcza ochronna przestaje działać i rachunki za prąd nieuchronnie wzrosną, jeśli wcześniej nie zostanie przyjęta ustawa mrożąca ceny
- O ile? Dla przeciętnej rodziny podwyżka wyniesie około 33 zł miesięcznie (396 złrocznie), co stanowi wzrost całego rachunku o 13-15%
- Co dalej? Trwa polityczny pat. Prezydent i rząd zapowiadają własne rozwiązania, ale nie ma gwarancji, że zdążą przed 1 października
Weto dla zamrożenia cen energii. Tak wzrosną rachunki za prąd
Prezydent Karol Nawrocki, argumentując swoją decyzję próbą "szantażu" politycznego, zawetował ustawę przedłużającą zamrożenia cen energii elektrycznej z powodu zamieszczenia w niej przepisów liberalizujących zasady budowy elektrowni wiatrowych, z których pochodzi najtańszy prąd. Jeśli impas nie zostanie przełamany, rachunki za prąd wzrosną dla przeciętnej rodziny o ponad 30 zł miesięcznie.
Weto prezydenckie oznacza, że mechanizm mrożenia cen energii wygaśnie 30 września 2025 roku. Od 1 października odbiorcy indywidualni staną w obliczu nieuniknionego i znaczącego wzrostu rachunków za prąd. Przeprowadzona przez nas analiza pokazuje, że przełoży się to na podwyżkę całkowitego miesięcznego rachunku dla przeciętnej rodziny o 13-15%.
Podstawowa zmiana dotyczy ceny "energii czynnej", czyli kosztu samego prądu. Obecnie jest ona zamrożona na poziomie 0,6212 zł/kWh brutto. Po wygaśnięciu tarczy ochronnej cena ta powróci do stawek taryfowych zatwierdzonych przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), które wynoszą średnio około 0,78 zł/kWh brutto. Oznacza to nominalny wzrost o blisko 0,16 zł za każdą kilowatogodzinę, co przekłada się na wzrost kosztu samego komponentu energii czynnej o około 26%.
Jak wzrośnie Twój rachunek za prąd?
Symulacja miesięcznego wzrostu kosztów dla przeciętnego gospodarstwa domowego (Taryfa G11, zużycie ~208 kWh).
🗓️ Wrzesień
🗓️ Październik
Choć cena samej energii rośnie o 26%, cały rachunek nie wzrośnie o tyle samo. Dzieje się tak, ponieważ opłaty za energię czynną stanowią tylko około 54% całkowitego rachunku. Reszta to zbiór opłat stałych i zmiennych, pokrywających koszty transportu energii sieciami elektroenergetycznymi, które nie ulegają zmianie w wyniku weta.
Sytuację finansową w IV kwartale komplikuje dodatkowo fakt, że od 1 lipca 2025 roku do rachunków powróciła zawieszona wcześniej "opłata mocowa". Dla najpopularniejszej grupy odbiorców, czyli gospodarstw domowych o rocznym zużyciu energii w przedziale od 1200 do 2800 kWh, wynosi ona 14,07 zł brutto miesięcznie.
Anatomia rachunku za prąd
Sprawdzamy, co składa się na ostateczną kwotę, którą płacisz. Zobacz, jak rośnie Twój rachunek krok po kroku w dwóch scenariuszach.
Singiel
Miesięczne zużycie: 120 kWh
Rodzina 2+2
Miesięczne zużycie: 250 kWh
Niższe rachunki dla Polaków. Dlaczego prezydent powiedział "nie"?
Decyzja prezydenta to wyraz braku poparcia dla rządowej wizji transformacji energetycznej. Donald Tusk i minister energii Miłosz Motyka, przedstawiał ustawę jako spójny pakiet, gwarantujący niższe ceny energii na dwa sposoby: w krótkim terminie przez mrożenie cen, a w długim – przez rozwój tanich, odnawialnych źródeł energii.
W toku prac parlamentarnych nad ustawą liberalizującą budowę farm wiatrowych (m.in. zmniejszenie minimalnej odległości turbin od zabudowań z 700 do 500 metrów), wprowadzono poprawkę. Jej jedynym celem było przedłużenie mrożenia cen energii dla gospodarstw domowych na ostatni kwartał 2025 roku. Stworzyło to dla prezydenta trudny dylemat: aby zatwierdzić korzystne dla obywateli utrzymanie niższych cen, musiałby jednocześnie zaakceptować budzące kontrowersje zmiany w przepisach dotyczących lokalizacji wiatraków.
Kancelaria Prezydenta oraz sam prezydent określili działanie rządu jako formę "szantażu". Oficjalnym uzasadnieniem weta nie był sprzeciw wobec samej idei mrożenia cen, lecz wobec kontrowersyjnych zapisów dotyczących energetyki wiatrowej. Prezydent argumentował, że zmiana dotycząca odległości wiatraków jest niepopularna i forsowana przez firmy
Rzecznik rządu Adam Szłapka stwierdził wprost, że "Prezydent Karol Nawrocki zawetował tańszy prąd dla Polaków", a sam premier publicznie skrytykował decyzję prezydenta, określając ją jako wewnętrznie sprzeczną.
Ile kosztuje prąd z różnych źródeł?
Porównanie szacunkowych kosztów wytworzenia 1 kWh energii elektrycznej w Polsce. Najtańsze są odnawialne źródła energii i planowana energetyka jądrowa.
🔥 Elektrownie węglowe
💨 Elektrownie gazowe
🌊 Morskie farmy wiatrowe
⚛️ Elektrownia jądrowa
(szacunki)☀️ Farmy fotowoltaiczne
🌬️ Farmy wiatrowe na lądzie
Weto i po wecie. Wyścig z czasem i scenariusze na jesień
W odpowiedzi na zarzuty, prezydent Karol Nawrocki zapowiedział polityczną kontrofensywę – przygotowanie własnego projektu ustawy, mającego na celu wyłącznie przedłużenie mrożenia cen energii.
Głównym założeniem prezydenckiej propozycji jest całkowite oddzielenie mechanizmu osłonowego od regulacji dotyczących energetyki wiatrowej. Rząd zareagował na tę zapowiedź z rezerwą, a minister energii już wcześniej sygnalizował, że na wypadek weta istnieje "plan B".
Sytuacja ta tworzy ryzyko politycznego pata: prezydent, składając własny projekt, próbuje przejąć inicjatywę, a rząd może przeciągać prace nad nim, forsując własne rozwiązania.
Droga prezydenckiego projektu do stania się prawem jest jednak długa i zależna od woli większości sejmowej. Zgodnie z procedurami, projekt musi przejść przez trzy czytania w Sejmie, prace w komisjach, a następnie trafić do Senatu. Na każdym z tych etapów koalicja rządowa, która kontroluje Sejm, ma możliwość wpływania na jego ostateczny kształt lub tempo prac.
⚡ Czym jest "opłata mocowa" i dlaczego płacisz, nawet gdy nie zużywasz prądu?
Artykuł wspomina o powrocie "opłaty mocowej", która dodatkowo obciąża nasze rachunki. Co to takiego? W uproszczeniu, jest to opłata za "gotowość" elektrowni do dostarczenia prądu w szczytowych momentach zapotrzebowania. Płacimy nie za zużytą energię, ale za gwarancję, że prądu nie zabraknie, gdy wszyscy włączą swoje urządzenia. Dlatego opłata ta ma charakter stały i jest doliczana do rachunku co miesiąc, niezależnie od tego, ile kilowatogodzin zużyłeś. To rodzaj polisy ubezpieczeniowej dla całego systemu energetycznego.
Prawdopodobnym kierunkiem działań rządu, zamiast kolejnego kosztownego dla budżetu państwa uniwersalnego mrożenia cen, będzie wprowadzenie mechanizmów bardziej celowanych. Może to być nowa edycja bonu energetycznego dla gospodarstw o najniższych dochodach, na wzór rozwiązania z 2024 roku oraz zapowiedzianego bonu ciepłowniczego. Oznaczałoby to ewolucję polityki osłonowej w kierunku pomocy skierowanej do najbardziej potrzebujących.
Ostatnia nadzieja: spadek cen energii. Czy mrożenie nie będzie już potrzebne?
Jeśli ustawa o zamrożeniu cen energii nie zostanie podpisana, ostatni kwartał 2025 roku przyniesie podwyżki. Może się jednak okazać, że będą one krótkotrwałe, a rachunki relatywnie szybko spadną do poziomu z czasów mrożenia cen. Warto znać szerszy kontekst rynkowy oraz działania, które można podjąć we własnym zakresie.
Dane z Towarowej Giełdy Energii dla kontraktów terminowych (indeks BASE_Q4-25) na ostatni kwartał 2025 roku pokazują cenę hurtową na poziomie 437 zł/MWh (0,437 zł/kWh) – taniej niż zamrożona stawka netto (500 zł/MWh). Ta pozorna nielogiczność wynika z faktu, że taryfa URE ma charakter retrospektywny. Oznacza to, że odzwierciedla ona koszt droższych kontraktów na zakup energii, które spółki energetyczne musiały zawrzeć jeszcze w 2024 roku, aby zabezpieczyć dostawy dla swoich klientów na cały rok 2025. Cena detaliczna zawiera również szereg dodatkowych kosztów, jak marża sprzedawcy czy koszty bilansowania systemu.
Kwota ta jednak sukcesywnie spada - rząd Donalda Tuska wielokrotnie sygnalizował, że decyzja o zamrożeniu cen energii elektrycznej nie na cały 2025 rok, lecz na jego część, powodowana jest oczekiwaniem, że stawki rynkowe spadną poniżej wprowadzonych cen maksymalnych.
💡 Jak przygotować się na podwyżki? 3 proste kroki, by obniżyć rachunek o 10%
Skoro podwyżki są nieuniknione, warto działać już teraz. Wprowadzenie kilku prostych nawyków może zniwelować skutki wzrostu cen i obniżyć twój rachunek nawet o 10-15%, czyli o kwotę planowanej podwyżki.
Zdemaskuj "wampiry energetyczne": Sprawdź, które urządzenia w twoim domu pobierają prąd w trybie czuwania (stand-by). Dekoder, telewizor, komputer czy ładowarki podłączone do gniazdka potrafią zużyć rocznie energię wartą ponad 200 zł. Używaj listew zasilających z wyłącznikiem, by odcinać im prąd jednym kliknięciem.
Gotuj i pierz mądrze: Zawsze przykrywaj garnki pokrywką – skraca to czas gotowania nawet o 30%. Płyty indukcyjne są znacznie bardziej efektywne niż stare kuchenki elektryczne. W pralce i zmywarce zawsze używaj trybu "eko" i uruchamiaj je tylko wtedy, gdy są w pełni załadowane.
Wymień żarówki na LED: To najprostsza i najszybsza inwestycja. Nowoczesne żarówki LED zużywają do 90% mniej energii niż tradycyjne i działają wielokrotnie dłużej. Wymiana oświetlenia w całym domu może przynieść oszczędności rzędu kilkudziesięciu złotych rocznie.
Warto jednak pamiętać, że weto prezydenckie, blokując liberalizację przepisów dla farm wiatrowych, opóźnia rozwój jednego z najtańszych źródeł wytwarzania energii elektrycznej dostępnych w Polsce. Ma to znaczenie nie tylko dla krótkoterminowej ochrony cen, ale również dla strategicznego celu, jakim jest długofalowa dostępność taniej energii dla obywateli.
Czytaj także:
- Tusk: zła wola albo koszmarna niekompetencja Nawrockiego
- "Prezydent Nawrocki zawetował tańszy prąd dla Polaków"
- Weto Nawrockiego. "Zwykli Polacy ofiarami walki politycznej"
Źródło: PolskieRadio24.pl/Michał Tomaszkiewicz