Włocławek dostanie elektrownię jądrową. "Pierwszy beton" w 2028 roku
– W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300 - zadeklarował Ireneusz Fąfara, prezes Orlenu. Spółka poinformowała, że pierwszy reaktor zupełnie nowego typu powstanie we Włocławku.
2025-08-28, 10:21
Najważniejsze informacje w skrócie:
- Orlen Synthos Green Energy (OSGE), spółka joint venture Orlenu i Synthosu, zakończyła negocjacje dotyczące dostępu do amerykańskiej technologii BWRX-300 i wskazała Włocławek jako pierwszą lokalizację dla budowy pierwszej w Polsce i Europie małej elektrowni jądrowej
- Reaktory SMR (Small Modular Reactors), o mocy do 300 MWe, to nowoczesne, kompaktowe źródła energii, które będą dostarczane w całości i przeznaczone głównie do zasilania przemysłu, wspierania ciepłownictwa oraz stabilizacji niestabilnych źródeł odnawialnych, a nie do bezpośredniego dostarczania prądu do szerokiej sieci publicznej
- Pierwszy beton pod budowę SMR we Włocławku planowany jest na 2028 rok, a koncern Orlen w swojej strategii "Energia Jutra Zaczyna się Dziś" zakłada uruchomienie co najmniej dwóch takich reaktorów o łącznej mocy 0,6 GW do 2035 roku
Elektrownia jądrowa we Włocławku. Orlen pokazał plany w sprawie SMR
Orlen zakończył negocjacje dotyczące funkcjonowania spółki Orlen Synthos Green Energy (OSGE), co umożliwia rozpoczęcie projektu budowy małych modułowych reaktorów jądrowych (SMR) w Polsce. Ustalenia te obejmują wyrównanie praw wspólników, zabezpieczenie dostępu do zaawansowanej technologii oraz precyzyjne wskazanie pierwszej lokalizacji – Włocławka. Energia z reaktora SMR będzie zasilać Anwil - produkcja nawozów jest wysoce energochłonna.
- W Polsce powstanie pierwsza w Europie mała elektrownia jądrowa BWRX-300. Budujemy energię jutra. Taki jest sens podjętej przez Radę Nadzorczą Grupy ORLEN decyzji, która zatwierdziła treść porozumienia w tej sprawie. Poświęciliśmy ponad rok na wynegocjowanie warunków, by zabezpieczyć interes ORLENU, zapewniając naszemu wspólnemu przedsięwzięciu z Synthosem bezpośredni dostęp do amerykańskiej technologii umożliwiającej realizację projektów SMR – zadeklarował Ireneusz Fąfara, prezes zarządu Orlenu.
Pierwsza taka elektrownia w Europie. Orlen stawia na SMR
Orlen Synthos Green Energy (OSGE) wskazał Włocławek jako pierwszą lokalizację dla budowy małej elektrowni jądrowej w technologii BWRX-300.
Gdzie?
Włocławek. To pierwsza wskazana lokalizacja w Polsce i Europie dla reaktora BWRX-300.
Kiedy?
Pierwszy beton planowany jest na 2028 rok, a uruchomienie co najmniej dwóch reaktorów do 2035 roku.
Jaka moc?
Docelowo co najmniej 0,6 GW (600 MWe) z co najmniej dwóch reaktorów SMR do 2035 roku.
Po co?
Głównie do zasilania przemysłu, wspierania ciepłownictwa i stabilizacji odnawialnych źródeł energii.
Co to są reaktory SMR i do czego posłużą?
Małe modułowe reaktory jądrowe (SMR), jak sama nazwa wskazuje, to kompaktowe reaktory o mocy do 300 MWe, które charakteryzują się modułową budową i seryjną produkcją w fabrykach, a następnie są transportowane w całości na miejsce instalacji. Zgodnie z założeniami tej koncepcji, w odróżnieniu od tradycyjnych, wielkoskalowych elektrowni jądrowych, proces budowy ma być znacznie prostszy, krótszy i tańszy.
Reaktory SMR działają na identycznej zasadzie, co ich więksi kuzyni, wykorzystując kontrolowaną reakcję rozszczepienia jądra atomowego do generowania energii cieplnej, która następnie jest konwertowana w energię elektryczną.
Kluczowe jest zrozumienie, że głównym przeznaczeniem reaktorów SMR w Polsce będzie zasilanie konkretnych przedsiębiorstw oraz wspieranie stabilności systemu energetycznego, a nie bezpośrednie dostarczanie prądu do ogólnokrajowej sieci dystrybucyjnej dla wszystkich.
Co to są reaktory SMR i do czego posłużą?
Małe, modułowe i produkowane seryjnie – wyjaśniamy, czym są reaktory SMR i jakie będzie ich główne zastosowanie w Polsce.
Kluczowe zastosowania w Polsce
Zasilanie przemysłu
Dostarczanie energii elektrycznej, pary technologicznej i ciepła dla firm energochłonnych, jak np. zakłady Anwilu.
Wspieranie ciepłownictwa
Oferowanie zeroemisyjnej alternatywy dla lokalnych ciepłowni węglowych w mniejszych miastach.
Wspomaganie OZE
Zapewnianie stabilnych dostaw prądu niezależnie od warunków pogodowych, bilansując niestabilne źródła jak wiatr czy słońce.
Produkcja energii elektrycznej
Zasilanie mniejszych, lokalnych sieci energetycznych lub uzupełnianie dużych systemów krajowych.
SMR we Włocławku. Inwestycja Orlenu
Porozumienie pomiędzy Orlenem a Synthosem składa się z dwóch fundamentalnych elementów. Pierwszym z nich jest nowa treść umowy spółki oraz porozumienia wspólników, które wyrównuje prawa Orlenu i Synthosu, posiadających po 50 procent udziałów w OSGE, a także zwiększa kontrolę Orlenu w kwestiach korporacyjnych. Drugim, równie istotnym elementem, jest umowa licencyjna, gwarantująca spółce OSGE pełny dostęp do amerykańskiej technologii BWRX-300 (tzw. Standard Design).
Technologia reaktora BWRX-300, rozwijana przez amerykański koncern GE Vernova, jest obecnie uznawana za jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie projektów SMR na świecie. Dostęp do tej technologii sprawia, że OSGE będzie jednym z pierwszych podmiotów w Europie, które ją wdrożą.
Choć SMR-y są szeroko omawiane jako przyszłość energetyki, ich komercyjne wdrożenie znajduje się w fazie intensywnego rozwoju i wczesnego etapu budowy. Ściśle powiązane z kanadyjskim projektem, gdzie powstaje pierwszy reaktor typu BWRX-300, plany Orlenu na Włocławek stanowią pierwszą w Europie małą elektrownię jądrową tego typu.
Pierwszy beton pod blok SMR we Włocławku planowany jest już na 2028 rok, co jest ambitnym terminem, skorelowanym z postępami budowy reaktora BWRX-300 w Kanadzie. Zgodnie ze strategią Orlenu "Energia Jutra Zaczyna się Dziś", koncern dąży do uruchomienia co najmniej dwóch jednostek SMR o łącznej mocy 0,6 GW do 2035 roku, z czego pierwsza ma powstać właśnie we Włocławku.
💡 300 megawatów – co to właściwie znaczy? Skala mocy reaktora SMR
Reaktor BWRX-300 ma mieć moc 300 MWe. Choć brzmi to abstrakcyjnie, tę moc można przełożyć na konkretne przykłady:
Jeden taki reaktor jest w stanie zasilić miasto wielkości Torunia lub Rzeszowa (ok. 200-250 tys. mieszkańców).
Jego moc to mniej więcej jedna trzecia mocy jednego bloku w dużej, tradycyjnej elektrowni węglowej (np. w Bełchatowie).
Roczna produkcja energii z takiego reaktora może zastąpić spalanie ponad miliona ton węgla, unikając emisji milionów ton CO2.
To pokazuje, że choć reaktory SMR są "małe" w porównaniu do gigantów, ich potencjał energetyczny jest ogromny.
Struktura korporacyjna i dalsze kroki
W ramach nowej umowy spółki, ORLEN i Synthos Green Energy uzyskują prawo do naprzemiennego powoływania i wskazywania prezesa OSGE oraz przewodniczącego Rady Nadzorczej co trzy lata. Prawo wskazania przewodniczącego RN przysługuje Orlenowi jako pierwszemu, natomiast Synthos Green Energy wskaże prezesa zarządu. Dodatkowo, wprowadzono instytucję Komitetu Sterującego, którego zadaniem będzie nadzór i zarządzanie realizacją umowy oraz podejmowanie decyzji w bieżących sprawach dotyczących działalności OSGE i powołanych spółek celowych odpowiedzialnych za budowę kolejnych reaktorów. Spółka celowa odpowiedzialna za budowę we Włocławku będzie kontrolowana przez koncern Orlen.
Projekt SMR-ów w Polsce jest wspierany przez rząd, który deklaruje konieczność wsparcia budżetowego dla prywatnych inwestycji w atom, choć wciąż trwają prace nad dostosowaniem regulacji prawnych do tej nowej technologii. Pomimo wysokich kosztów początkowych badań i rozwoju oraz wyzwań związanych z pozyskiwaniem paliwa jądrowego (HALEU), plany Orlenu wpisują się w strategię koncernu dotyczącą inwestycji w zeroemisyjne źródła energii.
- Problem z CPK i elektrownią jądrową. Bankom brakuje pieniędzy
- Konin i Bełchatów - to tam może powstać druga elektrownia atomowa w Polsce
- PKN Orlen ujawnia nową strategię. Dotyczy także elektrowni jądrowych
Źródło: Orlen/Michał Tomaszkiewicz