System kaucyjny wystartuje tylko teoretycznie. Co naprawdę czeka nas po 1 października?

Od 1 października do plastikowych butelek oraz metalowych puszek, w których sprzedawane są napoje, będzie doliczana kaucja wynoszącą 50 groszy - tak brzmi teoria. W praktyce dodatkowej opłaty klienci nie zapłacą jeszcze długo - zanim butelki kaucyjne trafią do sklepów, minąć mogą długie miesiące.

2025-09-24, 10:28

System kaucyjny wystartuje tylko teoretycznie. Co naprawdę czeka nas po 1 października?
Tablica informująca klientów o starcie systemu kaucyjnego. Foto: Michał Tomaszkiewicz

Najważniejsze informacje w skrócie:

  • System kaucyjny wchodzi formalnie w życie 1 października 2025 roku, ale z uwagi na okres przejściowy, pełne wdrożenie i pojawienie się wyłącznie opakowań z kaucją nastąpi dopiero od 1 stycznia 2027 roku
  • Wprowadzona zostanie jednolita kaucja w wysokości 50 groszy dla trzech rodzajów opakowań: butelek PET do 3 litrów oraz puszek metalowych do 1 litra
  • Przez co najmniej kilka miesięcy, na półkach sklepowych utrzymywać się będzie dwoistość, czyli obok siebie będą stały produkty objęte kaucją (z dodatkową opłatą 50 gr) oraz identyczne produkty kupione przed systemem kaucyjnym (bez dodatkowych obciążeń)

Od kiedy kaucja za butelkę? Na pewno nie od 1 października

Formalne wejście w życie przepisów wprowadzających system kaucyjny, które mają zrewolucjonizować polski rynek recyklingu i zbiórki odpadów, nastąpi 1 października 2025 roku. Zgodnie z założeniami prawa, od tego dnia kaucja w wysokości 50 groszy ma być pobierana za 2 rodzaje opakowań po napojach: jednorazowe butelki plastikowe (PET) o pojemności do 3 litrów i puszki metalowe do 1 litra.

Jednakże start ten będzie miał charakter wyłącznie teoretyczny. Ustawodawca, dążąc do płynnego przejścia do nowych regulacji, przewidział dla producentów i handlowców specjalny okres przejściowy. Informacyjna Agencja Radiowa podała, że Marek Pogorzelski, rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska przyznał, że choć od początku października producenci i dystrybutorzy rozpoczną wprowadzanie opakowań z symbolem kaucji na rynek, to na realne efekty tej zmiany będzie trzeba poczekać.

System kaucyjny w Polsce. Przewodnik w pigułce

Sprawdź, od kiedy startuje, ile wyniesie kaucja i które opakowania będzie można zwrócić.

Kluczowe zasady

🗓️

Daty startu

1 października 2025: butelki PET i puszki.
1 stycznia 2026: szklane butelki wielorazowe.

💰

Wysokość kaucji

50 groszy za butelki PET i puszki.
1 złoty za szklane butelki wielorazowe.

🧾

Zwrot bez paragonu

Aby odzyskać kaucję, nie musisz okazywać dowodu zakupu.

Nie zgniataj!

Automat przyjmie tylko nieuszkodzone opakowania w oryginalnym kształcie i z czytelną etykietą.

Szukaj tego symbolu

Symbol systemu kaucyjnego

Tylko nowe opakowania

Kaucja będzie pobierana (i zwracana) tylko za opakowania z nowym, wyraźnym oznaczeniem "KAUCJA". Na początku na półkach będą też stare butelki i puszki, których nie zwrócisz w automacie.

Co jest objęte systemem, a co nie?

Opakowania OBJĘTE systemem

Plastik: Butelki jednorazowe (PET) do 3 litrów.
Metal: Puszki do 1 litra.
Szkło: Butelki WIELOKROTNEGO użytku do 1,5 litra.

🚫

Opakowania WYŁĄCZONE z systemu

Plastik: Opakowania po mleku i produktach mlecznych.
Szkło: Butelki JEDNORAZOWEGO użytku.

Pogorzelski wyjaśnił, że w obiegu są jeszcze hurtownie, sklepy, magazyny, więc potrwa to jeszcze jakiś czas, zanim opakowania kaucyjne trafią na półki sklepowe. Rzecznik dodał, że przez jakiś czas obok siebie będą opakowania tego samego produktu z oznaczeniem kaucji, która zostanie pobrana, a następnie zwrócona, i opakowania nie objęte systemem kaucyjnym, ponieważ zostały wprowadzone na rynek przed pierwszym października.

Praktyczne wprowadzanie opakowań objętych kaucją do sklepów będzie procesem rozłożonym w czasie, wynikającym z konieczności wyprzedania istniejących zapasów. Magazyny, hurtownie oraz same sklepy są obecnie pełne towarów, które zostały wyprodukowane przed 1 października 2025 roku, a zatem nie posiadają symbolu kaucji. Zgodnie z zasadą działania systemu, kaucja może być pobrana od klienta i następnie zwrócona tylko i wyłącznie za opakowanie, które posiada oficjalny znak systemu kaucyjnego. Z tego względu, producenci mają możliwość wyprzedawania swoich stanów magazynowych w opakowaniach bez doliczonej opłaty.

Kaucja za butelki i puszki. Od kiedy naprawdę trzeba będzie ją płacić?

- Producenci mają trzymiesięczny okres przejściowy, od 1 października do końca grudnia 2025 roku. W tym czasie mogą wyprzedawać swoje stany magazynowe w opakowaniach bez kaucji. Dlatego jeszcze przez kilka miesięcy od startu systemu będziemy mieć na rynku opakowania bez symbolu kaucji i bez naliczonej opłaty - wytłumaczyła w rozmowie z PolskieRadio24.pl Katarzyna Bojko ze Zwrotka S.A., jednego z operatorów systemu kaucyjnego.

Z szacunków operatorów wynika, że pierwsze, pojedyncze produkty oznaczone nowym symbolem i wyższą ceną (z doliczonymi 50 groszami kaucji) zaczną pojawiać się na półkach dopiero na przełomie 2025 i 2026 roku. W związku z tym przez cały rok 2026 w sklepach panować będzie wspomniana dwoistość. Oznacza to, że kupujący będzie musiał zwracać szczególną uwagę na etykiety, ponieważ ten sam produkt, na przykład popularny napój gazowany lub woda, będzie dostępny w dwóch wariantach, starszej, od której kaucja nie będzie pobierana, oraz nowszej, do której zostanie doliczone 50 groszy.

🚚 Dlaczego wielkie zmiany potrzebują czasu? Logika "okresu przejściowego"

Wprowadzenie systemu kaucyjnego w skali kraju to operacja logistyczna na gigantyczną skalę. W magazynach i hurtowniach w całej Polsce leżą obecnie miliony butelek i puszcze bez nowego oznaczenia. "Okres przejściowy" to wentyl bezpieczeństwa, który pozwala rynkowi w sposób naturalny wyprzedać te zapasy. Gwałtowne wprowadzenie kaucji z dnia na dzień oznaczałoby konieczność wycofania i zniszczenia milionów litrów dobrych produktów, co byłoby absurdem logistycznym i ekologicznym.

Trzeba też pamiętać, że tylko opakowania z nowym oznaczeniem będą uprawniały klienta do odzyskania kaucji przy zwrocie. Wprowadzanie nowych opakowań będzie stopniowo zastępowało stare, aż do końca roku przejściowego, czyli 2026. Możliwe, że dopiero od 1 stycznia 2027 roku w sklepach będą znajdować się praktycznie wyłącznie napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym.

Czytaj także: 

Źródło: IAR/PolskieRadio24.pl/Michał Tomaszkiewicz

Polecane

Wróć do strony głównej