35. rocznica odrodzenia samorządu terytorialnego. "Władza lokalna musiała być wymieciona"
- Elity polityczne 35 lat temu nie bardzo wierzyły w sens reformy samorządowej, a te związane z poprzednim establishmentem w ogóle jej nie chciały - powiedział w Polskim Radiu 24 Jerzy Stępień, były sędzia Trybunału Konstytucyjnego i współtwórca polskiego samorządu.
2025-05-27, 22:00
27 maja obchodzimy Dzień Samorządu Terytorialnego. Święto upamiętnia pierwsze wybory samorządowe z 1990 r., które były również pierwszymi wolnymi wyborami w Polsce po II wojnie światowej.
Gość audycji przypomniał, że reforma samorządu terytorialnego zakładała likwidację rad narodowych, w których decydujący głos mieli ludzie z poprzedniej władzy, nie tylko w gminach, ale także w województwach.
Posłuchaj
- Władza lokalna, terenowa musiała być wymieciona. Co więcej, w rządzie Tadeusza Mazowieckiego też trochę bano się tego samorządu, [tego], co będzie chciał robić. I w pewnym momencie pojawiła się informacja w rządzie, że Komitety Obywatelskie naciskają i mówią: "wyście się urządzili w rządzie, Sejmie i w Senacie, a my musimy znosić tego okropnego czerwonego". Dlatego chciały przyspieszonych wyborów do rad narodowych, żeby wymieść ludzi poprzedniego systemu. Myśmy wiedzieli, że jeśli się nie dokona tych zmian strukturalnych, to zrobi się taki manewr, jak przysłowiowe wlanie młodego wina do starych bukłaków - wspominał Jerzy Stępień, który był wtedy senatorem z ramienia OKP w sejmie kontraktowym.
REKLAMA
Wybory samorządowe 27 maja 1990 roku
Jak wspominał Jerzy Stępień, decyzję o przeprowadzeniu reformy samorządowej przyspieszyły działania jego oraz prof. Michała Kuleszy. Podkreślił także rolę, jaką w tworzeniu założeń samorządu odegrał prof. Jerzy Regulski. Aby ruszyć z pracami nad reformą, Stępień i Kulesza udali się do marszałka Senatu, prof. Andrzeja Stelmachowskiego, by przekonać go do koncepcji ustrojowej reformy samorządowej. Dzięki jego wsparciu udało się wyznaczyć termin pierwszych wyborów samorządowych na 27 maja 1990 roku. W ślad za tym przyspieszono prace legislacyjne, które wymagały zmiany wielu przepisów - w tym również wprowadzenia zmian ustrojowych do ówcześnie obowiązującej konstytucji. 8 marca 1990 roku Sejm uchwalił pakiet ustaw niezbędnych do wdrożenia reformy.
***
Audycja: Pomówmy o tym
Prowadzi: Paweł Wojewódka
Gość: Jerzy Stępień (były sędzia Trybunału Konstytucyjnego, współtwórca polskiego samorządu)
Data emisji: 27.05.2025
Godzina emisji: 21.06
REKLAMA
Polskie Radio 24/k
Polecane
REKLAMA