"Tajny agent" Conrada. Powieść szpiegowska, aktualna mimo lat i świetnie napisana

"Tajny agent" należy do najbardziej znanych na świecie powieści Josepha Conrada. Jej akcja rozgrywa się w Anglii w 1886 roku i osnuta jest na kanwie autentycznej próby wysadzenia obserwatorium w Greenwich. Zdarzenie to Joseph Conrad Korzeniowski oplata siatką złożonych postaci, opisując środowisko XIX-wiecznych anarchistów. Mimo to dzieło jest bardzo współczesne. To także książka, po którą często sięgał Ted Kaczyński i która była często cytowana tuż po zamachach na World Trade Center.

- "Tajny agent" jest na świecie co najmniej tak samo doceniany jak "Jądro ciemności" - powiedział w Polskim Radiu 24 pisarz Max Cegielski. Zaznaczył, że "Jądro ciemności" jest wciąż analizowane przez studentów i literaturoznawców oraz ma znaczenie polityczne ze względu na ciągle obecny spór o kolonializm i "dziedzictwo tzw. białego człowieka w Afryce". - "Tajny agent" jest ceniony jako powieść o początkach nowoczesnego świata - dodał.

»Joseph Conrad Korzeniowski - zobacz serwis specjalny w polskieradio24.pl«

Zauważył też, że akcja książki, w przeciwieństwie do większości dzieł pisarza o polskich korzeniach, rozgrywa się w wiktoriańskim Londynie i że pozycja ta analizowana jako przykład powieści gotyckiej ze względu na opisy zamglonych, mrocznych, tajemniczych i niecywilizowanych uliczek Londynu. - Mamy do czynienia z powieścią szpiegowską, ale też w ogóle obyczajową i psychologiczną - mówił Max Cegielski.

Posłuchaj

Max Cegielski i Marcin Faliński o "Tajnym agencie" Josepha Conrada (Więcej niż kryminał) 46:37

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Współczesna, choć stuletnia książka

- To zdecydowanie bardziej powieść psychologiczna - podchwycił były podpułkownik Agencji Wywiadu Marcin Faliński. Przyznał, że występują tam elementy powieści szpiegowskiej, jak Wydział Postępowań Specjalnych policji londyńskiej, czy ambasada Rosji, choć kraj ten nie jest nazwany wprost.

- Opisy przeżyć bohaterów są bardzo rozbudowane. Jeślibyśmy wycięli je z powieści, to samej akcji niedużo by zostało. Wtedy tę książkę można by nazwać szpiegowską - stwierdził Marcin Faliński.

Czytaj także: 

• "Lord Jim". Słuchowisko Josepha Conrada w adaptacji i reżyserii Janusza Kukuły
• Joseph Conrad. Człowiek trzech kultur, klasyk angielskiej prozy
• Apollo Korzeniowski. Ojciec Conrada niesłusznie w cieniu syna

Gość Polskiego Radia 24 zaznaczył także, że w powieści "Tajny agent" przedstawione jest środowisko prorewolucyjnych anarchistów. Wskazał, że podobne postawy odnaleźć można również współcześnie i że wykorzystują to Rosjanie. - Dla nich nie ma znaczenia, czy to są anarchiści, lewacy, prawicowcy, czy faszyści. To obserwujemy teraz na świecie i w Europie - wskazał. Dlatego, pod względem [opisu] metodyki pracy i myślenia Rosjan, "Tajny agent" jest powieścią "bardzo współczesną" - argumentował. 

Konkrety mimo eksperymentalności

Zdaniem Marcina Falińskiego, warto sięgnąć po "Tajnego agenta" ze względu na jego aktualność. Książka pozwala lepiej zrozumieć, co dzieje się na świecie, jak postępuje Rosja, jej służby, jakie jest ich myślenie i jakie są związki establishmentu rosyjskiego z krajami Zachodu.

Jak dodawał Max Cegielski, książkę tę warto przeczytać, bo jest przykładem wybitnej literatury. - Niezależnie od tego, jaka jest epoka, konstrukcja, jaki genre jest wykorzystany, to się świetnie czyta - przekonywał. - Conrad w "Tajnym agencie", przy całej swojej eksperymentalności, jest bardzo konkretny. To się naprawdę bardzo dobrze czyta - podkreślał.

W 1998 roku wydawnictwo Modern Library umieściło powieść na 46. miejscu listy 100 najlepszych powieści anglojęzycznych XX wieku.

***

Audycja: Więcej niż kryminał
Prowadzący: Grzegorz Kalinowski
Gość: Max Cegielski (pisarz), Marcin Faliński (były podpułkownik Agencji Wywiadu)
Data emisji: 08.08.2024
Godzina emisji: 22.06

Polskie Radio 24/ mbl

wmkor