Od de Gaulle’a do JFK. Zamachy jako paliwo kryminałów i thrillerów

Zamachy i spiski od dekad stanowią jeden z najmocniejszych motorów narracyjnych w literaturze kryminalnej, sensacyjnej i w kinie. Łączą w sobie realne napięcie polityczne, grę interesów, tajemnicę oraz pytanie o to, kto naprawdę pociąga za sznurki władzy. Często są inspirowane autentycznymi wydarzeniami, które nawet po latach pozostają niewyjaśnione lub obrosłe teoriami, co dodatkowo podsyca wyobraźnię twórców i odbiorców.

Klasycznym przykładem jest zamach na Charles’a de Gaulle’a w 1962 roku, który stał się kanwą dla powieści i filmu Dzień Szakala. Frederick Forsyth wykorzystał rzeczywistą próbę zabójstwa francuskiego prezydenta, by stworzyć precyzyjny thriller o zawodowym zamachowcu, pokazujący kulisy planowania zbrodni, mechanizmy państwa i napięcie między służbami bezpieczeństwa a samotnym wykonawcą.

Podobną rolę w kulturze popularnej odegrało zabójstwo szwedzkiego premiera Olofa Palmego w 1986 roku. Niewyjaśniona do końca zbrodnia, dokonana w centrum Sztokholmu, stała się inspiracją dla licznych książek, reportaży i seriali kryminalnych. Wątek Palmego pojawia się m.in. w skandynawskiej literaturze noir, gdzie służy jako symbol pęknięcia mitu bezpiecznego, idealnie zorganizowanego państwa opiekuńczego.

Jeszcze silniej na wyobraźnię twórców działa zamach na Johna F. Kennedy’ego. To wydarzenie wygenerowało setki filmów, powieści i teorii spiskowych - od "JFK" Olivera Stone’a, przez thrillery polityczne Dona Winslowa, po niezliczone fabuły o tajnych służbach, "drugim strzelcu" i zakulisowych rozgrywkach elit.

Posłuchaj

Adam Szaja (Więcej niż kryminał) 22:47

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Audycja: Więcej niż kryminał
Prowadzący: Grzegorz Kalinowski
Gość: Adam Szaja - blogger i pasjonat literatury skandynawskiej
Data emisji: 18.12.2025
Godzina emisji: 22.06

Źródło: Polskie Radio 24