Historia Kościoła prawosławnego w ZSRR
2018-01-07, 10:19
- Jednym z celów bolszewików było wyplenienie religii. To była konkurencyjna wiara w ZSRR. Religia była spoiwem łączącym naród z monarchią, trzeba zniszczyć stare spoiwo, budując nowe społeczeństwo – mówił o walce religijnością w ZSRR w audycji 7 Dni Wschód historyk Paweł Przeciszewski.
Posłuchaj
Jak podkreślał Paweł Przeciszewski, walka z religią rozpoczęła się zaraz po rewolucji październikowej. – Po rewolucji został wydany dekret o ziemi – cała ziemia Kościoła prawosławnego przechodziła do Skarbu Państwa. Dekretem o szkole zabroniono Kościołowi jakiejkolwiek działalności poza słowem głoszonym z ambony. Szacuje się, że zlikwidowano 40 tys. duchownych. Wykorzystano głód z lat 1921-23, by zniszczyć Kościół. Oskarżono hierarchię o siedzenie na bogactwach, więc grabiono i napadano na kościoły, a opór tłumiono zabójstwami – mówił historyk.
Zdaniem gościa Polskiego Radia 24 w następnym okresie położono nacisk na tworzenie konkurencyjnego Kościoła. – Kościół rosyjski był archaiczny. Reformatorzy Kościoła stworzyli alternatywną instytucje, która zwalczała poprzednią hierarchię. Większość świątyń w miejscowościach została oddana odnowieńcom, jak ich nazywano. W międzyczasie polityka ateizacyjna była prowadzona z całą mocą. W czasie wielkiego terroru rozstrzelano wszystkich aresztowanych biskupów. W 1943 roku przywrócono patriarchat, przywrócono poniżej 100 świątyń. Po ataku III Rzeszy na ZSRR ustały ataki na Kościół – mówił Przeciszewski.
Według historyka cerkiew przestała być przydatna po śmierci Stalina. – Stalin chciał podporządkować sobie całe prawosławie. Po jego śmierci powróciły represje. Przywrócone świątynie zamykano, tym razem bez rozstrzeliwań. Za Chruszczowa rozprawiano się z Kościołem, potem duchowni byli na marginesie. Od lat 60. zaczął się opór w postaci półlegalnych parafii. W okresie pierestrojki było otwarcie, gdy władza słabła. Religia to była jedyna siła, która mogła zjednoczyć naród – miała poparcie społeczne 70 proc. ludności. W 1988 roku było pozwolenie na obchodzenie tysiąclecia chrztu Rusi. Od tego momentu można mówić o wolności religijnej – wskazywał gość Polskiego Radia.
Więcej w całej audycji.
Gospodarzem programu był Piotr Pogorzelski.
Polskie Radio 24/IAR/PAP
7 dni: Wschód w Polskie Radio 24 - wszystkie audycje
____________________