G. Kucharczyk: państewko polskie miało pełnić rolę służebną wobec Rzeszy

Posłuchaj

1.12.2019, "Konfrontacje Idei". Gość: prof. Grzegorz Kucharczyk, historyk (PAN)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Gość audycji prof. Grzegorz Kucharczyk to autor dwóch nowo wydanych książek "Pierwsza niemiecka okupacja. Królestwo Polskie i Kresy Wschodnie pod okupacją mocarstw centralnych 1914-18" oraz "Wersal 1919. Nowa kultura bezpieczeństwa dla Polski i Europy". W audycji "Konfrontacje idei" mówił o sytuacji rodzącego się państwa polskiego oraz Polaków zamieszkujących dawne ziemie polskie podczas pierwszej niemieckiej okupacji.

Pierwsza okupacja niemiecka nie była totalitaryzmem

Po zakończeniu ofensywy armii niemieckiej i austro-węgierskiej na froncie wschodnim w połowie 1915 roku Rzesza Niemiecka okupowała znaczną część ziem dawnej Rzeczypospolitej. Pod władzą państw centralnych znalazły się wówczas tereny od wschodniej Wielkopolski po Dźwinę i Wołyń, dołączając do wcześniej zajętych ziem zaboru pruskiego i austriackiego.

Polityka stosowana przez niemieckie władze okupacyjne nie była jednolita. Na terenach zajętych podczas walk w 1915 roku mieszkańców traktowano inaczej niż pozostających pod władzą Berlina przed wybuchem I wojny światowej. 

Prof. Grzegorz Kucharczyk mówił w Polskim Radiu 24 o tym, że "pierwsza okupacja niemiecka nie była totalitaryzmem". Prowadziła jednak do przemian w kulturze i myśli politycznej Niemiec, które miały w przyszłości skutkować totalitaryzmem II wojny.

- Niemcy w okresie I wojny światowej wobec Polków, i generalnie wobec Europy Środkowej i Wschodniej, realizowali klasyczna politykę imperialną. Nie realizowali czegoś, co dopiero w czasie II wojny światowej państwo niemieckie będzie robić, czyli plan stworzenia imperium czystego rasowo - podkreślał w Polskim Radiu 24 prof. Grzegorz Kucharczyk. - Nie było tego, co Adolf Hitler realizował później w swojej ludobójczej polityce. Niemcy w czasie I wojny światowej nie popełniali ludobójstwa na tych obszarach. Realizowali politykę - tu słowo klucz - kontroli - dodał.

Rzesza i jej imperialny porządek

W dalszej części uczony wyjaśniał słuchaczom PR24, na czym ta polityka polegała. - Gdy wojska niemieckie przyszły w  1915 do Warszawy, to nie wywożono profesorów do obozów, tylko otwierano uniwersytet, politechnikę. Niemcy pozwalali na działalność urzędów, sądów. To wszystko tworzy się od 1915 roku, natomiast to państewko polskie które miało powstać, miało pełnić rolę służebna wobec wielkiej Rzeszy tworzącej swój imperialny porządek - tłumaczył  prof. Grzegorz Kucharczyk.

W audycji także o Traktacie Wersalskim i o tym, jak wyglądało kształtowanie się powojennego ładu światowego. Wilsonowski projekt nowej Europy, stanowisko wobec niego Brytyjczyków i Niemców, ale też strony japońskiej, aż po bolszewickie wizje środowiska międzynarodowego czy propozycje pokojowe Benedykta XV. Na tym tle wieloaspektowo przedstawione zostały wysiłki zmierzające do odrodzenia się państwa polskiego.

***

Audycja: "Konfrontacje idei"

Prowadzący: Zdzisław Krasnodębski

Gość: prof. Grzegorz Kucharczyk, historyk

Data emisji: 01.12.19

Godzina emisji: 8.06

tb/mat. prasowe