Od Helsinek aż do Japonii. Historyk dr Paweł Libera o polskim prometeizmie
- Sieć współpracowników polskich jednostek prometejskich w okresie międzywojennym zaczynała się od Helsinek i sięgała prawie aż do Japonii - mówił w Polskim Radiu 24 historyk dr Paweł Libera.
2022-09-11, 12:45
Posłuchaj
Prometeizm to idea współpracy narodów podbitych przez Rosję, które mają walczyć ze wspólnym wrogiem. - Jej początków można się doszukać w konfederacji barskiej. Natomiast już XX wieku, w 1904 roku, Józef Piłsudski napisał w memoriale do władz Japonii, że jego celem jest rozbicie Rosji po szwach narodowościowych i doprowadzenie do odzyskania niepodległości przez podbite narody - powiedział dr Paweł Libera.
Ruch prometejski, który istniał w okresie międzywojennym, był bardzo mocno wspierany przez władze polskie. - Uczestniczyło w nim ok. 12 narodów: górale kaukascy, Azerowie, Gruzini, Ukraińcy, Tatarzy Krymscy i nadwołżańscy, Turkmeni, tzw. wolni Kozacy, były też ludy północnej Finlandii. Sieć współpracowników polskich jednostek prometejskich sięgała od Helsinek aż prawie do Japonii - tłumaczył historyk.
Uważa się, ruch prometejski zajmował się działalnością polityczną i międzynarodową, nagłaśnianiem sytuacji narodów podbitych przez Rosję. Była działalność skierowana do młodzieży poprzez wspieranie stypendystów wywodzących się z podbitych narodów i wojskowo-wywiadowcza.
REKLAMA
Posłuchaj
Aktywizacja ruchu prometejskiego nastąpiła po zamachu majowym i objęciu władzy przez Józefa Piłsudskiego w 1926 r. Zaufani ludzie Marszałka prowadzili m.in. rozmowy na rzecz zjednoczenia rozbitej i poróżnionej emigracji narodów uciemiężonych. W ich wyniku powstał Komitet Niepodległości Kaukazu, obejmując Gruzinów, Azerów i górali kaukaskich.
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: Konfrontacje idei
REKLAMA
Prowadzący: Zdzisław Krasnodębski
Gość: dr Paweł Libera (historyk)
Data emisji: 11.09.2022
Godzina emisji: 11.33
REKLAMA
PR24
Polecane
REKLAMA