Komitet Helsiński w Polsce. Organizacja walcząca o prawa człowieka w czasie PRL.
2017-12-01, 14:00
Założone w 1982 roku stowarzyszenie od początku swej działalności dba o godność obywatela na terenie Polski. – W okresie stanu wojennego organizacja dokumentowała przestępstwa ustroju. –Działanie Komitetu Helsińskiego było językiem obrony łamania praw człowieka przez władze PRL – mówił Gość Polskiego Radia 24, dr hab. Patryk Pleskot.
Posłuchaj
Wykładowca opowiedział o początkach działania organizacji oraz o realizacji jej zamierzeń. – Pomysł na komitet narodził się pomiędzy Warszawą a Brukselą. W roku 1980 rozpoczęły się sesje konferencyjne. W środowisku intelektualistów powstała myśl o dokumentowaniu aktów łamania praw człowieka w Polsce. Wiele spośród osób piszących raporty pochodziła ze środowisk Stefana Starczewskiego oraz jego żony – mówił Patryk Pleskot.
Gość PR24 opowiedział, w jak trudnej sytuacji na początku lat 80-tych byli działacze na rzecz praw człowieka. – Istniało ogromne ryzyko pracy w takim komitecie, ponieważ ludzie działający na rzecz praw człowieka byli traktowani przez władze jak terroryści. Działalność konspiracyjna była z punktu widzenia władzy poważnym przestępstwem. Sam komitet trafił pod obserwację SB, a niektórzy z jego działaczy byli inwigilowani – tłumaczył historyk.
Patryk Pleskot omówił także pierwszy raport Komitetu Helsińskiego. – Został on spisany w styczniu 1983, po czym trafił za granicę. Dziś można go przeczytać w archiwum IPN-u. Starano się w tym raporcie udokumentować wszystkie akty złamania praw człowieka. To 1000 stron konkretnych informacji, w tym kilkadziesiąt przypadków morderstw politycznych, czy represji twórczych. Takie podsumowanie spisywano każdego roku, często dochodziły do niego także inne materiały, jak np. o zamordowaniu Popiełuszki – opowiadał Gość PR24.
Historyk przybliżył również kwestię zewnętrznego wykorzystywania raportów komitetu. – Jeden z dokumentów, w którym wypisano listę popełnionych przez MSW zbrodni został wykorzystany przez komisję Rokity. Raporty Komitetu Helsińskiego były bardzo istotne. Nawet w ich biuletynie można było znaleźć coś, co było również dla mnie impulsem do badań. To istna kopalnia wiedzy o tamtych czasach, w dodatku będąca nieodkrytą wcześniej przestrzenią nie tylko dla historyków, ale też dla prawników – przybliżył Patryk Pleskot.
Więcej w całej audycji.
Gospodarzem programu był Jędrzej Lipski.
Polskie Radio 24
Wszystko jest historią w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
____________________
Data emisji: 02.12.17
Godzina emisji: 13.35