Porucznik Antoni Stawarz. "Dowodził bezkrwawym powstaniem w Krakowie"
Antoni Stawarz to postać, która miała kluczowe znaczenia dla wyzwolenia Krakowa pod koniec października 1918 roku, a tym samym dla odzyskania przez Polskę niepodległości. Porucznik Stawarz dowodził bezkrwawym powstaniem w Krakowie, lecz po wojnie został zapomniany. O krakowskiej drodze do niepodległości mówili w audycji Słowem Niepodległa Melania Tutak (adiunkt Muzeum Historycznego Miasta Krakowa) i Maciej Miezian (kustosz Muzeum Historycznego Miasta Krakowa).
2018-01-20, 14:10
Posłuchaj
Według Macieja Mieziana Kraków był ważnym strategicznie miejscem. - Powód dla którego powstanie wybuchło w Krakowie wcześniej niż w Warszawie był czysto praktyczny. Po prostu znajdowała się tutaj twierdza austriacka, gdzie były zapasy broni, amunicji i jedzenia, którego brakowało. Problemem było po której stronie wojsko się opowie, jak zachowają się żołnierze czescy, słowaccy. Pod koniec października powstała Komisja Likwidacyjna zawiązana przez polskich polityków, którzy ogłosili, że będą przejmować od Austriaków urzędy. Mogli liczyć na poparcie mieszkańców. Stawarz i inni stawali do walki, której efektu nie dało się przewidzieć – powiedział kustosz.
Zdaniem Melanii Tutak akcja Stawarza zakończyła się powodzeniem mimo ryzyka. – 1 września Stawarz przybył do Krakowa. Akcja z 30-31 października miała miejsce w koszarach przy ulicy Kalwaryjskiej i koszarach, którymi dowodził Franciszek Pustelnik, który współpracował ze Stawarzem. 30 października Stawarz zakupił kilkaset kokard narodowych i poszedł na stację Kraków-Płaszów. Blefując, wprowadził w błąd wielu kolejarzy, którzy nie byli z nim w zmowie i poprosił o wysłanie aprowizacji dla żołnierzy do Krakowa, a żołnierzy poza Kraków. 31 października o czwartej rano przejął władzę w koszarach i wszyscy żołnierze się poddali – mówiła rozmówczyni Polskiego Radia 24.
Kraków rozpoczął obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w piątek widowiskiem tanecznym "Drogi do wolności - historia Polski w obrazach" . W trakcie całego roku organizowane będą wystawy, koncerty, konferencje naukowe i wydarzenia sportowe. W czerwcu w ramach Nocy Teatrów na Rynku Głównym odbędzie się widowisko "Biało-czerwona – Raut Niepodległościowy", a w sierpniu podjęta zostanie próba ustanowienia rekord Guinnessa w liczbie par tańczących jednocześnie poloneza. Na Plantach na początku sierpnia otwarta zostanie plenerowa wystawa prezentująca wkład Krakowa w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Krakowskie obchody zakończy 11 listopada lekcja śpiewania "Radosna Niepodległość".
Z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, Polskie Radio 24 wystartowało z cyklem cotygodniowych audycji Słowem Niepodległa. W podróży po Polsce szukamy śladów i bohaterów naszej niepodległości. W sobotę byliśmy w Krakowie.
REKLAMA
Więcej w całej audycji.
Gospodarzem programu był Wojciech Kościak.
Polskie Radio 24/IAR/PAP
Słowem Niepodległa - wszystkie audycje
REKLAMA
____________________
Data emisji: 20.01.2018
Godzina emisji: 11:13
REKLAMA