Słowem Niepodległa: Zakopane – jedno z pierwszych miejsc wolnej Polski
– Jest kilka miast, które walczą o prymat pierwszeństwa. Poza Zakopanem, w grę wchodzi Kraków czy Tarnów – wskazywał w audycji Słowem Niepodległa Jerzy Roszkowski, historyk. W Polskim Radiu 24 o drodze do odzyskania niepodległości w Zakopanem mówili również Jan Karpiel-Bułecka, animator kultury zakopiańskiej, Małgorzata Wnuk - prawnuczka założyciela najstarszej, jeszcze dziewiętnastowiecznej zakopiańskiej restauracji „U Wnuka”, a także Anna Wende-Surmiak i Michał Murzyn z Muzeum Tatrzańskiego im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.
2018-02-10, 12:15
Posłuchaj
Jak podkreślał w Polskim Radiu 24 Jerzy Roszkowski, Zakopane było wolnym od zaboru austriackiego miejscem już niemal miesiąc przed 11 listopada 1918 roku. – 13 października odebrano w Zakopanem władzę Austriakom, rozbrojono oficerów i żołnierzy niewielkiego oddziału austriackiego. Wtedy też wybrano na prezydenta Rzeczpospolitej Zakopiańskiej Stefana Żeromskiego – wyjaśniał ekspert.
Jerzy Roszkowski przypomniał, że pisarz, przez wiele lat związany z Zakopanem, znał się jeszcze przed wojną z Józefem Piłsudskim. Z tą znajomością wiąże się pewna anegdota, którą przytoczył w PR24 historyk.
Dziewiętnastowieczna zakopiańska restauracja „U Wnuka”. foto: Andrzej Abgarowicz– Żeromski, jeszcze kilka lat przed wybuchem I wojny światowej, umówił się w Zakopanem z Piłsudskim. Mieszkał on w biednej chacie, bo nie było go stać na lepsze lokum. Piłsudski przyjął pisarza „w samych gaciach”, bo jedyne spodnie, jakie miał, zaniósł do zacerowania. Przyszły marszałek wówczas układał pasjansa, przy czym powiedział do Żeromskiego: „jak wyjdzie mi ten pasjans, będę dyktatorem Polski”. Na co Żeromski pomyślał: Taka bieda, siedzi w „gaciach”, a marzy o niepodległej Polsce – pointował Jerzy Roszkowski.
O Zakopanem w kontekście przybywających tu literatów mówiła także Anna Wende-Surmiak. - Bywali tu wszyscy, tu było centrum literackie. Z tym miejscem związany jest też m.in. Henryk Sienkiewicz, Kornel Makuszyński. Kornel Makuszyński był bardzo barwną postacią. W okresie międzywojennym bywał w Zakopanem, znał tu wszystkich, wszyscy go znali. Bardzo lubił ludzi, ale nie tylko bawił się i pisał książki. Był też społecznikiem. Zorganizował m.in. akcję zakupienia nart dla dzieci góralskich, które pochodziły z ubogich rodzin – mówiła.
REKLAMA
Więcej w całej rozmowie.
Gospodarzem programu był Mateusz Maranowski.
Polskie Radio 24/zz
Słowem Niepodległa w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
REKLAMA
__________________________
Data emisji: 10.02.18
Godzina emisji: 11.06; 11.33, 13.33
REKLAMA
REKLAMA